Allah Teala'nın sevmediği kötü huylar

Kötü Zan ◾ Sebepsiz yere başkasını suçlamak anlamına gelen zan kelimesi, herhangi bir bilgi olmadan bir kimse ve eylemi hakkında olumsuz kanıya sahip olmaktır. ◾ İşittiklerimiz doğru olmayabilir, buradan hareketle sadece duyduklarımız üzerinden birileri hakkında olumsuz düşünmemiz ve bunu kanıksamamız bizler için çok kötü bir huydur. GÜZEL DÜŞÜNME SANATI: HÜSN-Ü ZAN 'Ey müminler! Zannın çoğundan kaçının, çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin kusurunu araştırmayın. Biriniz diğerini arkasından çekiştirmesin. Biriniz ölmüş kardeşinin etini yemeyi sever mi? İşte bundan tiksindiniz. O halde Allah'tan korkun. Şüphesiz Allah, tövbeyi çok kabul eden, çok esirgeyendir.' Hucurât Suresi 12. Ayet Hucurât Suresi 12. Ayet ◾ Bu âyette üç kötü huy ve alışkanlık ele alınmış, etkili bir üslûpla yasaklanmıştır: Gerçek bilgi ve kanıta değil, tahmine dayalı hüküm (zan), insanların gizliliklerini araştırmak (tecessüs) ve insanları arkalarından çekiştirmek (gıybet). Gerçeklik ihtimali yüzde ellinin üzerinde bulunmakla beraber kesin olmayan bilgi ve hükme zan denir. Başkalarını suçlamak, aleyhlerinde olacak bir karar almak ve davranışta bulunmak söz konusu olduğunda zanna dayanılamaz, zan şeklindeki bilgi dayanak ve delil kılınamaz. Çünkü insanlar hakkında sahip olunan zan ve tahminlerin birçoğu isabetsiz olmakta, beklendiğinin, sanıldığının aksi gerçekleşmektedir. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Hakkında bilgin olmayan şeyin ardına düşme! Çünkü kulak, göz ve gönül, bunların hepsi ondan sorumludur. İsra Suresi 36. Ayet İsra Suresi 36. Ayet Tefsiri ◾ On birinci ödev kişinin bilmediği bir şeyin peşine düşmemesi, bilgisiz hüküm vermemesidir. Âyette insanın bilmediği bir konuda söz söylemesi, hüküm vermesi, bilgisizce davranması, bilmediği tanımadığı kişiler hakkında ileri-geri konuşması, daha özel olarak yalancı şahitlik yapması, iftira atması, kısaca bilgi sahibi olmadan tahmine göre herhangi biri için maddî veya mânevî zarara yol açacak şekilde konuşması ve hareket etmesi yasaklanmaktadır. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Resulullah (SAV) buyurdu: ◾ 'Her işittiğini söylemek, insana yalan olarak yeter.' (Müslim, 'İman' 3) Resulullah (SAV) buyurdu: ◾ 'Kötü zanda bulunmaktan sakının. Çünkü zan, sözlerin en yalanıdır. (Buhâri, 'Edeb', 58, Müslim, 'Birr', 9) Kusur Araştırmak ◾ En çok bilinen kötü huyların ikincisi de insanların kusurlarını araştırmaktır. Müslümana düşen evvela kendi hata ve kusurlarına bakmaktır. ◾ Bilinmelidir ki kusursuz insan yoktur. Herkesin bir kusur ve hatası vardır. Ama bunun araştırılması ve ortaya çıkarılması kötü bir huyun tecellisidir. 'Müminler arasında ahlâksızlığın yaygınlaşmasını isteyenlere dünyada ve âhirette can yakıcı bir ceza vardır. Allah bilir, siz bilmezsiniz.' Nûr Suresi 19. Ayet Nûr Suresi 19. Ayet ◾ Toplum hayatını dinamitleyen, dostlukları bitiren, aile facialarına yol açan, cinayetlere sebep teşkil eden bu ahlâksızca davranışı engellemek ve müminleri eğitmek üzere söz konusu edilen meşhur iftira olayında büyük ders ve ibretler vardır. Bu âyetlerle iftira edenlere, iftiraya uğrayanlara, iftirayı duyanlara nasıl davranmaları gerektiği konusunda ders ve öğütler verilmiş, İslâm ahlâkının önemli ilkeleri bu vesile ile bir daha hatırlatılmıştır. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Resulullah (SAV) buyurdu: ◾ 'Müslümanların ayıplarını, gizli hallerini araştırmaya kalkışırsan onları ifsat etmiş, ya da nerede ise bozmuş olursun.' (Ebu Dâvud, 'Edeb' 44) ◾ Bir müminin gizli olarak yaptığı bir hatayı ve kusuru ortaya çıkarmak, onu yaymak ve kişinin yüzüne vurmak insanın gizlediği şeyleri aleni olarak yapmasına da olanak verir. ◾ Böylece başkalarının da kendisini örnek alma ihtimalini göz önüne alırsak bu kötü huy toplumda kötülüğün yayılmasına da hizmet ederek iyiliği engeller. Gıybet Etmek ◾ Kulların hayatında en çok yer kaplayan kötü huylardan, kusurlardan birisi de gıybettir. Gıybet, bir kimsenin arkasından duyunca hoşlanmayacağı ölçüde konuşmaktır. ◾ Bu kusurlu davranış, huy hem bireylerin ahlakını bozduğu gibi hem de toplumsal bütünleşmenin önüne geçer. Gıybetin olduğu bir ortamda huzur yoktur. İSLAM GIYBET, İFTİRA VE YALAN KONUSUNDA BİZE NE SÖYLER? Ebu Hureyre (RA) diyor ki, Peygamberimiz (SAV): 'Gıybet nedir, bilir misiniz? diye sordu. Allah ve Peygamberi daha iyi bilir, dediler. Peygamberimiz: Kardeşini, hoşlanmayacağı bir şeyle anmandır, buyurdu. Ya söylediğim kardeşimde varsa? diye soruldu. Peygamberimiz: Eğer söylediğin onda varsa gıybet etmiş olursun. Şayet söylediğin onda yoksa o takdirde ona iftira atmış olursun' buyurdu. (Müslim, 'Birr', 70 - Tirmizî, 'Birr' 23 - Ahmet b. Hanbel II, 384) Resulullah (SAV) buyurdu: 'Ademoğlu sabaha çıktığı zaman bütün organları dile baş eğerler ve kendi dilleri ile şöyle derler: — Ey dil, bizim hakkımızda Allah'tan kork, biz sana uyarız. Eğer sen doğru olursan biz de dürüst oluruz. Eğer eğrilirsen biz de eğriliriz.' Tirmizî, 'Zühd', 60 Resulullah (SAV) buyurdu: 'Her kim dilini ve üreme organını kötülükten korumaya bana söz verirse, ben de onun cennete girmesine kefil olurum.' Buhâri, 'Rikak', 23 ◾ İnsanlar hakkında kötü zan beslemek, insanların kusurlarını araştırmak ve insanların arkalarından gıybet yapmak kötü huyların en bilinen ve şikayet edilenlerindendir. ◾ Yüce dinimiz İslam aile, toplum hayatının güven, huzur gibi temeller üzerine oturtulmasına dikkat eder. Kötü zan, kusur araştırmak ve gıybet toplum huzurunu kaçıran kötü huylardır.