Kimler oruç tutmalı? Oruç tutma yaşı nedir, şartlar nelerdir?

Oruç kimlere farz olur? ◼ İslamiyet'e göre, bir kişinin sorumlu olmasının temel şartları Müslüman, akıllı ve ergenlik çağına ulaşmış olması kriterlerini kapsar. ◼ Bu şartlar, aynı zamanda bir Müslümanın oruç ibadeti ile yükümlü olup olmayacağının da şartlarıdır. Buna göre, bir kimsenin Ramazan ayında oruç tutmasının farz olması için öncelikle Müslüman ve âkil-bâliğ olması gerekir (Kâsânî, Bedâî', 2/87). RAMAZAN BİZE NE ÖĞRETİR? ◼ Aklî melekesi yerinde olmayan bir insan, İslam dininde oruç tutmak da dahil olmak üzere hiçbir ibadet ile sorumlu değildir. Bu, dinî görevlerin ancak aklî melekesi yerinde olanlar için geçerli olmasından kaynaklanır. ◼ Aklî melekesi yerinde olmayan bir kişinin oruç tutması, sorumluluktan muaf olmasının yanı sıra, ona zarar da verebilme ihtimali yönünden de sakıncalıdır. Bu yüzden İslam'da, aklen ve fiziken sağlıklı bireyler ibadetlerden tamamen sorumludur. ◼ Ergenlik çağına gelmeyen çocuklar da oruç tutmakla yükümlü değildir. Dinî görevler ergenlik çağından itibaren başlar. Namaz ibadetinde olduğu gibi, henüz ergenlik çağına ulaşmamış fakat gücü yeten çocuklara oruç tutturulması uygun olsa da, bu bir yükümlülük değil teşviktir. ◼ Ergenlik çağına ulaşmamış çocuklara oruç tutturulması, kademeli olarak ve sağlık durumları göz önünde bulundurularak yapılmalıdır. Bunun en temel amacının çocuklara dini sevdirmek ve öğretmek olduğu unutulmamalıdır. RESULULLAH'IN (SAV) DİLİNDEN RAMAZAN-I ŞERİF ◼ Oruç tutmak için niyet etmek, orucun şartlarından biridir ve niyetsiz bir oruç sahih kabul edilmez. Niyet, kalben yapılabilir, ancak dil ile ifade etmek tercih edilir. Oruç tutma niyeti sahura kalkarak da yapılabileceği gibi, dil ile de ifade edilmelidir. ◼ Sahur yemeği yenildikten sonra imsak vaktine kadar olan süre içerisinde 'Niyet ettim Allah rızası için oruç tutmaya' veye 'Niyet ettim Allah'ım senin rızan için oruç tutmaya' şeklinde oruç için niyet edilebilir. ◼ Orucun niyet edilme vakti, güneşin batışıyla başlar ve ertesi gün güneşin tepe noktasına gelmeden önce niyet edilebilir. İslam alimleri bu süre zarfında edilen niyetlerin kabul olunacağı yönünde görüş belirtmişlerdir. ◼ İmsak vaktinden sonra niyet edilecekse, bu zaman diliminde herhangi bir şey yenilip içilmemiş ve oruca aykırı davranışlarda bulunulmamış olmalıdır. RAMAZAN İLE İLGİLİ HADİSLER... RAMAZAN AYI VE ORUÇ İLE İLGİLİ HADİSLER... ◼ İslâm dininde ibadetlerin anlamı iman şartına bağlıdır. Bu nedenle, gayrimüslim bir kimsenin daha önce tutmadığı oruçlar kaza edilmez. Müslüman olmasıyla birlikte geçmiş günahları silinir ve yepyeni bir hayata başlamış olur. ◼ Bu konuda yüce kitabımız Kur'an-ı Kerim'de Allah'u Teala şöyle buyurmuştur: 'Ey Muhammed! İnkâr edenlere söyle: Eğer vazgeçerlerse, geçmiş günahları bağışlanır.' (Enfâl, 8/38) ◼ Orucun sahih (geçerli) olması için üç temel şartın yerine getirilmesi gerekir: 1- Oruca niyet etmek 🔸Oruca başlamadan önce, niyet etmek farzdır. Niyet, kalben oruç tutmaya karar vermektir. Kazaya kalan veya nâfile oruçlar için günün herhangi bir saatinde niyet edilebilir. ORUCA NİYET EDİLİR Mİ? ORUCA NASIL NİYET EDİLİR? 2- Orucu bozacak şeylerden kaçınmak 🔸 Oruçluyken ağızdan herhangi bir şey yiyip içmek orucu bozar. Kasıtlı olarak kusmak, burundan ilaç çekmek de orucu bozar. Orucu bozan fiillerin bilerek ve isteyerek yapılması gerekir. Kazayla yutulan bir şey orucu bozmaz. 3- Hayız veya Nifas Halinde Olmamak 🔸 Hayız ve nifas halindeki kadınlar oruç tutamazlar. Bu durumdaki kadınların oruçlarını daha sonra kaza etmeleri gerekir. Bu orucu Şevval ayında kaza etmek, hem borcu kapatmaya hem de Peygamber Efendimiz'in tavsiyesine uymaya vesile olur. ◼ Orucun faziletleri hakkında birçok hadis-i şerif ve ayet-i kerime mevcuttur. Oruç tutmak, nefsi terbiye etmenin, günahlardan korunmanın ve Allah'a yakınlaşmanın bir vesilesidir. ◼ Oruçluya karşı saygılı olmak ve onu incitmemek önemlidir. Oruç tutarken yaşlılara, hastalara ve yolculara yardımcı olmak gerekir.