Peygamber sevgisine örnek: Kaside-i Bürde

Cahiliye döneminde şiir ◾ Cahiliye döneminde şairin rolü çok önemlidir. Bu yüzden de şairlere büyük ehemmiyet gösterilir. Arabistan coğrafyasında şiir, vazgeçilmez uğraşlardan biri olarak kabul edilmektedir. Tam anlamıyla şairler, baş tacıdır. En çok eser verilen şiir türlerinden biri ise kasidedir. ◾ Vav TV'de Enderun Sohbetlerine konuk olan Dr. Ömer Said Güler şu ifadeleri kullandı: 'O toplumun belki de en olumlu meziyeti budur. Söz, şiir ve söze duyulan ihtimam.' Kaside-i Bürde'nin el yazması* Kaside-i Bürde'den alıntılar Kaside kelime kökeni ◾ Arapça bir kelime olan 'kaside', ksd kökünden türemiştir. 'Maksad güderek, amaç taşıyarak söylenen şiirler' söz anlamına gelmektedir. Kasideler, İslam ile beraber Arabistan'da ortaya çıkmıştır. ◾ Din ve devlet büyüklerini övmek için kaleme alınan edebi bir türdür. 'Kaside-i Bürde' ise buna güzel bir örnek teşkil eder. ◾ Kaside-i Bürde'nin hikayesi, asırlar boyu dillerden düşmez ve günümüze ulaşır. Bu dizelerin sahibi Ka'b bin Züheyr'dir. Kaside-i Bürde'nin el yazması* Ka'b bin Züheyr (RA) kimdir? ◾ Ka'b bin Züheyr (RA), Müzeyne kabilesine mensup bir şairdir. Babası muallaka şairi Züheyr, dedesi Ebu Sülma, kardeşi Büceyr, oğlu Ukbe, halaları hatta torunları bile şair olan bir kimsedir. Soyu, şairlerden oluşan bu aile Mekke'de örnek olarak gösterilmiştir. Muallaka ne demek? ◾ Babası Züheyr (RA), katıldığı bir savaşta elde edilen ganimetlerin dağıtımında kendisine haksızlık yapıldığı düşüncesiyle kabilesinden ayrılıp hanımının kabilesi olan Gatafan'a gider ve uzun süre Gatafanlılar arasında yaşar. ◾ Kâ'b (RA) şiir eğitimini, Büceyr ve Hutay'e ile birlikte babasından alır. Babasının iyice yetişip olgunlaşmadan şiir söylemesini istememesine ve bütün engellemelerine rağmen nazmetmeye devam eder. Kaside-i Bürde'nin el yazması* Fuzuli'nin hafızalarda yer edinen Su Kasidesi'nden beyitler ◾ İnatçı bir kişiliğe sahip olan Kâ'b (RA), şiire olan yeteneğini ispatlar. Şairliğinin yanı sıra o yıllarda gerçekleşen Tay, Kureyş ve Hazrec kabilelerine karşı yapılan savaşlara da katılır. Çevresinden birçok kişi Müslüman olmasına rağmen o, İslam'ı ve Hz. Peygamber'i (SAV) hicveder. ◾ Müslüman olan kardeşi Büceyr ona bir mektup yazarak bu yaptığının doğru olmadığını söyler. Kardeşini bu yoldan ne kadar vazgeçirmeye çalışsa da ikna edemez. Kaside-i Bürde'nin el yazması* ◾ Ka'b bin Züheyr (RA) ile kardeşi arasında geçen bu konuşma için Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği şu ifadelerde bulundu: ◾ 'Büceyr der ki, senin niyetin o değil, sen bu kadar da aşırı bir şey yapmazsın. Bunu aslında yapmak istemedin, heyecanla yaptın, bundan dön, tövbe et.' ◾ Zor bir duruma düşen Ka'b (RA), kendisi için yapılan bu uyarıyı dikkate almaktan başka bir çaresi kalmamıştır. Çünkü Medineli sahabe, Peygamber'e (SAV) yapılan bu saygısızlığa karşı oldukça öfkelenmiştir. Kaside-i Bürde'nin el yazması* Fatih'e sunduğu kaside ile idamdan kurtulan şair: Ahmet Paşa ◾ Hz. Büceyr'in 'Peygamber'in (SAV) kendisine af dilemek için gelen kimselerin önceki günahlarından sorumlu tutmuyor' demesi üzerine Kâ'b (RA), kasidesini hazırlayıp Medine'ye gider. ◾ Orada meşhur kasidesi Bânet Süʿâd'ı kelime-i şehadet getirip okur. 'Muhakkak ki Peygamber (SAV) kendisiyle aydınlanılan, Allah'ın (CC) çekilmiş yalın kılıçlarından bir kılıçtır' beytini söylediğinde Resûl-i Ekrem (SAV) duygulanarak üzerindeki Yemen hırkasını (bürdesini) Kâ'b'ın (RA) omuzlarına atar. Şairin kasidesi bundan dolayı Kaside-i Bürde adıyla meşhur olur. Kaside-i Bürde'nin el yazması* ◾ Muâviye, Hz. Kâ'b (RA) vefat ettikten sonra varislerinden Peygamber Efendimizin (SAV) hırkasını satın alır. Emeviler ve Abbasiler zamanında halifelerce korunan ve törenlerde giyilen hırkanın, Moğollar'ın Bağdat'ı istilâsı sırasında yandığı kaydedilir. ◾ Fakat hırka yanmamıştır ve kayıp değildir. Yavuz Sultan Selim tarafından Mısır fethedilince İstanbul'a getirilir ve koruma altına alınır. Kaside-i Bürde'nin el yazması* Bayram günlerinin verdiği coşkuyla yazılan kasideler Kaside-i Bürde ◾ Geleneksel kaside şekilden söylenen ve 53 beyitten oluşan kaside 3 bölümden meydana gelir. ◾ Nesib olarak adlandırılan birinci bölüm 14 beyitten oluşur. Bu bölümde sözünde durmayan, nasihat dinlemeyen, yalancı, nasihat dinlemeyen, vefasız dost olarak simgelenen Süâd'dan ve onun ayrılığından bahsedilir. ◾ Nefisten şikayetle devam edilen kaside, Peygamber'e övgü kısmı ile devam eder. Kaside-i Bürde'nin el yazması* Herkes dünyadan yana koşsa da akın akın Hayat nedir, dünya ne, farkına varmayanlar Hayatın ahlak ile bir güzel düzen alır Nefis iyi yol tutsa kazanır âbâd olur Ben kendimi bileli onun aşkına yandım Her tür ahlakî erdem, iyilik ve güzellik Rahmettir âlemlere, bu gerçeğe inandım Resûlullah ufukta doğup yükselen güneş Sabah akşam demeden Hira'ya gidiş-geliş Öğrettin insanlara din nedir, dünya nedir