İmam Gazali'nin Kalplerin Keşfi kitabından alıntılar

Mümin, vücudunun bütün azaları ile Allah'tan korkandır. İmam-ı Gazali kimdir? Faziletler dörttür; Birincisi hikmettir ki, dayanağı düşüncedir. İkincisi iffet ki, dayanağı şehvete hâkim olmaktır. Üçüncüsü kuvvettir ki, dayanağı öfkeyi yemektir. Dördüncüsü adalettir ki, dayanağı psikolojik güçler arasında denge sağlamaktır. İmam Gazali'nin dilinden 'Müslümanca Bir Hayat' Nefsin aşırı arzuları padişahları köle yaptığı gibi sabır da köleleri padişahlığa yükseltir. İmam Gazali'nin Kalplerin Keşfi kitabını incelemek ve satın almak için tıklayın. Vücudun selameti az yemekte, ruhun selameti az günah işlemekte ve dinin selameti de varlıkların en hayırlısına (Peygamberimize) salat-ü selam getirmektedir. Allah'ın dostu Hz. İbrahim (as) namaza durduğu zaman iki mil uzaktan kalbinin atışı duyulurdu. Zahitler gibi konuşuyor, fakat münafıklar gibi davranıyorsun. Sonra da cennete girmek istiyorsun. Heyhat, heyhat... Dünyada oruçlu gibi ol ki ahirette iftar edesin. İki seçenekten hangisinin doğru olduğu hakkında şüpheye kapılırsan, nefsine hoş geleni bırak ve nefsine ağır geleni tercih et. Allah'ım! Bize ölmeden evvel tövbe etmeyi nasip eyle, gaflette iken bizi ikaz buyur ve elçilerin önderi olan Peygamberimizin şefaatinden faydalanmamızı müyesser eyle. Bilesin ki, kıyamet günü, kulun ilk gözden geçirilecek ameli namaz olacaktır. Namazı eksiksiz bulunursa, diğer amelleri de birlikte kabul edilir. Eğer namazda eksiklik görülürse diğer ameller de birlikte reddedilir. Nitekim Peygamber'imiz (sav) şöyle buyuruyor: 'Farz namazlar teraziye benzer, doğru tartan karşılığını görür.' Bilinmelidir ki, sebebi nefsin azgın arzuları olan her günahın affedilmesi beklenebilir. Buna karşılık sebebi kibir olan günahın affı beklenemez. Nitekim şeytanın başkaldırmasına sebep kibri olduğu için affedilmemiştir. Yine Peygamber'imiz (sav) söyle buyurur: 'İnsanlar ile münasebet kurup onların hakkını yemeyenler, başkaları ile konuşup onlara yalan söylemeyenler, mertliği kemâle erdiren, adalete bağlılığını ortaya koyan ve kardeşlik duyguları olgunlaşmış kimseler; kurtulmaları vacip olan kimselerdir.' Bilesin ki, kalp bir kale gibidir, şeytan da oraya girip onu ele geçirmek, onu fethetmek isteyen bir düşman. Kaleyi düşmana karşı savunmak için onun kapılarından giriş yerlerinde ve gediklerinde nöbetçi bulundurmak gerekir. Bu nöbetçilik ve muhafızlık görevini kaleyi iyice tanımayanlar başaramaz. Kalbi şeytanın vesveselerine karşı korumak, gereklidir, bu görev, her mükellefin omuzlarına yüklenmiş bir 'farz-ı ayn'dir. Gerekli olan bir neticeye kendisi olmaksızın ulaşılmayan vasıta da gereklidir. Şeytanın sızma yollarını bilmeksizin kalbi ona karşı savunmakta başarıya ulaşılamaz. Demek ki, onun sızma yollarını bilmek farz oluyor. Kibirliliği amaç edinen kimse cahildir. 'Nasûh Tevbesi' kulun hem dışından ve hem de içinden, bir daha günah işlemeye dönmemek için kesin kararlı olarak tövbe etmesidir. Mümin, yalnızlıktan ve tek başına kalmaktan hoşlanır. Nefsin seni aşırı emellerle ve dayanaksız kuruntularla aldatmasın. Çünkü gamsızlık, gaflet, vurdumduymazlık, rehavet düşkünlüğü, tembellik ve miskinlik nefsin karakteristik özelliklerindendir. Her zaman eğri hedefleri ileri sürer, onun her şeyi kof ve dayanaksızdır. Sadece dıştan günahlarına tövbe edenlerin durumu, üzerine ipek örtü serilen bir çöplüğe benzer. İnsanlar bu ipekle saklanmış yığına hoşlanarak bakarlar, fakat örtü kalkınca yüzlerini ondan çevirirler. Bunun gibi. İnsanlar görünüşte ibadet işleyenlere imrenerek bakarlar, ama kıyamet günü, sırların ortaya ektiği gün örtü kalkınca melekler onlardan yüz çevirir. Müminin korku ile ümit arasında bulunması gerekir. Buna göre bir yandan ümit kesmeksizin Allah'ın rahmetini beklerken diğer yandan ibadet hali içinde çirkin hareketlerden vazgeçerek Allah'a tevbe eder. Ey insan! Bilmelisin ki, kötülüğü ısrarla emreden nefis, sana iblisten daha düşmandır. Ey doymak bilmez bir ihtiras ile dünyalık yığan kimse. Bu dünyalığı kim için biriktiriyorsun? Hâlbuki sen öleceksin! Sen gaflettesin, kalbin yanılmakta, ömür gitti, günahlar çoğalmakta.