Güzel bir ahlaki nitelik: İhlas

🔷 Kulun bütün davranışları ve sözlerinde sadece Allah'ın (CC) rızasını gözetmesi manasına gelen ihlas, sözlükte 'arınmak, saflaşmak, kurtulmak' anlamına gelir. İhlas kelimesi hulûs / halâs köklerinden türer. 🔷 İhlas, kulun ibadet ve iyiliklerini riyadan ve çıkar kaygılarından arındırarak sadece Allah (CC) için yapması, gerçekleştirmesidir. Kalp Ferahlığı: İnfak 🔷 İhlas, kötü duygulardan, genel anlamda gösteriş arzusundan kalbi temizlemeyi ve her hayırlı işe iyi niyetle yönelmeyi ve her durumda yalnızca Allah'ın (CC) hoşnutluğunu göz önüne almayı ifade eder. 🔷 Horasan'ın bilinen en önemli isimlerinden olan Fudayl b. İyâz'a göre, 'İnsanların hatırı için ameli terketmek riya, onları memnun etmek için amel etmek şirk, bu iki durumdan kurtulmak ihlâstır.' 🔷 Kur'an-ı Kerim'in 112. suresine dinimizin temeli olan tevhidi en hâlis, en güzel şekilde dile ifade ettiği için 'İhlâs' adı verilmiştir. Bu surenin okunuşu ve anlamı şöyledir: Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın adıyla, De ki: O, Allah'tır, bir tektir. Allah Samed'dir. (Her şey O'na muhtaçtır, o, hiçbir şeye muhtaç değildir.) Ondan çocuk olmamıştır. (Kimsenin babası değildir.) Kendisi de doğmamıştır. (kimsenin çocuğu değildir. Hiçbir şey O'na denk ve benzer değildir. Sabır tahammül gerektirir mi? 🔷 Riya, Allah (CC) rızası için yapılması gereken amele gösteriş karıştırmak anlamında kullanılan bir sözcüktür. Riya saygınlık ve çıkar sağlama gibi dünyevî amaçlarla kişinin kendisinde üstün nitelikler bulunduğuna başkalarını inandıracak tarzda davranmak ve ihlası terk etmektir. İhlas ve sıdk kavramlarının karşıtıdır. 🔷 Ayet ve hadislerde bildirilen manevi tehlikeleri dolayısıyla ahlak ve tasavvuf kaynaklarında riya konusuna özel bir önem verilir. Riya konusunu sistemli bir şekilde ele alan ilk alimlerden Haris el Muhâsibî, 'er-Riʿâye li-hukūkıllâh' adlı eserinde konuya geniş bir bölüm ayırmış (s. 153-306); riyanın tanımı ve mahiyeti, çeşitleri, niyet, ihlâs ve hayâ ile ilgisi, riyakârlığın psikolojik sebepleri, ahlâk bakımından zararlı sonuçları, riyakârlığın alâmetleri gibi hususlar üzerinde durur. İnsanın Aynası: Güzel Söz 🔷 Bütün ilişkiler Allah (CC) ile ilişkimizle başlar ve O'na döner. Kulun Allah'tan (CC) razı olması durumu rıza mertebesi diye bilinir. 'Rıza mertebesi' Allah'ın (CC) bizim için takdir ettiklerine razı olmak demektir. Mutlu, huzurlu olabilmemiz ve ihlaslı bir Müslüman olma yolunda ilerleyebilmemiz için bu mertebeye erişmemiz gerekir. Kıymetli yazarlarımızdan emekli vaize Fatma Bayram, Kur'an-ı Kerim'de İnsan İlişkileri'ni anlattığı programının 4. bölümünde 'ihlası' şu şekilde tanımlar: 'Bir insanın bütün ilişkilerinde hedef koyduğu noktanın Allah'ın (CC) hoşnutluğu olmasına biz ihlas diyoruz. İhlas kelimesi halis ile aynı kökten geliyor. Saf, katıksız demek, yani içine hiçbir çıkar amacı karışmayacak. Bunu nasıl anlarız? İnsan eğer takdir edilmediğinde rahatsız olmuyorsa o şeyi Allah rızası için yapıyordur. 'Annesine babasına ve evlatlarıma gerekli hizmeti edip, karşılığında gereken takdiri göremediğinde Allah (CC) görüyor diyebilmektir, ihlas... Zikrediyorum, Kur'an okuyorum, sadaka veriyorum oruç tutuyorum, Allah (CC) ne istiyorsa elimden geldiği kadar yapmaya çalışıyorum, fakat istediğim kadar hiçbir şey yolunda gitmiyor. Bu yüzden çoğu insan Allah'a (CC) ve inancına küsüyor.' Kalbi temizlemek mümkün mü? Fatma Bayram; 'ihlaslı insan gerek Allah ile ilişkisinde gerek insanlarla ilişkilerinde Allah'ın (CC) rızasından başka amaç gütmeyen insana denir' diyerek şöyle devam ediyor: 'Burada bile ihlasın nasıl bir kriter olduğunu görüyoruz. Ben bu ibadeti bu kulluğu niçin yapıyorum, işlerim yolunda gitsin diye mi, hayatımda hep mutluluk, huzur olsun diye mi? Bunun böyle olmayacağını peygamber kıssalarından görüyoruz değil mi? Onlar herkesten daha fazla ibadet ediyorlar. Ama kiminin annesiyle, kiminin evladıyla ne kadar ciddi sorunları olduğunu Kur'an-ı Kerim bize haber veriyor.' Programın tamamını izlemek için tıklayınız... 🔷 Kur'an-ı Kerim'de ihlas kelimesi, hulûs kökü ile hem sözlük anlamıyla hem de terim olarak yer alır. 'Muhlisîne lehü'd-dîn' ifadesiyle Allah'a yönelme O'na kulluk etme, O'na güvenme ve O'ndan dilekte bulunma, tevhid inancının saflığını zedelemekten sakınma gibi şirk ve riyaya zıt manada bir anlam taşır. 🔷 İhlaslı bir kul olmak tüm Müslümanların ortak amacı olmalıdır. Kur'an'daki 'ibâdullāhi'l-muhlasîn' ifadesi, 'Allah'ın yardımına mazhar olup hâlis dindarlığa ve hidayete ulaştırılmış kullar' anlamına gelir ve ihlaslı kulu tanımlar. 🔷 Bizlere ihlaslı bir hayatı nasıl yaşayacağımızı bizzat Kur'an-ı Kerim'deki peygamber kıssaları anlatır. Bunun yanı sıra Peygamber Efendimiz'in (SAV) hayatı da baştan sona ihlaslı insan olma rehberidir. Peki, ibadetlerimizde önemsememiz gereken hususlara ne kadar hakimiz? ➡ Öncelikle bir mümin için ibadetlerde en üstün ve birincil amaç Allah'ın (CC) hoşnutluğunu kazanmak olmalıdır. (İhlas) ➡ İkincil ibadet amacı, cennet kazancı cehennem korkusu ile yapılan ibadetlerdir. Burada uhrevi bir beklenti vardır. ➡ Üçüncül olarak da dünyevî bir amaç için ibadetlerin yapılmasıdır. Bu itikadi olarak tehlikelidir ve içine riya karışma olasılığı yüksektir. Estetik bir ölçü olarak: Sünnet Yazımıza son verirken, Kur'an-ı Kerim'in bize gösterdiği yoldan örneklerle ihlası özetlemiş olalım. 🔷 'O ezelî ve ebedî hayat sahibidir. O'ndan başka ilâh yoktur. Öyleyse her türlü şirk ve gösterişten uzak durup ibâdet ve taati yalnız Allah'a has kılarak O'na yalvarın! Bütün övgüler ve yücelikler Âlemlerin Rabbi Allah'a mahsustur.' Mü'min Suresi, 65. ayet tefsiri: 'Kurbanların ne etleri, ne de kanları Allah'a ulaşır. Allah'a sadece sizin ihlâs ve samimiyetiniz ulaşır.' Hac Sûresi 37 ayet tefsiri: Onların ne etleri Allah'a ulaşır ne de kanları; O'na ulaşacak olan sadece sizin takvânızdır. İşte Allah onları sizin istifadenize verdi ki size doğru yolu göstermesinden ötürü O'nu tâzimle anasınız. İyilik yolunu tutanları müjdele! Hac Suresi'ni okumak ve dinlemek için tıklayınız 'Ey Adem oğulları! Size hem edep yerlerinizi örtecek bir elbise, hem de giyinip süsleneceğiniz bir elbise indirdik. Takvâ elbisesine gelince, en güzel ve en hayırlı elbise işte odur. Bunlar, insanlar düşünüp öğüt alsınlar diye Allah'ın (CC) indirdiği ayetlerdendir.' A'raf Suresi, 26. ayet tefsiri: Önceki âyetlerde Hz. Âdem hakkında kısa fakat son derece ibretli bilgiler verildikten sonra burada da 'Âdem'in çocukları'na yani genel olarak insanlığa hitap edilerek, Allah'ın yarattığı nimetlerin en önemlilerinden olmak üzere, bütün tarih boyunca ve bütün insanlarca hem bedenin korunması hem ahlâkın korunması hem de bir ziynet ve prestij aracı olarak kullanılan elbisenin önemine dikkat çekilmiştir. A'raf Suresi'ni okumak ve dinlemek için tıklayın 'De ki, gönlünüzdeki duyguları saklasanız da, açıklasanız da Allah hepsini bilir.' Âl-i İmrân Suresi, 29 ayet tefsiri: Önceki âyette yer alan uyarıdan sonra bu âyette, yüce Allah'ın kulların niyetlerini çok iyi bildiği hatırlatılmaktadır. Genel anlamıyla âyet evrendeki hiçbir olayın, hatta eylem haline dönüştürülmemiş hiçbir düşüncenin bile Allah'ın bilgisi dışında kalmayacağını, dolayısıyla insanın bazı işlerini veya niyetlerini başkalarından gizleme becerisine aldanmaması gerektiğini ifade etmektedir. Âl-i İmrân Suresi'ni okumak ve dinlemek için tıklayınız Edep ile ilgili 20 hadis

AKADEMİK

İLAHİYAT

Kur'an

TARİH

EDEBİYAT

SİNEMA

MÜZİK

EĞİTİM

FELSEFE

SOSYOLOJİ

PSİKOLOJİ

GALERİ

LİSTELER

FİKRİYAT TV

ESMA-İ HÜSNA

İSLAM

MÜZİK

FİKRİYAT AKADEMİ

Güzel bir ahlaki nitelik: İhlas

İhlas ne demektir?