Bosna'nın 'yerde çiçekler açtıran' iftar sofrası

Bosna Hersek'in Buzim şehrine bağlı Varoska Rijeka köyü sakinleri, yukarıdan bakıldığında adeta yerde açmış çiçekleri andıran geleneksel iftar sofralarıyla kaybolmaya yüz tutmuş komşuluk ve mahalle kültürünü korumaya çalışıyor. Varoska Rijeka'da, yeşil ve küçük bir tepenin üzerine kurulmuş caminin bahçesi, 2011 yılında beri her ramazan ayının son cumartesi günü yüzlerce kişiyi iftar sofralarında bir araya getiriyor. Gelenekselleşen bu iftar organizasyonu dolayısıyla o gün köyde büyük hareketlilik yaşanıyor. Oluşturduğu manevi hava ile adeta 'gökyüzü sofrasını' andıran iftarın hazırlamasında hemen herkesin katkısı var. İnsanlar, yere sermek için evlerindeki geleneksel motiflerle işlenmiş kilimlerini ve ahşap yer sofralarını cami avlusuna taşıyor. Erkekler, yukarıdan bakıldığında yerde açmış bahar çiçeklerini andıran yer sofralarını kurarken, kadınlar yiyecek ve içeceklerin servisi için gereken son hazırlıkları tamamlıyor. Akşam ezanının okunmasıyla hurma yenip su içiliyor. Yemeğe başlamadan önce cemaat halinde akşam namazını kılan topluluk, namazın ardından kaşıklarını eskilerin tarifine uygun olarak ramazana özel hazırlanmış yemeklere daldırıyor. Yaşlısından gencine, tüm köy sakinlerinin bir araya gelerek hem ibadet ettiği, hem de birliktelik ruhunu hissettiği iftar, bakır cezvelerde pişen Boşnak kahvesi eşliğinde yapılan sohbetlerle devam ediyor. Herkesin yardımıyla sofranın toplanmasının ardından ise teravih namazı kılınıyor. Güzelliğiyle göz dolduran ve ünü ülke dışına da yayılan iftar, bugün hem ülke içinde hem de ülke dışındaki bazı yerlerde örnek alınarak hazırlanıyor. Varoska Rijeka Camisi imamı Haris Veladzic yaptığı açıklamada, bu geleneksel Bosna iftarının herkesçe çok beğenildiğini ve sosyal medyada iftar fotoğraflarının paylaşılmasının ardından ününün ülke dışına taşındığını aktararak bundan dolayı iftarı hazırlarken daha özenli davrandıklarını söyledi. İftarın hazırlanma sürecine köyde yaşayan çok sayıda kişinin katkı sağladığını dile getiren Veladzic, 'İftar, Müslümanların bir araya gelmesine ve onların iletişim kurmasına, sohbet etmesine de vesile oluyor.' diye konuştu. Veladzic, geleneksel Bosna kilimi ve ahşap yer sofralarının iftarın vazgeçilmez birer parçası olduğunu kaydederek etkinliğin caminin bahçesinde açık alanda yapılmasının burada oluşan olumlu atmosferi daha da güzelleştirdiğini ifade etti. İftara getirilen kilimlerin bazılarının el yapımı ata yadigarı olduğunu söyleyen Veladzic, iftarın bugün artık kullanılmayan yer sofralarının hatırlanmasına ve eskiden evlerde yaşatılan geleneklerin yeniden canlandırılmasına vesile olduğunu belirtti. Veladzic, her yıl iftara 600 ila 800 kişilik katılım olduğunu belirterek 'Yaptığımız bu iftarın örnek alındığını gördük. Sofralar bizim tarzımızda, geleneksel olarak hazırlanıyor. Güzel bir gelenekle başkalarına örnek olmak bizim için çok değerli ve önemli.' dedi.