İstiklal Marşı'nın ilk okunduğu yer: Nasrullah Camii

Kastamonu kent merkezi, küçük bir yerleşim olmasına karşın, tarihi 800 yıl geriye giden külliyelere sahip olması bakımından tarihsel anlamda oldukça gelişmiştir. Osmanlı'nın Kastamonu'da inşa ettiği ilk anıtsal eserlerden biri olan Nasrullah Camii, hem heybeti hem de tarihte önemli olaylara şahitlik etmesiyle Kastamonu'nun en önemli sembollerinden biridir. 1920 yılında Kastamonu'da 20 gün kalan İstiklal şairimiz Mehmet Akif Ersoy, Nasrullah kürsüsünde vaaz vermiş ve aynı zamanda milli marşımız olan İstiklal Marşı TBMM'de kabulünden önce ilk defa burada okunmuştur. Mehmet Akif Ersoy'un musiki yönü Mehmet Akif'in Kastamonu'ya gelip, özellikle İstiklal harbinin yaşandığı o zor dönemlerde Anadolu'ya hitap ettiği Nasrullah Camisi'nde gerek hutbede gerek vaazda gerekse halk toplantılarında söyledikleri, daha sonra dalga dalga Anadolu'ya neşredilmiştir. İstanbul'daki camilerin ilginç hikayeleri Kastamonu merkezde bulunan Nasrullah Camisi, 1506 yılında Kadı Yakupoğlu Nasrullah tarafından yaptırıldı. Osmanlılar döneminde yapılmış ilk cami olma özelliği taşıyan Nasrullah Camisi, 1764, 1875 ve 1945 yıllarında onarım gördü. Kesme ve moloz taştan inşa edilen Nasrullah Camisi'nin minaresi ise ayrı olarak inşa edildi. Milli Mücadele döneminde Mehmet Akif Ersoy'un vaazlarına ev sahipliği yapan Nasrullah Camisi, bu yönüyle de tarihte önemli bir yere sahip. Resmi kayıtlara göre Mehmet Akif, camide 5 Kasım 1920'de vaaz vermişti. Mehmet Akif'in buradaki vaazının özeti Sebil'ür-Reşad Dergisi'nde 3 kez bastırılmış, Doğu ve Güneydoğu illerindeki valiliklere ve halkın yoğun olarak bulunduğu tüm kentlere gönderilmişti. Milli Mücadele döneminin yok olan tanıkları İl merkezindeki Hepkebirler mahallesinde aynı adla anılan meydanın ortasında bulunan Nasrullah Camii ve Külliyesi, Arapça kitabesinden anlaşıldığına göre II. Bayezid döneminde Kadı Nasrullah tarafından yaptırılır. Kent merkezinde yer alan 'cami, meydanı, şadırvanı, köprüsü ve daha sonra eklenen medresesi' ile bir külliye görünümündedir. 1506 yılında köprü ve şadırvan içindeki su havuzları ile birlikte yaptırılan cami, Kastamonu'nun en büyük camisi olarak bilinir. II. Bayezid kimdir? Sultan II. Bayezid dönemi külliyeleri... Külliyeye 1746 yılında bir medrese ve kütüphane eklenmiştir. 1875 yılında hayırseverlerden toplanan para ile Kastamonu Valisi Nâşid Paşa tarafından tamir ettirildiği belirtilir. Nasrullah Camii'nin ilk dönemine ait kısmının genişletilmesine kadar 6 kubbeli olduğu bilinir. Bu çalışmanın ardından cami, 9 kubbeli hale getirilir. Cami içindeki hatlar ve süslemeler ise Kastamonulu ünlü hattat Ahmet Şevket Efendi tarafından yazılmıştır. Nasrullah Camii şadırvanı içindeki su havuzları 1506 yılında cami ile birlikte yapılırken, şadırvan kısmı iki kubbeli olarak 1752 yılında Bedii adlı bir hayırsever tarafından yaptırılmıştır. * Öyle ki halk arasında yaşayan bir söylenceye göre, bu şadırvandan bir kez su içen kişi ömründe ya yedi kez Kastamonu'yu ziyaret etmekte ya da Kastamonu'ya yerleşmektedir. Mihrabı sade bir niş halinde ve ahşap kaplamalıdır. Minberin de bir sanat özelliği yoktur. Sol tarafta müezzin mahfili, kuzey ve batı kenarlarında ahşap kadınlar mahfili yer alır. Kırk pencere ile aydınlanan camide 19. yüzyılda yapılmış bitkisel motiflerin hâkim olduğu kalem işi süslemeler bulunur. Caminin içindeki yazılar Kastamonulu hattat Ahmed Şevki Efendi'ye aittir. Milli Mücadele yıllarında, Anadolu'yu dolaşarak Kurtuluş Savaşı'na destek toplayan Mehmet Akif, Nasrullah Camii'nde de vaaz vermiş ve halkı Milli Mücadele için cesaretlendirmiştir. İlk yapıldığında 6 kubbeli olan cami, 1746 yılında genişletilerek 9 kubbeli hale getirilmiş. Caminin içinde yer alan hatlar ve süslemelerin güzelliği dışındaki asıl önemi, Akif Ersoy'un burada vaaz vermiş olmasıdır. Diğer bir önemi ise İstiklal Marşı'nın mecliste kabul edilmeden önce ilk olarak bu camide okunmuş olmasıdır. Nasrullah El-Kadı b. Yakup'un 1506 tarihinde yaptırdığı caminin yakınında bir medresesinin bulunduğu iddia edilmekte ancak herhangi bir kaynak gösterilmemektedir. Caminin kıble tarafından günümüzde bulunan Münire Medresesinin bu iddia edilen Nasrullah Medresesine ait arsa üzerine yapılmış olabileceği gibi, Münire Medresesine değişik dönemlerde de bu ismin verilmiş olabileceği mümkündür.