Allah’ın “sırlarımdan bir sır” olarak nitelediği zırh: İhlas

İhlas kelimesi, 'arınmak, saflaşmak, kurtulmak' anlamındaki 'hulûs, halâs' kökünden türemiştir. 🔹 İhlas, kalbi şirk, riya, batıl inanç, kötü duygu, çıkar hesabı ve gösterişten temizlemeyi; hayırlı faaliyetlere iyi niyetle yönelmeyi ve Allah'ın rızasını gözetmeyi ifade eder. 🔹 Kulun gerçekleştirdiği iyilik ve ibadetleri riyadan uzak bir şekilde, çıkar kaygılarından arındırması ve sadece 'Allah için yapması' demektir. İhlas kelime anlamı olarak bir şeyi, içine karışmış ve değerini düşürmüş olan başka şeylerden temizleyip arındırmak, saflaştırmak anlamına gelir. 🔹 9. yüzyılda yaşayan ve Horasan'ın ilk büyük sûfîlerinden olan Fudayl bin İyâz, ihlası şöyle tanımlamıştır: 'İnsanların hatırı için ameli terk etmek riya, onları memnun etmek için amel etmek şirk, bu iki durumdan kurtulmak ihlâstır.' 🔍 Peygamberler tarihi kategorisine ulaşmak için tıklayın. Kur'an-ı Kerim'de ihlas kelimesi hulûs kökü ile hem sözlük anlamıyla hem de terim olarak yer alır. 📌 'Muhlisîne lehü'd-dîn' ifadesiyle Allah'a yönelme O'na kulluk etme, O'na güvenme ve O'ndan dilekte bulunma, tevhid inancının saflığını zedelemekten sakınma gibi şirk ve riyaya zıt manada bir anlam taşır. 📌'İbâdullâhi'l-muhlasîn' ifadesi, 'Allah'ın yardımına mazhar olup hâlis dindarlığa ve hidayete ulaştırılmış kullar' anlamına gelir. 📌Hicr suresi 40. ve Sâd suresi 83. ayetlerde şeytanın ihlaslı kişilere zarar veremeyeceği belirtilmiş ve ihlasın peygamberlerin başlıca özelliklerinden olduğu ifade edilmiştir. 🔍 Dini konularda en çok merak edilen 20 soru 20 cevap 'Halbuki onlara, ancak dini Allah'a has kılarak, hakka yönelen kimseler olarak O'na kulluk etmeleri, namazı kılmaları ve zekâtı vermeleri emredilmişti. İşte bu dosdoğru dindir.' Beyyine, 5. 'De ki: Rabbim adaleti emretti. Her secde yerinde yüzlerinizi (ona) doğrultun. Dini Allah'a has kılarak ona ibadet edin. Sizi başlangıçta yarattığı gibi (yine ona) döneceksiniz.' A'raf, 26. 'O, sizi karada ve denizde gezdirip dolaştırandır. Öyle ki gemilerle denize açıldığınız ve gemilerinizin içindekilerle birlikte uygun bir rüzgarla seyrettiği, yolcuların da bununla sevindikleri bir sırada ona şiddetli bir fırtına gelip çatar ve her taraftan dalgalar onlara hücum eder de çepeçevre kuşatıldıklarını (batıp boğulacaklarını) anlayınca dini Allah'a has kılarak 'Andolsun, eğer bizi bundan kurtarırsan, mutlaka şükredenlerden olacağız' diye Allah'a yalvarırlar.' Yunus, 22 'Gemiye bindikleri zaman dini Allah'a has kılarak O'na dua ederler. Onları kurtarıp karaya çıkardığı zaman ise bir de bakarsın ki, Allah'a ortak koşuyorlar.' Ankebut, 65. '(Ey Muhammed!) Şüphesiz biz o Kitab'ı sana hak olarak indirdik. Öyle ise sen de dini Allah'a has kılarak O'na kulluk et.' Zümer, 2. Kur'an-ı Kerim'in 112. suresine dinin temel ilkesi olan tevhidi en hâlis, en güzel şekilde dile getirdiği için İhlâs adı verilmiştir. 🔹 İhlas-ı şerif olarak da anılan bu surenin okunuşu ve anlamı şöyledir: Bismillahirrahmânirrahîm İhlas kavramı, Peygamber Efendimizin hadis-i şeriflerinde de dini ve ahlaki bir fazilet olarak sıklıkla geçer. 🔹 Resul-i Ekrem Efendimiz, çeşitli vesilelerle pek çok hadis-i şerifinde Allah rızası için ihlasla amel etmenin faziletini ve önemini vurgulamıştır. 🔹 Duada da ihlaslı olmayı öğütlemiş, ihlaslı bir kalple iman eden kulun ahirette kurtuluşa ereceği müjdesini vermiş ve kendisi de daima 'Ya Rabbi! Beni sana karşı ihlaslı bir kul yap' diye dua etmiştir. 🔍 Peygamberlerin Kur'an'da geçen duaları İslam fıkıh kitaplarında ibadetlerin abdest, niyet, tekbir, kıraat gibi zahirî şartları yanında bir de huşû, hudû ve ihlas kavramıyla ifade edilen bâtıni şartlarının bulunduğu vurgulanır. 🔹 Daha çok tasavvuf ve ahlak eserlerinde yer verilen bu hususa göre, abdestsiz kılınan namaz ile ihlassız yerine getirilen ibadetin aynı anlama geldiği, ikisinin de kabul olmadığı vurgulanmıştır. 🔹 Tasavvuf ehline göre ihlas, kulun tüm amellerini yalnızca Allah için yapması, diğer insanların değerlendirmelerini dikkate almamasıdır. 🔹 Kulun gerçekleştirdiği ibadet ve amelleri yok sayması gerektiğini, bunlara bakıp kibre kapılmaması gerektiğini vurgulamışlar; bu nedenle de amelleri halktan ve nefisten korumak gerektiğini ifade etmişlerdir. Tasavvufta, sadece ibadette değil; dünya işleri ile ilgili diğer davranışlarda da ihlas aranması gerektiği vurgulanır. 🔹 İşlenen iyi amellerin Allah'ın bir lütfu olduğunu ifade eden mutasavvıflar, kulun bunları kendinden bilmesini, bu işlerden dolayı sevap istemesini ihlas eksikliği olarak açıklamışlardır. 🔹 Bu durumu tasavvufa aykırı olarak görmüşlerdir. 🔍 İhlas suresinin fazileti nedir? İhlas suresi okunuşu... Kişinin ihlaslı oluşuna dair de tasavvuf ehli bazı tespitlerde bulunmuş ve yalnızca Allah'a yönelme konusuna vurgu yapmışlardır. 🔹 9. yüzyılda yaşayan Mısırlı mutasavvıf Zünnûn el-Mısrî'ye göre, her şeyin faili olarak Allah'ı görmek; dolayısıyla kul olarak 'amel ve ibadetlerin sahibi' şeklinde kendimize pay çıkarmamak gerekir. El Mısrî, kişinin ihlaslı oluşuna dair alametleri şöyle sıralamıştır: 📌 Hayırlı işlerinden dolayı övülme ile yerilmenin eşit olması. 📌 İşlenen amellerin unutulması ve sevap almayı gerektirdiğinin düşünülmemesi. Öte yandan yalnızlığı sevmenin ve kimsenin görmediği yerlerde ibadet etmenin de ihlaslı olmayı sağlayacağına işaret etmiştir. Tasavvuf ehline göre ihlas, ibadetin ruhudur. Ne ihlassız amelin ne de amelsiz ihlasın kula bir faydası bulunmaz. 🔹 İhlassız amelin amelsiz ihlastan daha kötü olduğuna işaret eden mutasavvıflar, her şeye değer kazandıranın ihlas olduğuna dikkat çekmişlerdir. 🔹 Öte yandan çok ibadetle değil, ibadetteki ihlasın kurtuluşa ulaştıracağını söylemişler ve kulun samimi ve ihlaslı olmasını fakat ihlaslı olduğu iddiasında bulunmaması gerektiğine dikkat çekmişlerdir. Onlara göre ihlaslı olduğu kanaatini taşıyan kişi, ihlas eksikliği yaşamaktadır. #İhlas, kalbi şirk, riya ve gösterişten temizlemeyi, hayırlı amellere yönelmeyi ve bu amellerde Allah'ın rızasını gözetmeyi ifade eder. Allah Teala, kullarına ihlaslı olmalarını buyurmuş ve ihlası 'sırlarımdan bir sır' olarak nitelemiştir. https://t.co/Iy7RVaz6Kt — Fikriyat (@fikriyatcom) January 28, 2021 İhlas, insan ruhunda son derece gizli bir niteliktir hatta bir sırdır. Doğruluğun özel bir şekli olarak görülür. 🔹 Peygamber Efendimizin bir hadisinde 'İhlâs sırlarımdan bir sırdır, onu sevdiğim kulumun kalbine tevdi ederim' buyrulduğu söylenir. 🔹 10. yüzyılda yaşayan tasavvuf ehli Cüneyd-i Bağdâdî, ihlasın gizliliğine dikkat çekmiş ve meleklerin onu bilmediği için sevap hanesine yazamayacağını, şeytanın onu bozamayacağını ve nefsin bundan dolayı şımarmayacağını söylemiştir. 🔹 Bu durum da ihlaslı olmayı kişinin kendisinin bile bilemeyeceğine; daima nefsi denetim altında tutmak gerektiğine işarettir.

Allah’ın “sırlarımdan bir sır” olarak nitelediği zırh: İhlas

İHLAS NE DEMEKTİR?