Hz. İbrahim'in ateşe atılma kıssası

Kur'an-ı Kerim'de kendisinden çokça bahsedilen peygamberlerden biri de Hz. İbrahim'dir. Onun ismi elli iki âyette altmış dokuz kere zikredilir. Kur'an-ı Kerim'de kendisinden Allah'ın dostu olarak anılır. 📌 Diğer peygamberler gibi o da birçok musibete maruz kaldı. Kavmini hak dine çağırınca ateşe atıldı, fakat yüce Allah'ın izni ve emri ile ateş onun için serin oldu. 📌 Doğacağı yıl, bir rivayete göre kahinlerin doğacak İbrahim adlı bir çocuğun halkın dinini değiştireceğini, Nemrud'un saltanatına son vereceğini söylemesi bir rivayete göre de kralın bunu rüyasında görmesi üzerine ülkedeki tüm hamile kadınlar bir araya toplatıldı. Doğacak bütün erkek çocukların öldürülmesi emredildi. 📌 Bunun üzerine Hz. İbrahim'in babası Azer, hamile eşini Kûfe ile Basra arasındaki Ur şehrine götürüp bir mağaraya sakladı. Hz. İbrahim bu mağarada doğdu. 📌 Hz. İbrahim, Kur'an-ı Kerim'de belirtildiği üzere hiçbir zaman putlara tapmadı ve tapanları da bundan vazgeçirmeye çalıştı. 📌 Hz. Nuh'a verilenler kendisine de tavsiye edildi ve ona on sahîfe indirildi. Peygamber olarak görevlendirildiğinde ilk olarak babasına tebliğ etse de babası onu kovmakla tehdit etti. Kavmine hak dini anlattı fakat iman eden olmadı. Hz. İbrahim'in ilk gençlik yıllarında çevresindeki insanlar, yıldızların kutsallığına inanır yaptıkları putlara tapardı. Aynı zamanda ülkelerinin kralı olan Nemrud'u da kendilerine ilah edindiler. 📌Hz. İbrahim, kavminin cahilliğinden uzak dursa da, onlara doğruyu anlatarak uyarmak istiyordu. Bundan dolayı halkın bayram kabul ettiği bir gün, onların şehirden uzaklaşmasını fırsat bilerek puthaneye gitti ve bütün putları kırdı. Sonrada elindeki baltayı en büyük olanın boynuna astı. 📌Bayram eğlencesi bitip de halk puthaneye gidince ilahlarını yerde gördüler ve öfkelenip bağrıştılar. İçlerinden biri, 'İbrahim yapmış olabilir. O putlara inanmıyordu' dedi. 📌Halk, Hz. İbrahim'i bulduğunda onlara boynuna balta asılı putu göstererek, 'Belki o kırmıştır. Balta onun boynundaydı. İsterseniz ona sorun!' dedi. 'Putların konuşmadığını sen de biliyorsun' dediler. 📌 Hz. İbrahim onların bu sözler üzerine 'Ben, size gönderilmiş İbrahim Peygamberim! Kendilerini bile koruyamayan putlar, ilah olamaz. Bizi yaratan Allah'ı bırakıp, bu taş parçalarına mı inanıyorsunuz? Allah birdir, O'na inanın!' diyerek hakkı anlattı. 📌 Taberi Tarihi'nde belirtildiğine göre, Hz. İbrahim'in kavmi, onunla tartışıp ilahlarının daha hayırlı olduğunu iddia etti. Bunun üzerine İbrahim aleyhisselam Allah'ın yüceliğini ve hikmetini şöyle açıkladı: 'Allah beni doğru yola iletmişken siz, O'nun hakkında benimle hala çekişiyor musunuz? Ben ona şerik koştuğunuz şeylerden hiçbir zaman korkmam! Meğerki Rabbim hakkında bir şey (bir felaket) dilemiş bulunsun. Rabbimin ilmi, her şeyi kuşatmıştır. Hala düşünüp öğüt alamayacak mısınız? Hem Allah'ın size haklarında hiç bir delil ve bürhan indirmediği şeyleri, siz O'na şerik koşmanızdan korkmazken, ben şerik koştuğunuz o şeylerden nasıl korkarım? Şimdi, biliyorsanız söyleyiniz, iki zümreden hangisi korkudan emin olmaya daha layıktır? İman edenler, bununla beraber imanlarını, haksızlıkla ve şirkle bulaştırmayanlar, işte ancak onlardır ki korkudan emin olmak hakkı elbette kendilerinindir. Onlar doğru yolu bulmuş kimselerdir.' 📌 Nemrud, Hz. İbrahim (ra) huzuruna çağırdı: 'Senin ibadet etmekte olduğun ve halkı da ona ibadete davet ettiğin başkalarına karşı kudretinden, ululuğundan söz ettiğin ilahını gördün mü? Nasıldır o?' İbrahim aleyhisselam 'Benim Rabbim, hem diriltir hem öldürür' deyince Nemrud 'Ben de diriltir ve öldürürüm' diyerek büyüklük tasladı. 📌 Hz. İbrahim, bunu nasıl yapacağını sorduğunda 'Tutup ölümüne hükmettiğim iki adamdan birinin canını alırım. Böylece onu öldürmüş olurum. Diğerini de affedip sağ bırakırım, böylece onu da diriltmiş olurum.' İbrahim aleyhisselam bunun üzerine 'Allah, güneşi doğudan getiriyor, hadi sen onu batıdan getir bakayım' deyince Nemrud tutulup kaldı. Nitekim yüce 'Allah kâfirler güruhunu muvaffak kılmaz.' 📌 Nemrud, bu olaydan sonra, Hz. İbrahim'i zindanda yedi yıl hapsetti. 📌Sonrasında, onun ateşe atılmasını emretti. Hz. İbrahim için geniş bir ateş çukuru yapıldı ve buraya üç ay odun toplanıp yığıldı. Tutuşturulan odunların boyu o kadar yüksekti ki gökyüzünde uçan kuşları dahi yakıyordu. İbn Abbas'tan nakledilen bir rivayete göre Saffât suresinde geçen ve Hz. İbrahim için kurulması istenen 'yapı', yüksekliği otuz, genişliği yirmi zira ölçüsünde dairevi bir duvardı. 📌 Metrelerce yükseklikte ateşin en hararetli zamanında, Hz. İbrahim mancınıkla ateşin içine fırlatıldı. 📌 İbrahim aleyhisselam, bağlanırken yüce Allah'a şöyle dua etti: 'Senden başka ilah yoktur. Sen her noksanlıktan münezzeh ve mukaddessin. Alemlerin Rabbisin. Hamd sana mahsustur. Mülk Sana mahsustur. Mülk, Senindir. Senin şerikin yoktur.' 📌 Mancınıkla havaya atıldığı sırada Cebrail yanına geldi ve ona şöyle dedi: 'Ey İbrahim, bir hacetin var mı?' 📌 'Sen ise, hayır' diye cevap verdi Hz. İbrahim. 'Peki, Allah'tan seni kurtarmasını istemeyecek misin?' diye sorunca, 'İstememe gerek yok, O halimi biliyor' diye cevap verdi. Böyle samimiyetle kendini Allah'a teslim edince yüce Yaradan ateşe 'İbrahim için serinlik ve selamet ol!' dedi. 📌 Allah'ın buyruğu üzerine ateşin Hz. İbrahim için yakıcılığı gitti ve bir ışık haline geldi. Kendisinin ateş içinde kırk veya elli gün kaldığı rivayet edilir. 'Kavminin (İbrâhim hakkındaki) cevabı, 'Onu öldürün ya da yakın!' demekten ibaret oldu. Ama Allah onu ateşten kurtardı. İşte bunda inanan bir topluluk için ibretler vardır.' (Ankebût 29/24) 📌 Nemrud ve adamları, kontrol etmek için ateşin yanına gittiklerinde çok şaşırdılar. Çünkü ateşin ortasında su ve yeşilliklerin yanında iki kişi duruyordu. Nemrud, Hz. İbrahim'e bu kişinin kim olduğunu sorduğunda 'Gölge meleğidir, Rabbim bana arkadaşlık etmesi için gönderdi onu' diye cevap verdi. 📌 Bundan çok etkilenen Nemrud 'Ey İbrâhim, sadece ona kullukta ısrar etmen ve tevhide sarılman sebebiyle sana bu yardımına şahit olduğum için senin ilahına dört bin sığır kurban etmek istiyorum.' 📌İbrahim aleyhisselam 'Sen kendi dinini bırakıp benim dinime girmedikçe Allah senden bunu kabul etmez' dedi. Nemrud ise 'Krallığımı terk edemem, fakat kurbanları keseceğim' dedi. Dediği gibi kurbanları da kesti ve İbrahim aleyhisselamı serbest bıraktı. 📌 Kur'an-ı Kerim'de bu olayı şöyle anlatılır: 'O, babasına ve kavmine, 'Şu kendilerine tapmakta olduğunuz heykeller de ne oluyor?' diye sormuştu. Onlar da 'Atalarımızı bunlara tapar bulduk' diye cevap vermişlerdi. İbrâhim, 'Doğrusu siz de atalarınız da açık bir sapkınlık içindesiniz' dedi. Onlar da, 'Bize gerçeği mi getirdin, yoksa bizimle oyun mu oynuyorsun?' diye sordular. İbrâhim şöyle cevap verdi: 'Hayır, sizin rabbiniz, göklerin ve yerin rabbidir; onları O yaratmıştır; ben de buna şahitlik edenlerdenim.' Sonra (içinden şöyle geçirdi): 'Allah'a yemin ederim ki siz ayrılıp gittikten sonra putlarınıza bir oyun oynayacağım!' (Onlar gidince) İbrâhim putları paramparça etti, belki ona başvururlar diye büyük putu bıraktı. (Dönüp dunumu gören) putperestler, 'Bunu tanrılarımıza kim yaptı? Muhakkak o, zalimlerden biridir' dediler. Bazıları, 'İbrâhim denen bir gencin bunları diline doladığını işitmiştik' deyince, 'O halde, onu hemen insanların önüne getirin, belki birileri şahitlik eder' dediler. İbrâhim getirilince, 'Bunu ilâhlarımıza sen mi yaptın?' diye sordular. İbrâhim, 'Hayır' dedi, 'Bu işi şu büyükleri yapmıştır. Eğer konuşabiliyorlarsa onlara sorun!' Sonra dönüp birbirine, 'Asıl haktan ayrılanlar sizlersiniz!' dediler. Biraz sonra yine dönüş yaptılar. 'Sen bunların konuşmadığını pekâlâ biliyorsun' dediler. İbrâhim, 'Allah'ı bırakıp da size hiçbir fayda ve zarar veremeyen tanrılara mı tapıyorsunuz? Size de Allah'ı bırakıp taptığınız şeylere de yazıklar olsun! Siz aklınızı kullanmaz mısınız?' dedi. Putperestler, 'Eğer bir şey yapacaksanız, yakın onu ve böylece tanrılarınıza yardım edin!' dediler. Biz de, 'Ey ateş' dedik, 'İbrâhim için serin ve zararsız ol!' Ona bir tuzak kurmak istediler; fakat biz onları daha çok zarar eden taraf yaptık.' (Enbiya suresi, 52-70. ayetler) 📌 Hz. İbrahim'in ateşe atıldığı yer hakkında kesin bir bilgi olmasa da Urfa'daki Balık Göl'ün bulunduğu mevkii olduğu düşünülür. Urfa'daki mancınık mekanizması, Hz. İbrahim (as)'in Harran'da doğup büyüdüğüne dair bilgiler, buranın Urfa olduğu kanaatini pekiştirir. 📌 Hz. İbrahim, Nemrud'un ülkesini terk edip Filistin'e hicret etti. 'Hulasa onu (İbrahim'i) tuzağa düşürmek istediler ama, Biz asıl onları tuzağa uğrattık. Asıl tuzağa düşenler kendileri oldular. Onu Lût ile beraber kurtarıp, bütün insanlar için kutlu ve feyizli kıldığımız diyara (Filistin diyarına) ulaştırdık.' (Enbiya, 21/70-71).