İmam Gazali'nin kaleminden İslam Ahlakı

📚 İnsanlığın müşterek değerleri vardır ve bu değerleri korumak da yalnız Müslümanların değil, insan olan herkesin vazifesidir. Gerçeği söyleyecek olursak bizim neslimiz kilitlenen ruhuyla birlikte her şeyini; ahlâkını, imânını, örf ve âdetini de kaybetti. İmam Gazali 📚 Evet din yolu zordur. Şeytan yolu ise çekici ve dolambaçlıdır. Hakikî bir mürşidi olmayan kimsenin mürşidi muhakkak şeytan olur. İmam Gazali 📚 Öndersiz, korkunç çölde yürüyen kimse kendisini karanlık çukurlara atmış gibidir. Bunlar tek başına biten ağaçlara benzerler. B ir müddet yeşerse de elbette bir gün kurur. Kurumasa da meyve vermez. İmam Gazali 📚 Utanma, hayâ hissi gelişmeye başlamış olan çocuklar, ihmâl edilmeye gelmezler. İmam Gazali 📚 Mizah mubahtır. Aşırısı ise mezmumdur. Zira insanı çok gülmeye alıştırır. Çok gülmek ise kalbi öldürür. Bazı durumlarda katılık yapar, heybeti, vakarı düşürür. İmam Gazali 📚 Kalp ne olursa olsun herhangi bir şeyle haddinden ziyade meşgul olursa, diğer şeylerden uzaklaşır. İmam Gazali 📚 Küçüklükte alınan temiz sağlam bir terbiye hayat boyunca tesirini gösterir. İmam Gazali 📚 İnsanoğlu fâni bir hastalığa tutulunca hemen doktor arar da, ebedi hayatın helâkine vesile olan gönül hastalıklarının doktorunu aramak zahmetine katlanmaz. İmam Gazali 📚 Allah-ü Teâlâ'nın sevgisinden mâsivanın muhabbetine temayül eden gönül meylettiği kadar hastadır. Bu hastalıktan ancak o sevdiği şeyleri ilâhî muhabbete, dinî muhabbete yardımcı olduğu miktarda severse kurtulur. Bu şekildeki muhabbetler hastalığın neticesi olmaktan çıkarlar. İmam Gazali 📚 Mevki sevdasına yakalanan, bütün gayretini insanların gönüllerini avlamaya hasreder. Kendisini sevdirmekle ve takdirlerini kazanmak için riya yapmakla uğraşır. Söz ve hareketlerinde halkın gözüne girmek için elden gelen yaltakçılığı yaparlar. İmam Gazali 📚 Mü'minin dili kalbinin arkasındadır. Bir lâf etmek isterse kalbine danışır, sonra diliyle söyler. Münafıkın dili kalbinin önündedir, lâf etmek isteyince kalbine danışmadan dili ile söyler. İmam Gazali 📚 Her ne kadar haram değilse de ihtiyaçtan fazla konuşmak mezmumdur. İmam Gazali 📚 Malını boş yere harcayan kimsenin gönlü, bir harcama illetine müptelâdır. Cimrilik yapıp ona sarılan kimse de cahillik illetine müptelâdır. Her iki şekil de gönülden silinip atılmalı. İmam Gazali 📚 Müminin küfrü, sövmesi fıskdır. Kıtali, öldürmesi ise küfürdür. Küfreden iki kişiden hangisi önce başlamışsa, onun günahı öbürü başlayıncaya kendisinedir. İmam Gazali 📚 Kendini kusurlu bulan bir insana yaraşan, âlemi zammetmekten utanıp, kendi kusurlarını düzeltmekle meşgul olmaktır. İmam Gazali 📚 Nefisle cihadın eh önemli unsuru azimle sebat edebilmektir. Şehevî arzuları terk etmeye çalışan azmeden kişi muhakkak muvaffak olur. İmam Gazali 📚 Şehvet ve gazap duygusunu tümüyle kesmek, yok etmek, hiç bir tesirini bırakmamak istersek dünya gelse buna asla gücümüz yetmez. Fakat mücahede ve riyazat İle haşarılıklarını kamçılamaya gücümüz yeter. İmam Gazali 📚 Bilmiş ol ki, haset (kıskançlık) kin tutmanın, kin tutmak da gadab ve hiddetin neticesidir. İmam Gazali 📚 Allah yolundaki tuzakların başında gönlün dünyevî isteklere iltifat etmesi gelir. İmam Gazali 📚 İyiliği ile sevinip, kötülüğü ile üzülen kimse müminin ta kendisidir. İmam Gazali