Hasret bitti: Kariye Camii'nde 79 yıl sonra ilk ezan

◾ 1945 yılında müzeye dönüştürülmesinin ardından 2020 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı'na devredilen ve o tarihten itibaren geniş çaplı bir restorasyon geçiren Kariye Camii bugün ibadete açıldı. ◾ Esasında geniş bir manastır olan ve tarihi 6. yüzyıla dayanan Kariye Camii'nin Bizans'taki adı 'Chora-Khora Manastırı' idi. Uzun seneler sonunda manastırın bazı bölümleri yıkıldı. Yapının günümüzdeki hali Osmanlı dönemindeki geniş çaplı onarımların bir sonucu. https://www.instagram.com/p/C6oUiXZtulY/ Kariye Camii'nin tarihi ◾ İstanbul'un merkezinde yer alan yapı, rivayetlere göre 6. yüzyılda Aziz Theodore tarafından inşa edildi. Surların dışında olması sebebiyle 'chora' yani 'şehir dışı' olarak anıldı. ◾ Lakin manastırın bu hali henüz tamamlanmadan depremde yıkıldı. Bunun üzerine İmparator, daha da büyük bir manastır inşa ettirdi. 🎙️Kariye Camii'nin 79 yıl sonra ibadete açılması ile ilgili vatandaşlar görüşlerini paylaştı.#kariyecamii pic.twitter.com/LqRru1gYpa — Fikriyat (@fikriyatcom) May 6, 2024 ◾ 843 yılında kompleksin kilisesi üç ilave şapel ile büyütüldü. 11. yüzyılda Bizans hanedanının Edirnekapı'daki Tekfur Sarayı'na taşınması ile zamanında uzakta kalan manastırın değeri arttı. ◾ I. Aleksios'un kayınvalidesini Maria Dukaina kendi haline bırakılan manastırın himayesini üstlenerek yapıları sağlam bir tamirattan geçirdi. ◾ 1120 tarihinde manastır tekrar büyük bir tamir geçirdi. Bu tarihten sonra tam 84 sene boyunca manastır kendi halindeyken asıl zararı 1204 yılında başlayan süreçte gördü. ◾ 1204 - 1261 yılları İstanbul'un Haçlılar tarafından işgal etmesinden en çok etkilenen dini binalardan birisi Kariye oldu. Manastır bu zaman dilimde harabe hale geldi. ◾ Khora Manastırı İstanbul'un fethi esnasında ele geçirilen ilk Bizans yapılarından birisiydi. Kutlu fetihte tek taşına dahi dokunulmamıştı. ◾ Resulullah'ın (SAV) müjdelediği mukaddes fetih en çok da ibadethanelerin özgürleştirilmesi, dini prangaların kırılmasını içinde barındırıyordu. ◾ Bizans döneminde toplumun rağbet ettiği bir kilise olan Kariye, fethin ardından Sultan II. Bayezid'in meşhur sadrazamlarından Atik Ali Paşa tarafından camiye çevrildi. ◾ Bu hamlenin ardından Osmanlılar caminin etrafına sosyal ve dini temellerle başka yapılarda inşa erdek Kariye Camii'ni işlevsel bir tarihi mekan haline getirdiler. ◾ Osmanlılar yapıda bulunan mozaik ve freskleri zarar görmeyecek şekilde sıva ile kapatmışlardı. Böylece asırlar boyunca freskler ve mozaikler korunmuş oldu. ◾ Camii çok bilinen bir yapıydı. Öyle ki Evliya Çelebi çağlar aşan eseri seyahatname de Kariye Camii'nden 'evvelce sanatlı bir kilise' olarak bahsetmişti. ◾ 1932 yılından itibaren Ayasofya'yı inceleyen Whittemore başkanlığındaki Amerikan Bizans Enstitüsü 1948 itibariyle Kariye Camii'nde çalışmaya başladı. ◾ İşte tam bu gelişmenin ertesinde üç yıldır vakıflar idaresine bağlı olan ve içerisinde nama kılınan Kariye Camii, müzeler idaresine bağlandı. Bu sebeple Kariye'de son namaz 1948'de kılınmış oldu. ◾ 29 Ağustos 1945 tarihindeki Bakanlar Kurulu'nun aldığı kararla camiden müzeye çevrilen Kariye, 2020 tarihine dek müze olarak hizmet verdi. ◾ 2020 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı'na devredilen Kariye Camii geniş çaplı restorasyonun ardından 79 yıl sonra 6 Mayıs 2024 tarihinde ibadete açıldı. ◾ 1511'den 1945'e dek fethin simgelerinden bir cami olarak dini hüviyetini sürdüren Kariye, 79 yıllık aranın ardından tekrar aslına rücu etti.