İslam'ın ilk diplomatı Amr ibn Ümeyye kimdir?

◾ Aslen Benî Damre kabilesinden olan Amr ibn Ümeyye, Peygamber Efendimiz (SAV) döneminde çok önemli diplomatik görevler üstlenmiş bir sahabeydi. Amr ibn Ümeyye, İslam'ın ilk siyasi temsilcisi yani diplomatıydı. ◾ Doğum tarihi kesin olmamakla beraber hicretten 25 yıl önce dünyaya geldiği düşünülür. Resulullah'ın (SAV) yakın akrabalarından Suheyle bint Ubeyde ile evlendi. Kayınpederi Ubeyde, ilk Müslümanlardandı ve Bedir Savaşı'nda şehit düştü. Hz. Peygamber'in katibi Halid bin Said ◾ İslam ile şereflenmeden önce Amr ibn Ümeyye, Bedir ve Uhud savaşlarında Mekkeli müşriklerin saflarında yer aldı. Uhud Savaşı'ndan sonra Müslüman olan Amr ibn Ümeyye, birkaç ay sonra Necid'e gönderilen kırk kişilik irşad heyeti içinde bulunuyordu. Uhud Savaşı: Müslümanlar için ibret dolu olay ◾ Medine'ye yapılan hicretin 4. yılı başlarında Beni Amir kabilesi reisi Ebû Berâ Âmir b. Mâlik, Medine'ye gelerek Hz. Peygamber'i (SAV) ziyaret edip, İslam hakkında bilgi aldı. Kendisi Müslüman olmamakla beraber, Peygamber Efendimiz'den (SAV) kabilesine İslam'ı anlatacak bazı kimseleri göndermesini istedi. 'Ya Muhammed! Beni davet ettiğin din, pek güzel, pek şereflidir. Kavmim benim sözümü dinler. Eğer sahabelerinden birkaçını Kur'an ve sünneti öğretmek üzere gönderecek olursan, ümit ederim ki, davetini kabul ederler.' dedi. Ashab-ı Suffe mensubu sahabeler ◾ Yetmiş kadar kişiden oluşan sahabelerin hepsi suffa ehliydi. Altısı muhacir diğerlerinin hepsi ensarlardandı. Peygamber Efendimiz bu irşad heyetinin başına ise Münzir bin Amr'ı tayin etti. Yola çıkan bu heyet, tuzağa düşürüldü. Müslümanlara kurulan tuzak: Biri Maune faciası ◾ Amr ibn Ümeyye, irşad heyeti Bi'rimaune'de pusuya düşürüldüğü sırada binek hayvanlarını otlattığı için katliamdan kurtuldu. Fakat sonrasında esir alındı. Köle azadı adağına karşılık olarak serbest bırakıldı. ◾ Amr ibn Ümeyye yola çıktığında Tufeyl'in mensup olduğu kabileden iki kişiyi gördü. Onları şehitlerin intikamını almak için öldürdü. Ancak bu iki kişinin, Müslüman olup Hz. Peygamber'in himayesine girdiğini bilmiyordu. Peygamber Efendimiz (SAV) bu durumu öğrenince son derece üzüldü ve diyetlerini ailelerine gönderdi. Hayattayken cennetle müjdelenen 10 sahabe ◾ Biri Maune faciasında esir alınan Hubeyb b. Adiyy ile Zeyd b. Desinne isimli iki sahabe, önce Mekke'ye götürülerek Bedir Savaşı'nın intikamını almak isteyen müşriklere satıldı. Daha sonra bu iki sahabe, Tenim mevkiinde toplanan kalabalığın önünde şehit edildi. Müşrikler, Mekke'ye dışarıdan gelecek olan diğer kabile üyelerine ve Müslüman olmayı düşünenlere korku vermesi düşüncesiyle sahabelerin bedenini çarmıha gerdi. ◾ Resulullah (SAV), Hubeyb b. Adiyy'in bedeninin bu şekilde teşhir edilmesine razı olmadı. Onun oradan indirilmesini ve defnedilmesini istedi. Hem sabahenin oradan indirilmesi hem de Peygamber Efendimize suikast hazırlığı içerisinde olan Ebû Süfyân'ı cezalandırmaları görevini Amr b. Ümeyye'ye verdi. Hakkında ayet nazil olan hanım sahabe; Havle binti Salebe ◾ Mekke'ye gittiğinde, onu tanıyan müşrikler peşine düşünce arkadaşıyla bir mağaraya saklandı. Ertesi gün şehre gizlice girip Hubeyb'in cesedini çarmıhtan indirdi; karşısına çıkanlardan üçünü öldürdü. Mekkeli bir casusu da esir alarak Medine'ye döndü. Hz. Peygamber (SAV) yaptıklarını kendisinden öğrenince memnun oldu ve ona dua etti. Anadolu'da kabri bulunan sahabeler ◾ Amr ibn Ümeyye, eskiden beri elçilik hizmetleriyle tanınırdı. Hendek Savaşı'ndan sonra Mekke'de kıtlık çıktı. Peygamber Efendimiz (SAV) de Mekke'de fakirlere dağıtılmak üzere Ebû Süfyân'a beş yüz dinar götürme görevini ona verdi. ◾ 629 yılında Habeşistan kralına iki mektup ve bazı hediyeleri götürmekle görevlendirildi. Peygamber Efendimiz (SAV), bu mektuplardan birinde Necâşî'yi İslam'a davet ediyor, diğerinde ise Ebû Süfyân'ın kızı Habeş muhacirlerinden Ümmü Habîbe ile nikâhının kıyılmasını istiyordu. Cennetle müjdelenen sahabe Ebu Ubeyde ◾ Mektup metni şu şekildeydi: 'Allah'ın elçisi Muhammed'den, Habeşistan hükümdarı Necaşî'ye, ◾ Seçilen elçinin güçlü kuvvetli görüntüsünün olması karşıdakini etkileme adına önemliydi. Amr b. Ümeyye de bu niteliklere uygun bir sahabeydi. Amr, Peygamberimizin mektubunu sunduktan sonra şu konuşmayı yaptı: 'Ey Ashame! Bana düşen söylemek, sana düşen de dinlemektir: Sen bize ne kadar şefkat ve nezaket gösterdinse, bizim de sana o derece güvenimiz olmuştur. Biz senden hangi hayrı ve iyiliği ummuşsak, muhakkak ona kavuşmuşuzdur. Biz senden hiçbir zaman hiçbir hususta hiçbir korku ve endişe duymamış; daima emniyet ve güven içinde bulunmuşuzdur. Zaten, biz senden, 'Sizinle bizim aramızda, İncil, red olunmaz bir şahit, haksızlık etmez, bu yolda kesip ayırt edici hüküm verir bir hâkim olsun! Şu kadar ki, Yahudilerin İsa b. Meryem hakkındaki davranışları gibi, sen de şu ümmî peygamber hakkında kötü davranmayasın!' diye bir hüccet ve teminat da almış bulunuyorduk. ◾ Hz. Peygamber elçilerini ayırıp hükümdarlara yolladığı zaman, ben, o elçilerin kendileri için ummadıkları şeyi senden umduğum ve onların korktukları şey hakkında ben senden emniyet içinde bulunduğum halde, geçmişteki hayır ve iyiliklere göre ecir ve mükâfat bekleyerek gelip huzuruna çıkmış bulunuyorum!' ◾ Bu hitaptan sonra Peygamberimizin (SAV) mektubunu okuyan Habeşistan kralı, İslam ile şereflendi. Ümmü Habîbe'yi Hz. Peygamber'e nikahladı. Yine Peygamber Efendimizin (SAV) isteği üzerine Habeşistan'daki Müslümanları iki yelkenli gemi ile Amr'ın refakatinde Medine'ye gönderdi. Peygamber Efendimizin kendisiyle övündüğü sahabe ◾ Hâlid b. Velîd komutasında Dûmetülcendel Emîri Ükeydir'e karşı gönderilen seriyyede yer aldı. Emirin esir alındığı haberini ve hükümdarın kardeşine ait kıymetli ipek kaftanın da dahil olduğu ganimetleri Peygamberimize (SAV) ulaştırdı. ◾ Câhiliye devrinden beri cesareti, atılganlığı ve zekâsı ile tanınırdı. Hz. Peygamber'den (SAV) rivayet ettiği yirmi hadis Kütüb-i Sitte'de yer alır.