Gazze Paşa Sarayı

💠 İslam'ın yayılış döneminden itibaren Müslüman devletlerin hakimiyetinde olan Filistin bölgesi tarih boyunca önemli, stratejik ve kıymetli bir mevki oldu. 💠 Filistin'in en bilinen şehirlerinden olan Gazze, 1516 yılından 1918'e kadar Osmanlı hakimiyeti altında kaldı. Bu dönem içinde Gazze'nin yöneticilerinin ikamet ettikleri Paşa Sarayı, şehrin yönetimsel bazda en mühim noktası olarak kabul edildi. Kayıp miras: Sultaniye Köşkü 💠 Gazze'de bulunan Paşa Sarayı, Memlük Devleti döneminde inşa edildi. Memlük ve Osmanlı idaresinin yanı sıra Fransız, İngiliz ve İsrail işgali dönemlerine de tanıklık eden Saray, bugün hala ayakta... 💠 Şehirde İslam uygarlığından kalan tek saray olarak İslam mimarisinin özgünlüğünü temsil eden saray, bugün 'Paşa Sarayı Müzesi' olarak Filistinlilere hizmet veriyor. Kudüs'e açılan kapı 💠 Saray, iki katlı iki ayrı binadan oluşuyor. İslam devletlerinde dini uygulamalar uyarınca kadınlar ayrı erkekler ayrı yerde oturduğu için buradaki iki ayrı bina, kadınlara ait 'Haremlik' ve erkeklere ait 'Selamlık' bölümleri şeklinde inşa edildi. 💠 İnşa tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte, Memlük Devleti'nin son dönemlerinde, 15. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilen yapı Gazze'de bulunan idarecilerin ikametgahıydı. Tarihin izinde: Kırım yapıları 💠 Saray, Osmanlı Devleti'nin 1916 yılında Mercidabık savaşı ile Memlük Devleti'ne son vermesi ve bölgede hakimiyet kurmasının ardından daha önceki önemini korudu. 💠 Osmanlılar döneminde, 1556-1690 yılları arasında Gazze'nin yönetiminden sorumlu, kent eşrafından Rıdvan ailesi bu sarayda ikamet ettiler. Kudüs'te Hakkari izleri 💠 Birinci Dünya Savaşı'nın nihayete ermesi ve bölgenin Osmanlılardan İngiliz hakimiyetine geçmesiyle beraber saray bölge için bir karakola dönüştürüldü. 💠 Tarihi yapı, 1948 yılında vuku bulan Arap - İsrail savaşının ardından Gazze'nin Mısır idaresinde bulunduğu Kral Faruk döneminde ise kız öğrencilere eğitim veren bir ortaokula çevrildi. Babür dönemi mirası Badşahi 💠 Cemal Abdunnasır'ın Mısır'da yönetime gelmesinin ardından okul vasfını sürdürse de Abdunnasır okulun ismini Hazreti Muhammed'in (SAV) kızına atfen 'Fatımatü'z-Zehra' olarak değiştirdi. 💠 2005 senesinde restorasyondan geçirilen saray, 2010'da çeşitli tarihi eserler içeren bir müze olarak hizmete girdi. Müzede bugün, Yunan, Roma, Bizans ve İslam uygarlıkları gibi yüzlerce yıllık geçmişe ait eserler bulunuyor. İslam mimarisinin incilerinden: Gur-i Emir 💠 Paşa Sarayı mimari olarak da bölge yapılarından ayrılıyor. Duvarlarının kalınlığının bir metreye yakın olması sebebiyle saray, bilhassa sağlamlığı ile öne çıkıyor. 💠 Paşa Sarayı'nın süslemeleri de görülmeye değer... Sümbül başta olmak üzere çiçek figürleri, Memlük ve Osmanlı tarzında İslami motifler ve giriş kapısında bulunan aslan figürleri ziyaretçilerde hayranlık uyandırıyor. Karahanlıların simgesi 💠 Güç ve cesaret ifade eden aslan, meşhur Memlük hükümdarı Zahir Baybars'ın sembolüydü. Osmanlı döneminde daha evvelden tek kat olan yapıya ikinci katlar eklenerek saray büyütüldü. Baybars kimdir? Kıpçaklara mensup olan Baybars'ın on yedi yıllık iktidar döneminde Memlükler bölgede söz sahibi, kuvvetli bir devlet olmuş ve Moğolları 'Aynicalut Savaşı' ile durdurmuşlardır. Tarihin gizli tanığı 💠 Paşa Sarayı tarihi dönemlerde farklı isimler ile bilindi. Gazze Vali Konağı, Paşa Sarayı, Farussaade Sarayı, Rıdvan Sarayı gibi isimlerle tanınan sarau her devirde gözde bir yapı oldu. 💠 Şam Seferi sırasında Fransız İmparatoru Napolyon Bonapart'ı da üç gün ağırlayan saray, tarihi olarak büyük önem barındıran bir kültürel mirastır. Sicilya'da Müslümanlığın izleri 💠 Sözde İsrail'in Gazze'ye yönelik uyguladığı abluka sebebiyle bugün müze olarak hizmet veren Paşa Sarayı, eski kalabalık günlerinden uzak bir noktada. 💠 Bu duruma rağmen okullar, siviller ve uluslararsı kuruluşlar müzeyi asla yalnız bırakmıyorlar. Müze yerli turistler tarafından sıkça ziyaret ediliyor. Türkistan'ın gözbebeği 10 cami 💠 Saray, tarihi boyunca en zor ve yıpratıcı dönemi İngiliz işgali altında geçirdi. Bu dönemde sarayda bulunan pek çok önemli eser maalesef İngilizler tarafından İngiltere'ye kaçırıldı. 💠 Aynı şekilde İsrail de saray içerisinde evvelden bulunan pek çok müzelik, kıymetli nesneyi çalarak müzelerinde sergilemekte ve kendilerine bir tarihi arkaplan oluşturmaya çalışmakta. Paşa Sarayı'ndan çalınan çok kıymetli sanat eserleri bugün İsrail Müzesi'nde sergilenmektedir. Estergon'da son Osmanlı izi * Bu içerikte yer alan görseller AA'dan alınmıştır.