Hz. Nuh kimdir? Nuh Tufanı nasıl gerçekleşti?

Hz. Nuh, Kur'an-ı Kerim'de ve hadislerde ismi geçen, diğer peygamberlere oranla geniş bir şekilde tanıtılan ve 'ülü'l-azm' olarak isimlendirilen beş büyük peygamberden biridir. Kur'an'da 28 surede hakkında bilgi verilmiş ve 43 yerde ismen zikredilmiştir. Kur'an'ın 71 suresi onun adını taşır ve baştan sona onun tevhid mücadelesini anlatır. Kur'an-ı Kerim, Nuh'un hayatının sadece peygamber olarak görevlendirildikten sonraki safhasından bahseder. Kendisine inanmayan kavmi tufanla cezalandırıldığından tufan hadisesi de ona nisbetle Nuh tufanı diye anılır. Nuh kelimesinin Arapça asıllı olup nevḥ (ağlamak, dövünmek) kökünden geldiğini, bizzat kendi nefsini kötülediğinden veya tövbe etmeden boğulup gitmeleri sebebiyle kavmi için üzüldüğünden ona bu adın verildiğini söyleyenler olmakla birlikte kelimenin Arapça olmadığı kabul edilir. Peygamberlerin Kur'an'da geçen duaları Nuh'un soy kütüğü İslami kaynaklarda Nûh bin Lamek bin Metuşelah bin Uhnuh (Hanok-İdrîs) bin Mehelail (Mahalalel) bin Kaynan (Ken'ân) bin Enoş bin Şis (Şît) bin Âdem şeklinde yer alır. Annesi de Râkîl'in veya Kabil'in kızı Kaynuş olarak verilmekte, Kabil'in çocukları ile Şît'in çocuklarından onlara tâbi olanlara peygamber olarak gönderildiği belirtilmektedir. Rivayete göre insanlar Hz. Nuh'a kadar tevhid inancıyla yaşadı ve putperestlik ilk defa Nuh'un kavmiyle ortaya çıktı. Kur'an-ı Kerim'de, 'Dediler ki: Tanrılarınızı bırakmayın, ilâhlarınız Ved, Süvâ', Yegūs, Yeûk ve Nesr'den vazgeçmeyin' mealindeki ayette (Nûh, 23) Nuh kavminin taptığı putlardan bahsedilir. Bu isimler başlangıçta iyilikleriyle temayüz etmiş kişilere aitti. Ölümlerinin ardından bunların heykelleri yapılmış, daha sonra insanlar onları Allah ile kendi aralarında aracı olarak birer tapınma objesi yapmıştı. Hz. Nuh, kavmini putperestlikten uzaklaştırıp tevhid inancına döndürmek için gönderildi. Kur'an-ı Kerim'de Nuh'un Allah tarafından seçildiği (Âl-i İmrân, 33), kendisine vahyedildiği (en-Nisâ, 163), kavmine peygamber olarak gönderildiği (Nûh, 71), 950 yıl kavminin arasında kaldığı (el-Ankebût, 14) ve kavmini Allah'a kulluğa davet ettiği (Yûnus, 71; Hûd, 25-26; eş-Şuarâ, 106-110) belirtilir. Nuh, kavmini Allah'tan başkasına ibadet etmemeleri hususunda uyarmış, aksi takdirde başlarına gelecek azabı kendilerine haber vermişti (Nûh, 1-4). Peygamberlerin gündelik hayatta yaptıkları meslekler Yoldan çıkmış, çok zalim ve azgın olan kavmi (ez-Zâriyât, 46; en-Necm, 52) Nuh'a inanmadığı gibi ona mecnun demiş, taşlamakla tehdit edip (eş-Şuarâ, 116) yalancılıkla itham etmiş, ondan kendisine uyan alt tabakadan insanları yanından uzaklaştırmasını (el-A'râf, 59-63; Hûd, 27; el-Kamer, 9) veya başlarına geleceğini bildirdiği azabı bir an önce getirmesini (Hûd, 32) istemişti. Kendi yaptıkları karşılığında hiçbir talebinin olmadığını söyleyen Nuh gaybı bilmediğini, melek de olmadığını, sadece Allah'ın emirlerini bildirdiğini ifade edip davetini sürdürmüştür (Hûd, 28-31; Şuarâ, 105-115). Uzun mücadeleler sonunda kavminin putperestlikten vazgeçmediğini görünce inanmayanları cezalandırması için Allah'a dua etmiş (Şuarâ, 118-119; Nûh, 1-28), Allah Nuh'un duasını kabul etmiş ve inkârcı kavminin tufanla helâk edileceğini, kendisinin ve inananların kurtulacağını bildirerek bir gemi yapmasını istemiştir (Hûd, 36-39). Gemi inşa edilirken Nuh'un kavmi kendisiyle alay etmiştir (Hûd, 38). Rivayete göre gemi yapması istenince Hz. Nuh tahtayı nereden bulacağını sorar, ona ağaç dikmesi emredilir ve Hint meşesi denilen ağaçları diker. 40 yıl geçtikten sonra bu ağaçları keserek gemiyi yapar. Geminin inşası bitince her hayvan türünden birer çift, ayrıca boğulmasına hükmedilenler dışındaki aile fertleri ve iman eden diğer kimseler gemiye bindirilir. Nuh ve ona inananlar kurtulurken, eşi ve oğlu inanmayanlarla birlikte boğulur (Hûd, 40-47; Mü'minûn. 26-29; Furkan, 37; Kamer, 10-17). İlk Müslümanlar kimlerdi? İslam'ı kabul eden ilk on Müslüman Kur'an-ı Kerim'de ayrıca Nuh'un oğlu için dua ettiği, ancak bunun kabul edilmediği belirtilir (Hûd, 42-43, 45-46; Tahrîm, 10). Tufan sona erince, 'Ey Nûh! Sana ve seninle birlikte olanlara bizden selâm ve bereketle gemiden in ...' denilir (Hûd, 48). Allah'ın adını zikrettiği peygamberler Âdem'in ve Nuh ile beraber gemide taşınanların soyundan, İbrahim ile İsrail'in (Ya'kub) neslindendir (Meryem, 58); İsrâiloğulları da Nuh ile beraber gemide taşınanların soyundan gelmiştir (İsrâ, 3). Ayrıca diğer peygamberler gibi Nuh'tan da söz alındığı (Ahzâb, 7), onun hidayete erdirildiği (En'âm, 84), ona verilen emirlerin Müslümanlar için de geçerli ve yürürlükte olduğu (Şûrâ, 13) bildirilir. Kur'an'da Hz. Nuh'un yaşıyla ilgili olarak şu bilgi yer alır: 'Andolsun ki biz Nuh'u kendi kavmine gönderdik de o 950 yıl onların arasında kaldı. Sonunda onlar zulümlerini sürdürürken tufan kendilerini yakalayıverdi. Fakat biz onu ve gemidekileri kurtardık ve bunu âlemlere bir ibret yaptık' (Ankebût, 14-15). Bu ayetten anlaşıldığına göre Nuh 950 yıl kavmiyle birlikte yaşamış ancak bu sürenin onun bütün ömrünü veya peygamberlik süresinin tamamını mı yoksa tufana kadar olan safhasını mı içine aldığına işaret edilmemiştir. Kur'an'da verilen bu rakamı Nuh'un bütün ömrü olarak kabul edenlere göre 40 yaşında peygamber olmuş, 890 yaşında iken tufan gerçekleşmiş, tufandan sonra 60 yıl daha yaşamıştır. Bu süreyi sadece tufan öncesi peygamberlik müddeti olarak düşünenlere göre ise Nuh'un yaşı bundan çok daha fazladır. Bir rivayete göre peygamberler içinde en uzun ömürlüsü Nuh'tur; kendisine 350 yaşında vahiy gelmiş, 950 yıl kavmini davetle geçirmiş, dolayısıyla 1300 yıl yaşamıştır. Hz. Nuh'un kabrinin nerede olduğu bilinmemekte, çeşitli yerlerde ona nisbet edilen makam ve kabirler bulunmaktadır. Bir rivayete göre kabri Mekke'de Mescid-i Haram'da, Mültezem ile Makam-ı İbrahim arasında, diğer rivayetlere göre ise Kerek, Cizre veya Necef'tedir. Kur'an-ı Kerim'e göre Hz. Nuh çok şükreden bir kuldu (İsrâ, 3); güçlükler karşısında gösterdiği sabır insanlara örnek olarak gösterilmiştir (Hûd, 49). Onun bir başka özelliği de kâfirlere karşı çok sert davranmasıdır. Rivayete göre Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed, Bedir Gazvesi'nden sonra esirlerin durumunu müzakere ettiği sırada Hz. Ebû Bekir onlara iyi davranılmasını, Hz. Ömer ise öldürülmelerini önermiştir. Bunun üzerine Resûlullah, Ebû Bekir'in Hz. İbrahim gibi olduğunu, zira onun, 'Şimdi kim bana uyarsa o bendendir, kim de bana karşı gelirse artık sen gerçekten çok bağışlayan, pek esirgeyensin' diyerek (İbrâhîm, 36) kendisine inanmayanlara karşı yumuşak davrandığını belirtmiştir. Ömer'in ise Nûh gibi olduğunu zira onun da, 'Rabbim, yeryüzünde kâfirlerden hiç kimseyi bırakma' diyerek (Nuh, 26) inkârcılara karşı sert davrandığını söylemiştir. Kur'an'da Nuh mürsel (Şuarâ, 105), resul (Şuarâ, 107), apaçık uyarıcı (Zâriyât, 50), mübarek (Hûd, 48), muhsin (Sâffât, 80), mümin (Sâffât, 81), kul (Kamer, 9), şükreden (İsrâ, 3) gibi özelliklerle anılır. Ayrıca kavimlerine gönderilmiş emin elçilerden olduğu belirtilen Nuh'un (Şuarâ, 107) 'ashâbü'n-nevâmis'ten (şeriat sahibi) sayıldığı ifade edilmiştir. Rivayete göre tufan esnasında Hz. Nuh, Ebûkubeys dağında bulunan Hz. Âdem'in naaşını alarak bir tabut içine koymuş, tufandan sonra tekrar yerine defnetmiştir. Nuh'un İdris'ten sonra gelen ilk peygamber olup marangozluk yaptığı da nakledilir. Hz. Nuh'a ayrıca İslâm ve bilhassa Şiî geleneğinde 'Neciyyullah' (Allah'ın kurtardığı kişi) sıfatı verilmiştir. Nuh'un ve kavminin tufan hadisesinden kurtarılmasına atıf yapan bu sıfat, Allah'ın inâyetiyle Firavun'un zulmünden kurtarılan Hz. Mûsâ için de kullanılır.

Hz. Nuh kimdir? Nuh Tufanı nasıl gerçekleşti?

HZ. NUH KİMDİR?