Bosna'nın tarihe meydan okuyan 5 camisi

1460-1480 yılları arasında Bosna'nın fethinin gerçekleştiği yıllarda Osmanlı askerlerince yapılan bu camiden Evliya Çelebi de Ebu'l Feth Camii olarak bahseder. Cami ilk inşa edildiğinde Osmanlı askerlerinin ibadetlerini yapabilmeleri için yapılmış olsa da daha sonra halkın ibadetine açılır. Bölgedeki tek cami olduğu için Müslümanların toplanma merkezi haline gelir. Fakat zamanla yakın çevrede cami sayısı artmaya başlayınca eski cazibesini kaybeder. Cami, 1993 yılında Bosna - Hersek Savaşı sırasında Sırp Çetnikler tarafından yakılıncaya kadar Fethin sembolü olarak ayakta kalır. 2011 yılında restorasyona başlanır ve hayırseverlerin yardımlarıyla cami yeniden inşa edilerek 2013 yılında ibadete açılır. Kuşlat Camii Bosna Hersek'in kuzeydoğusunda, Zvornik şehri yakınlarında bulunan bir camidir. 1460-1480 yılları arasında Bosna'ya gelen Osmanlı askerleri tarafından inşa edilmiştir. Konjevic Polje ile Zvornik arasında bir tepenin zirvesinde yer alır. Kuşlat Camii, Bosna Hersek'in kuzeydoğusundaki Zvornik şehri yakınlarında, bölgeye hakim bir tepenin zirvesinde yer alıyor. Osmanlı askerleri tarafından Bosna'nın fethi sırasında inşa edilen cami, 'Fethin simgesi' olarak nitelendiriliyor. 1993'te, Bosna'daki savaş sırasında Sırp güçler tarafından yıkılan cami, 2013'te yenilenerek yeniden ibadete açıldı. Önceleri kalabalık grupların ibadet ettiği camide şimdi sadece Cuma namazları kılınıyor. Bosna Hersek'in kuzeydoğusunda Drina Nehri'nin kenarına kurulmuş olan Zvornik Kenti ile Konyeviç Polye arasında, kartal yuvasını andıran, bölgeye hâkim bir tepenin üzerinde yer alır. Yaklaşık 1000 metre yükseklikteki bu tepeye sadece ormanlık alanın içindeki patika yoldan yaklaşık yarım saatlik bir yürüyüşle varılır. 'Fethin simgesi' olarak nitelendirilen tarihi caminin hikâyesi ile ilgili 'Cumadan Cumaya Kuşların Namaz Kıldığı Yer: Kuşlat Camisi' isminde 2015 yılında bir belgesel-kısa film çekildi. Gösterimi 2016 yılının Nisan ayında Gazi Hüsrev Begova Kütüphanesi'nin salonunda yapıldı. Filmin ana kahramanı Adil, yoldan gelip geçerken yüksek bir dağın üzerindeki camiyi görür. Yılda bir defa Cuma namazı kılındığını ve camiye orman yolu ile ulaşıldığını duyar. Daha önce camiye dair birçok efsane ve menkıbe dinlemiş olan Adil'in en büyük arzusu burada ezan okumaktır. Nihayet bir grup arkadaşı ile Cuma namazını eda etme ve ezan okuma emeline kavuşan Adil, bu olaylar esnasında yoğun duygular ve birçok metafizik hadise de yaşar. Bosna Hersek'in farklı şehirlerinde gerek Osmanlı döneminde gerekse sonrasında yapılmış camiler eşsiz güzellikleriyle dikkat çeker. 1500'lü yıllarda inşa edilen Gazi Hüsrev Bey Camisi, Saraybosna'nın ilk camisi olan Hünkar Camisi gibi yapılar Bosna'ya giden turistlerin uğrak yerleri arasında yer alır. Bosna Savaşı'ndaki Sırpların ve Hırvatların vahşi tavrı ve kültürel değer düşmanlığına maruz kalan yapılardan biri olan Koski Mehmet Paşa Camii, uğradığı tüm tahribatlara rağmen dimdik ayakta duruyor. Mostar'da 1618 yılında tımar defterdarlarından Koski Mehmet Paşa tarafından yaptırılan cami, Mostar Köprüsü ve Neretva Nehri'nin eşsiz güzelliğini seyredebileceğimiz bir noktada konumlanır. 1618 yılında Timar defterdarlarından Koski Mehmet Paşa tarafından Mostar'da yaptırılan bu cami aynı zamanda Mostar köprüsü ve Neretva'nın güzelliğini görmenize olanak veren bahçesiyle de ziyaretçilerin uğrak noktası. Geçirdiği restorasyon yenileme çalışmalarının ardından tarihe meydan okuyan yapı, ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor. Gazi Hüsrev Bey Camii veya Bey Camii, Bosna-Hersek'in başkenti Saraybosna'nın kalbi sayılan Başçarşı'da yer alır. Bey Camii olarak da bilinir. Osmanlı mimarisinin en göze çarpan eserlerinden biri olup, Bosna Sancak Beyi Gazi Hüsrev Bey tarafından 1531 yılında Mimar Sinan'a inşa ettirilmiştir. Osmanlı mimarisinin en göze çarpan eserlerinden biri olup, Bosna Sancak Beyi Gazi Hüsrev Bey tarafından 1531 yılında Mimar Sinan'a inşa ettirilmiştir. Bey Camii, özellikle Ramazan ayları ve bayram dönemlerinde, ülkenin en yoğun ibadet ve ziyaret mabedi haline geliyor. 5 asırlık cami, İslâm mimarisinin ülkedeki en güzide örneklerinden biri olarak kabul ediliyor. Dönemi itibariyle şehrin ilim alanları arasında bulunan külliye içerisinde yer alan cami, bütünüyle kesme taşlardan yapılan bir yapıdır. İçerisinde rahatça hareket alanı sunan geniş bir avluya sahip olan Gazi Hüsrev Bey Camii, Halep'teki Hüsrev Paşa Camii ile birlikte Osmanlı mimarisindeki tabhâneli camiler tipinin son örneklerindendir. Caminin çevresinde türbeler, hanlar, medrese, kütüphane, misafirhane, hamam, bulunuyor. Fakat bazı eserler günümüze kadar ulaşamamıştır. Avlunun etrafında ise, hepsi kubbeli ve ocaklı on iki tane hücre, bunların dışarıdan hava ve ışık almalarını sağlayan pencereleri vardır. Ferhad Paşa Camii veya Ferhadija, Bosna-Hersek'in iki siyasi biriminden biri olan Sırp Cumhuriyeti'nin fiilî başkenti Banja Luka'da bulunur. 1579 tarihinde, Bosna Sancak Beyi Ferhad Paşa adına Mimar Sinan'ın adı bilinmeyen bir öğrencisi tarafından yapılmıştır. Klasik dönem Osmanlı mimarisinin özelliklerini yansıtır. Ferhadiye Camii, Balkanlar'da bulunan önemli Osmanlı camilerinden biridir. Bosna Savaşı sırasında Sırplar ve Hırvatlar tarafından hunharca tahrip edilen ve köklerine konulan dinamitlerle havaya uçurulan camii bu süreçte adeta yerle bir oldu. Ancak Bosna Hersek İslam Birliği Riyaseti öncülüğünde ve çeşitli kurumların da desteğiyle aslına uygun bir biçimde yeniden inşa edilen cami uzun bir süre sonra tekrardan ibadete açıldı. Saraybosna'nın ilk camisi olan Hünkar Camii ile Cumhurbaşkanlığı binasının yanı başında bulunan Ali Paşa Camii de şehirdeki önemli camiler arasında yer alırken, Vratnik ve Bistrik gibi en eski mahallelerdeki mütevazı camiler de şehrin tarihine zenginlik katıyor. Osmanlı'nın Balkanlar'da bıraktığı önemli mimari yapılardan biri olan Ali Paşa Camii 1561 yılında yapıldı. Oldukça dikkat çekici kümbetlere sahip olan ve dönemin Bosna Sancağı valisi olan Ali Paşa'nın türbesini bünyesinde barındıran camide yoğun Türk izlerini görmek mümkün. Yapımına dair hikaye ise adını taşıdığı Ali Paşa'nın hayırsever kişiliğiyle ilgili önemli izler sunar. 1557 yılında Saraybosya'da vefat eden Ali Paşa ölüm döşeğindeyken gömüleceği alanın yanına vakıflardan elde edilen gelirlerle bir cami yapılması vasiyetinde bulunur. Ölümünün ardından bu vasiyet yerine getirilerek Bosna'nın Türk izlerini taşıyan değerli camilerinden Ali Paşa Cami yapılmış olur. 1561 1560 yılları arasında Budin beyler beyi Hadım Ali Paşa tarafından yaptırılan cami klasik İstanbul stilini yansıtır. Bir büyük ve 3 küçük kubbesi vardır.

Bosna'nın tarihe meydan okuyan 5 camisi

KUŞLAT CAMİİ