Keşkeler ve pişmanlıkla ilgili Kur’an’da yer alan ayetler

'Eğer onlar iman edip kendilerini kötülükten korusalardı şüphesiz Allah tarafından verilecek sevap daha hayırlı olacaktı. Keşke bunu bilselerdi!' Bakara Suresi, 103 Bakara Suresi, 103. Ayet Tefsiri ◼ Hz. Süleyman Kitâb-ı Mukaddes'te ve Kur'ân-ı Kerîm'de kişiliğinden ve faaliyetlerinden genişçe söz edilen bir peygamberdir. Yahudi literatüründe kendisinden, peygamberden çok kral olarak bahsedilir. Kitâb-ı Mukaddes'te ismi, 'barış, selâmet' anlamında Şelomo olarak geçer. Babası Hz. Dâvûd, annesi Batşeba'dır. Tefsirin devamını okumak için tıklayın İzleyenler şöyle derler: 'Ne olurdu, bize ikinci bir fırsat verilseydi de, şimdi onlar bizden uzaklaştıkları gibi biz de onlardan uzaklaşsaydık!' Böylece Allah onlara yapıp ettiklerini kendileri için pişmanlık sebepleri olarak gösterir. Onlar artık ateşten çıkacak değillerdir. Bakara Suresi, 167 Bakara Suresi, 167. Ayet Tefsiri ◼ Yukarıdaki iki âyette Allah'ın birliği, kesin bir dille vurgulanıp bunun ilk bakışta göze çarpan bazı kanıtları sıralandıktan sonra, 165. âyette hâlâ Allah'a ortak koşmakta ısrar edenler kınanmakta, bunlar 'zalimler' diye nitelenmektedir. Çünkü zulmün asıl anlamı 'yanlış fikre ve inanca saplanmak, yapılmaması gereken şeyler yapmak'tır. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Zaman olacak, inkâr edenler, 'Keşke müslüman olsaydık!' diye hayıflanacaklar. Hicr Suresi, 2 Hicr Suresi, 2. Ayet Tefsiri ◼ İnkârcıların ileride, İslâm ve müslümanlar karşısındaki tutumlarının haksız ve yanlış olduğunun farkına vardıklarında ve bu tutumun kendilerini götürdüğü kötü âkıbetle karşılaştıklarında hissedecekleri pişmanlık dile getirilmekte, ama bunun boşuna bir hayıflanma olacağına işaret edilmektedir. Tefsirin devamını okumak için tıklayın 'Zulme uğramaları yüzünden Allah uğrunda göç edenleri muhakkak ki biz bu dünyada güzel bir yere yerleştireceğiz; âhiret ecri ise elbette daha büyük olacaktır. Keşke bilseler!' Nahl Suresi, 41 Nahl Suresi, 41. Ayet Tefsiri ◼ Buradaki göçten maksat, müşriklerin baskısından bunalan bazı müslümanların, Hz. Peygamber'in tâlimatıyla Habeşistan'a yaptıkları göçtür. Bunlar arasında Hz. Osman, onun eşi ve Hz. Peygamber'in kızı Rukıyye, Hz. Ali'nin kardeşi Ca'fer de vardı. Fakat burada Resûlullah'ın, kendisi hicret etmeden bir süre önce bazı müslümanları Medine'ye göndermesi de kastedilmiş olabilir Tefsirin devamını okumak için tıklayın Eğer biz bundan önce onları bir azapla helâk etmiş olsaydık mutlaka şöyle diyeceklerdi: 'Ey rabbimiz! Bize bir peygamber gönderseydin de, şu zillet ve rezillik başımıza gelmeden önce ona uymuş olsaydık.' Tâhâ Suresi, 134 Tâhâ Suresi, 134. Ayet Tefsiri ◼ Hz. Peygamber'in ve ona inananların büyük sıkıntılar çektiği bir dönemde inmiş olan bu sûre, –ilk âyetlerinde olduğu gibi– Resûlullah'ın ve müminlerin moral gücünü artıran açıklamalarla sona ermektedir. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Allah buyurur: 'Pek kısa bir süre kaldınız; keşke bunu (dünyada iken) bilmiş olsaydınız!' Mü'minûn Suresi, 114 Mü'minûn Suresi, 114. Ayet Tefsiri ◼ Âhirette Allah ile kulları arasında geçeceği bildirilen bu diyalog, zamanın göreceliğine işaret eden temsilî bir anlatımdır. Dünyadaki zaman kavramı dünyanın şartlarına bağlı bir algılama, zihnimizin oluşturduğu bir tasavvurdur. Tefsirin devamını okumak için tıklayın 'Eyvah! Keşke falancayı kendime dost edinmeseydim!' Furkân Suresi, 28 Bakara Suresi, 103. Ayet Tefsiri ◼ Hz. Süleyman Kitâb-ı Mukaddes'te ve Kur'ân-ı Kerîm'de kişiliğinden ve faaliyetlerinden genişçe söz edilen bir peygamberdir. Yahudi literatüründe kendisinden, peygamberden çok kral olarak bahsedilir. Kitâb-ı Mukaddes'te ismi, 'barış, selâmet' anlamında Şelomo olarak geçer. Babası Hz. Dâvûd, annesi Batşeba'dır. Tefsirin devamını okumak için tıklayın 'Ah keşke bizim için bir dönüş daha olsa da müminlerden olsak!' Şuarâ Suresi, 102 Şuarâ Suresi, 102. Ayet Tefsiri ◼ Dünyada bâtıl tanrılara tapanlar âhirette o tanrıların kendileri için hiçbir işe yaramadığını görünce dünyada yaptıklarına pişmanlık duyarak kendilerinin yanlış yola saptıklarını itiraf ederler; uydurma tanrıları âlemlerin rabbi olan Allah'a denk tuttukları için hem kendilerini hem de sapmalarına sebep olan önderleri kınarlar, fakat pişmanlık fayda vermez. Tefsirin devamını okumak için tıklayın 'Allah'a koştuğunuz ortaklarınızı çağırın!' denir. Çağırırlar ama (o sahte tanrılar) onlara cevap vermezler ve azabı görürler! Keşke vaktiyle doğru yola girmiş olsalardı! Kasas Suresi, 64 Kasas Suresi, 64. Ayet Tefsiri ◼ Sözde tanrı sayıp taptıkları varlıkların hiçbir fayda vermeyeceğini göstermek maksadıyla, müşriklere alay yollu hitap edilerek âhiret azabından kendilerini kurtarmaları için tanrılarını yardıma çağırmaları istenir. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Karun gösterişli bir şekilde kavminin karşısına çıkardı. Dünya hayatını arzulayanlar, 'Keşke Karun'a verilenin bir benzeri bize de verilseydi! Doğrusu o çok şanslı!' derlerdi. Kasas Suresi, 79 Kasas Suresi, 79. Ayet Tefsiri ◼ 'Ama suçluluğu kesinleşmiş olanlara artık günahları sorulmaz' ifadesi, suçluların yaptıklarından sorumlu olmayacakları veya onların hesapsız kitapsız cehenneme sürüklenecekleri anlamına gelmez. Bu ifade, söz konusu suçluların yapıp ettiklerinin suç ve günah olduğunun âşikâr olarak bilinmesi, ortada olması sebebiyle akıbetlerinin de bir felâket olduğunun apaçık gerçek olarak bilindiği anlamına gelmekte ve sarsıcı bir uyarı maksadı taşımaktadır. Tefsirin devamını okumak için tıklayın 'Allah'tan başka varlıkların korumasına sığınanların durumu, örümceğin durumuna benzer: Örümcek, (ağını) kendine bir yuva edinir, ama yuvaların en çürüğü de örümceğin yuvasıdır. Keşke bilselerdi!' Ankebût Suresi, 41 Ankebût Suresi, 41. Ayet Tefsiri ◼ Putperestlerin dinlerinin anlamsızlığını, çürüklüğünü; onların tanrı diye inanıp bağlandıkları, sığınıp güvendikleri nesnelerin yararsızlığını anlatan âyet, daha genel olarak Allah'ı bırakıp O'ndan başkasını tanrı tanıyan veya böyle açıkça olmasa bile, tutum ve davranışlarıyla bir fâniye –olağan ve mâkul saygı sınırlarının ötesine geçerek– tanrı gibi bağlanan ve sadece Allah'tan bekleyebileceği yardım ve desteği ondan bekleyen insanın, içine düştüğü büyük yanılgıyı etkileyici bir benzetmeyle anlatmaktadır. Tefsirin devamını okumak için tıklayın '(Oysa onların tek gerçek kabul ettikleri) bu dünya hayatı hakikatte sadece bir oyun ve eğlenceden ibarettir; âhiret yurduna gelince işte asıl hayat odur; keşke bunu bilselerdi!' Ankebût Suresi, 64 Ankebût Suresi, 64. Ayet Tefsiri ◼ Putperestlerin anılan tutumu benimsemelerinin temelinde dünya tutkusunun bulunduğuna işaret edilmektedir. Aslında bu durum birçok inkârcı için de geçerlidir. Çünkü din yasalar bütünüdür; buyruk ve yasakları vardır ve bunlar insanın arzularını sınırlar. Bu noktada insan bir ikilemle karşı karşıya kalır: Aklının ve vicdanının buyruklarını nefsânî isteklerine hâkim kılanlar iradelerini inançlarıyla bütünleştirir; dinin buyruk ve yasaklarının mâkul, değerli ve uyulması gerekli ödevler olduğuna hükmederler. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Yüzleri ateşe çevrildiği gün, 'Keşke Allah'a itaat etseydik, resulü dinleseydik' diyecekler. Ahzâb Suresi, 66 Ahzâb Suresi, 66. Ayet Tefsiri ◼ Allah insanlara akıl vermiş, ona yardımcı olmak üzere peygamberlerle çok değerli bilgi ve ölçüler göndermiştir. Asıl kullanılacak olan bilgi araçları bunlardır. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Ona, 'Cennete gir' denildi. 'Rabbimin beni bağışladığını ve güzel biçimde ağırlananlardan eylediğini keşke kavmim bilseydi!' dedi. Yâsîn Suresi, 26 Yâsîn Suresi, 26. Ayet Tefsiri ◼ Kendilerine üç peygamber birden gönderilmesine rağmen inkârcılıkta direnen, üstelik onlara iman eden kişiyi horlayan –hatta muhtemelen onu hunharca öldüren–, bu yüzden de feci bir ilâhî cezaya çarptırılan bir belde halkının durumu, Hz. Muhammed'in peygamberliğini reddetmekte ısrar eden ve ona inananları ağır baskılara mâruz bırakan ve kendisini de öldürmeyi düşünen Mekke müşriklerinin gözleri önüne bir ibret levhası olarak konmaktadır. Tefsirin devamını okumak için tıklayın 'Böylece Allah onlara dünya hayatında rezilliği tattırdı, âhiretteki azap ise daha büyük olacak. Keşke bilselerdi!' Zümer Suresi, 26 Zümer Suresi, 26. Ayet Tefsiri ◼ Tefsirlerde, 24. âyette inanç yönünden iki insan tipinin durumu arasında bir karşılaştırma yapıldığı kabul edilir. Bunlardan inkârcı olması sebebiyle cehenneme atılacak olan zikredilmekle birlikte, bunun kiminle karşılaştırılabileceği belli olduğu için âyette onun zikredilmesine gerek görülmemiştir. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Ya da azabı gördüğünde, 'Keşke bana bir fırsat daha tanınsa da iyilerden biri olsam!' diyerek hayıflanmasın. Zümer Suresi, 58 Zümer Suresi, 58. Ayet Tefsiri ◼ Burada, dünyada fırsat eldeyken Allah'a yönelip O'na teslim olmaları ve O'nun 'en güzel hükümler'ine uymaları gerektiği halde bu fırsatı kaçıranların; Allah'ın varlığını, birliğini ve hükümlerini tanımayan, İslâm'a ilgi duyup yönelmeyen veya ona karşı düşmanlık tavırları sergileyerek ömürlerini küfür ve günahlar içinde tüketenlerin âhiretteki derin pişmanlıkları, itirafları, yakınmaları ve karşılıksız kalacak temennileri etkileyici ifadelerle yansıtılmaktadır. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Sonunda o kişi bize gelince -şeytana hitaben- 'Keşke seninle aramız doğu ile batı kadar uzak olsaydı!' der. Ne kötü arkadaş! Zuhruf Suresi, 38 Zuhruf Suresi, 38. Ayet Tefsiri ◼ İnsanın iç dünyasında daima bir ikilik, çelişkili eğilim ve çekim vardır. Bunların iyi olan, yani Allah rızasına çeken kısmı, insan fıtratına yüklenmiş bulunan din duygusundan, ezelî sözleşmeden, ilâhî ruhtan ve melekten gelir. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Kitabı sol tarafından verilene gelince o, 'Keşke' der, 'Bana kitabım verilmeseydi de hesabımın ne olduğunu bilmeseydim! Hâkka Suresi, 25 Hâkka Suresi, 25. Ayet Tefsiri ◼ Kişinin amel defterinin sol tarafından verilmesi onun dünya hayatında Allah'ın emrine uygun hareket etmediğini, dürüst ve erdemli bir hayat yaşamadığını, dolayısıyla sicilinin bozuk olduğunu gösterir. Tefsirin devamını okumak için tıklayın 'Keşke ölümüm her şeyi bitirseydi!' Hâkka Suresi, 27 Hâkka Suresi, 27. Ayet Tefsiri ◼ Kişinin amel defterinin sol tarafından verilmesi onun dünya hayatında Allah'ın emrine uygun hareket etmediğini, dürüst ve erdemli bir hayat yaşamadığını, dolayısıyla sicilinin bozuk olduğunu gösterir. Tefsirin devamını okumak için tıklayın 'Allah'a kulluk edin; O'na karşı gelmekten sakının ve bana itaat edin.' Nûh Suresi, 3 Nûh Suresi, 3. Ayet Tefsiri ◼ Nûh aleyhisselâm, Kur'an'da adı çokça geçen ve dini tebliğ konusunda kavmiyle mücadelesine yer verilen peygamberlerin ilkidir. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Kuşkusuz biz insanın önceden yapıp ettiklerini karşısında göreceği ve inkârcının, 'Keşke toprak olsaydım!' diyerek dövüneceği gün gerçekleşecek olan yakın bir azaba karşı sizi uyardık. Nebe Suresi, 40 Nebe Suresi, 40. Ayet Tefsiri ◼ Âhiret gününün gerçek olduğu tekrar vurgulanmış; ancak insanların, Allah'a giden yolu seçip seçmeme hususunda serbest bırakıldıkları hatırlatılmıştır. 40. âyette insanların uyarıldığı bildirilen 'yakın azap'tan maksat âhiret azabıdır. Tefsirin devamını okumak için tıklayın