İslam tarihinde bayram kutlamaları

İSLAM TARİHİNDE İLK BAYRAM KUTLAMALARI ◾ Ramazan Bayramı, Peygamberimiz Hz. Muhammed (SAV) döneminde, hicretin ikinci yılında kutlanırken Kurban Bayramı ise ilk bayramdan sonra kutlanmaya başlanır. ◾ Müslümanlar bayram günlerini, en güzel kıyafet ve en güzel halleriyle karşılar. Bunun yanı sıra, kendi geleneklerine has yarışmalar düzenlemektedirler. ◾ Yeme-içme bu şenlikli bayramların vazgeçilmezleridir. Bundan ötürü de Ramazan Bayramı'nın ilk günü ile Kurban Bayramı'nın dördüncü günü oruç tutmak mekruh kabul edilir. Ramazan bize ne öğretir? ◾ Asr-ı Saadet bayramlarında en çok eğlenenler şüphesiz çocuklardır. Onlar bu özel günleri kovalamaca, çizgi, aşık, ceviz ve misket gibi oyunlar oynayarak geçirmektedirler. ◾ Kurban ve Ramazan Bayramlarında çocuklar ve kadınlar, musalla adı verilen genişçe alanlarda toplanır ardından bayram namazı kılmaktadırlar. Ardından 'hurma yeme' adeti ile sünnet yerine getirilmiş olur. Asr-ı Saadet Asr-ı Saadet, Arapça kökenli 'Mutluluk Dönemi' manasına gelmektedir. İslam tarihinde Peygamberimiz Muhammed'in (SAV) hayatta olduğu döneme verilen isimdir. ABBASİLERDE BAYRAM KUTLAMALARI ◾ Abbasilerde Ramazan ve Kurban Bayramlarında halifeler, halka imamlık yapıp hutbe namaz kıldırmaktadırlar. Aynı zamanda Kudüs, Bağdat ve Şam gibi kentler bayramlarda en güzel şekilde süslenmektedir. ◾ Bilhassa beşinci asırda Abbasiler varlığını dünyada göstermek adına büyük şenlikler düzenlemiş ve şehirlerde fener alayları düzenlemişlerdir. Abbasiler kimdir? Abbâsîler, Emevî Hanedanı'ndan sonra başa gelen İslam Devleti'nin yönetimini ve halifeliği beş yüzyıldan daha uzun bir süre elinde tutan Müslüman Arap hanedanlığıdır. ABBASİLERDE BAYRAM KUTLAMALARI ◾ O dönemler nehirdeki kayıklar ışıklarla donatılır ve ahalinin sevinç nidaları göğe kadar ulaşırmış. Aynı zamanda halifenin de sarayı ışıklarla donatılır tam bir şenlik ortamına çevrilirmiş. ◾ Halk, 'Allah onlara karşı sana kafidir; O işitendir, bilendir' yazılı uzun ve Abbasilerin alameti olan siyah renkli külahları takmışlardır. FATÎMİLERDE BAYRAM KUTLAMALARI ◾ Fatîmilerde Ramazan Bayramı'nın iki ismi bulunmaktadır. İlki, 'Büyük Mevsim' ikincisi ise bu dönemde memurlara kıyafet dağıtılmasından ötürü 'İdû'l- Hulel' olarak kayıtlara geçmiştir. ◾ Ramazan Bayramı'nda yapılan bir diğer faaliyet, devlet erkanından olanlara ihtişamlı masalar kurulur; Kur'an-ı Kerim okunur, müezzinler tekbir getirir. Bunların yanında şairler bayram ile ilgili kaleme aldıkları şiirleri okurlar. Ramazan şiirleri FATÎMİLERDE BAYRAM KUTLAMALARI ◾ Asr-ı Saadet'ten beri süregelen musalla geleneği, Fatimiler zamanında da uygulanmıştır. Halife gösterişli bir törenle saraya giriş yapar. ◾ Kurban Bayramı kutlamaları, Ramazan Bayramı'nda olduğu gibi arefe günü başlar. Tek farkı, bu bayramda halife, beyaz elbise yerine kanı temsilen kırmızı kıyafet giyer. Fatîmiler kimdir? Fâtımîler ya da Fâtımî olarak bilinen Arap devleti, Tunus' merkezli kurulmuşlardır. SELÇUKLULARDA BAYRAM KUTLAMALARI ◾ Selçuklu, diğer İslam devletleri gibi bayramlara ayrıca ehemmiyet gösterir. Bilhassa bu dönemlerde yapılan sokak kutlamaları bayramlara renk katmaktadır. ◾ Tüm bunların yanında saraylar da süslenir. Ama ilk faaliyet bayram namazı kılmak ve kıldırmak olmuştur. Sultan bayram boyunca farklı camilere gider ve halkın arasına karışır işte bu, Selçuklu dönemindeki bayramlara has olan bir özelliktir. Osmanlı'da Ramazan Bayramı MEMLÜKLERDE BAYRAM KUTLAMALARI ◾ Memlûkler döneminde Ramazan Bayramı için kutlamaları erkenden başlamaktadır. Yapılan ilk faaliyet, kadılar eşliğinde hilalin gözlemlenmesidir. Devletin başkenti Kahire'deki dükkanlar, Ramazan boyunca geceleri hep açık olmuştur. Bayramlarda yapılan kabir ziyaretleri, bu özel dönemler için ayrıca önem teşkil etmektedir. Hilalin gözlemlenmesi ne demek? Rü'yet-i hilal olarak bilinen hilalin gözlemlenmesi, bu hilallerin izlenerek çıplak gözle görülmesi anlamında bir İslâm fıkıh kavramıdır. OSMANLI'DA BAYRAM KUTLAMALARI ◾ Osmanlı Devleti'nde diğer İslam yönetimlerinde olduğu gibi bayramlarda musalla geleneği devam etmiştir. Bu kıymetli zamanlarda ahali, en güzel kıyafetlerine giyer ve birbirleriyle bayramlaşırlar. ◾ Fatih Sultan Mehmed döneminde ise farklı bayram gelenekleri ortaya çıkmıştır. Bu geleneğe göre padişah sabah namazını Hırka-ı Saadet Dairesi'nde kılar ve ardından Kur'an-ı Kerim okunur. Osmanlı'da Ramazan geceleri OSMANLI'DA BAYRAM KUTLAMALARI ◾ Hediyeler, bahşişler dağıtılır sonrasında ise mehter çalarken bir yandan 've hemişe bunun emsali eyyame erişmek nimeti müyesser ola' diye ahali alkış tutar. ◾ Bayram kutlamaları, ahaliye açık şekilde düzenlenir. Bu şenliklerde seyirciler yarım ay şeklinde otururlar. Padişahın otağı bu ayın tam merkezinde konumlanır. Devlet erkanı ise padişahın sağına ve soluna sıralanır. ◾ Bu noktada sultan eşleri ve saray kadınlarının şenlikleri izlemesi için küçük bir köşk bulunur.