Kıyamet Suresi tefsiri

Kıyâmet Suresi 1-2. Ayet ﴾1﴿ Sandıkları gibi değil, kıyamet gününe yemin ederim! ﴾2﴿ Öyle değil, kendini kınayan nefse yemin ederim! Kıyâmet Suresi 1-2. Ayet Tefsiri ◼ Yüce Allah'ın Kur'an'da herhangi bir konuyu yemin ederek zikretmesi o konunun ve kendisine yemin edilen şeyin önemine işaret eder. Burada da korkunç manzaralarla dolu kıyamet gününe ve kendini kınayan, sorgulayan nefse dikkat çekilmiştir. Kur'ân-ı Kerîm'de kıyametin geleceğinden kuşku duyulmaması gerektiğini belirten ve kıyametle ilgili durumları açıklayan pek çok âyet vardır. Müslüman için önemli olan kıyametin ne zaman kopacağını, dolayısıyla âhiret hayatının ne zaman başlayacağını bilmek değil, onun kopmasıyla başlayacak olan ebedî hayata inanmak ve ona gerektiği şekilde hazırlanmaktır. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Kıyâmet Suresi 3-4. Ayet ﴾3﴿ İnsan, kemiklerini toplayıp birleştiremeyeceğimizi mi sanıyor? ﴾4﴿ Evet, parmaklarına varıncaya kadar yeniden yapmaya gücümüz yeter. Kıyâmet Suresi 3-4. Ayet Tefsiri ◼ Kur'an'da çeşitli vesilelerle bildirildiğine göre putperest Araplar, insanların öldükten ve bedenleri çürüyüp toprak haline geldikten sonra yeniden diriltilmesini imkânsız görüyor, Hz. Peygamber'e bunun nasıl olacağını soruyorlardı; fakat aslında gayeleri gerçeği öğrenmek değil, alay ve inkâr etmek olduğu için aldıkları cevaplar üzerinde düşünmüyor, söylenene inanmıyorlardı. Âyetler hem onların bu tutumunu kınamakta hem de ölümden sonra dirilmenin gerçekleşeceğini kesin ve ince bir üslûpla ifade etmektedir. Âyet metnindeki tesviye kavramı, 'yaratılış sürecinde insana bedensel özelliklerinin tam olarak verilmesi' anlamında başka âyetlerde de geçmektedir (bk. İnfitâr 82/7; A'lâ 87/2). Tefsirin devamını okumak için tıklayın Kıyâmet Suresi 5-6. Ayet ﴾5﴿ Fakat insanoğlu önündeki zaman içinde de günah işlemeye (bugünden) istekli durur. ﴾6﴿ 'Kıyamet günü ne zamanmış?' diye soruyor. Kıyâmet Suresi 5-6. Ayet Tefsiri ◼ 'Günah' diye çevirdiğimiz fücûr kelimesinin 'haktan sapma' anlamına geldiğini, bu sapmanın sözle de eylemle de olabileceğini belirten Şevkânî, âyetle ilgili açıklamaları gayet özlü olarak şöyle açıklar: İnsanoğlu bugünüyle yarınıyla her zaman günah işlemeyi öne alır; günahı peşin işler, tövbeyi tehir eder. İbnü'l-Enbârî'nin yorumuna göre insan, yaşadığı sürece hep günah işlemek ister, işlediği günahtan dönmek, günahkârlığı terketmek gibi bir niyet taşımaz. Mücâhid, Hasan-ı Basrî, İkrime, Süddî ve Saîd b. Cübeyr de âyeti şöyle açıklamışlardır: 'İnsan ölünceye kadar hep tövbe edeceğini söyler durur; sonuçta en kötü hallerini yaşarken ölüm onu yakalar.' Tefsirin devamını okumak için tıklayın Kıyâmet Suresi 7-10. Ayet ﴾7-9﴿ Göz dehşetle açıldığı, ay tutulduğu, güneşle ay birleştirildiği zaman; ﴾10﴿ İşte o gün insan 'Kaçacak yer var mı?' diyecektir. Kıyâmet Suresi 7-10. Ayet Tefsiri ◼ 6. ayette inkârcılar 'Kıyamet günü ne zamanmış?' şeklindeki sorularında ciddi olmadıkları için verilen cevapta kıyamet gününün zamanına ilişkin açıklama yapmak yerine oldukça kısa fakat son derece edebî ve etkileyici ifadelerle o gün meydana gelecek olaylar anlatılarak muhatapların uyarılması amaçlanmıştır. Çünkü insan için hayatî önem taşıyan şey, kıyametin ne zaman kopacağını bilmek değil, onun kopmasıyla başına nelerin gelebileceğini iyice anlayıp ebedî hayata gerektiği şekilde hazırlanmaktır. 7. âyette geçen 'göz dehşetle açıldığı' şeklindeki ifade mecazî bir anlatım olup ansızın meydana gelecek olan kıyamet gününün şiddetinden dolayı insanın içine düşeceği şaşkınlık, korku, dehşet gibi psikolojik hallere işaret eder (Şevkânî, V, 388). Tefsirin devamını okumak için tıklayın Kıyâmet Suresi 11-15. Ayet ﴾11﴿ Hayır, sığınacak bir yer yoktur! ﴾12﴿ O gün varıp durulacak yer sadece rabbinin huzurudur. ﴾13﴿ O gün insana yaptığı ve yapmadığı her şey hakkında bilgi verilecektir. ﴾14-15﴿ Artık insan, mazeretlerini sayıp dökse de kendine kendisi tanıktır. Kıyâmet Suresi 11-15. Ayet Tefsiri ◼ Yüce Allah Hz. Peygamber'in şahsında insanlığa hitap ederek kıyamet koptuğu gün artık Allah'ın huzurundan başka kaçıp sığınılacak, varıp durulacak bir yerin bulunmadığını haber vermektedir. O gün herkes Allah'ın huzurunda toplanacak ve dünyada yapıp ettikleri ve yapması gerektiği halde yapmadıkları iyi ve kötü ne varsa hepsi ona haber verilecektir. Bununla birlikte insan görünüşte cezadan kurtulmak için çeşitli mazeretler ileri sürse de 15. âyetin bildirdiğine göre, gerçekte kendisi hakkında yine kendisi tanıklık edecek, gerçeği gizlemesi mümkün olmayacaktır. İsrâ sûresinin 14. âyetinde de bazı müfessirler, insanın kendisi hakkında tanıklık etmesini, organlarının şahitlik yapması (bk. Nûr 24/24; Yâsîn 36/65) olarak açıklamışlardır. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Kıyâmet Suresi 16-19. Ayet ﴾16﴿ Onu zihnine bir an önce kaydetmek için, okumada acele etme. ﴾17﴿ Onu zihninde toplayıp okumanı sağlama işi bize aittir. ﴾18﴿ O halde onu okuduğumuz zaman sen onun okunuşunu takip et. ﴾19﴿ Sonra onu anlatmak elbette bize aittir. Kıyâmet Suresi 16-19. Ayet Tefsiri ◼ Hz. Peygamber, gelen vahyi hemen hâfızasına yerleştirmek için tamamlanmasını beklemeden diliyle tekrarlıyordu. Allah Teâlâ bu âyetleri indirerek ona vahiy geldiğinde nasıl davranması gerektiğini öğretmiştir (bk. Taberî, XXIX, 116-119; Buhârî, 'Tefsîr', Sûre, 75, 2). Bu âyetlerde yüce Allah üç şeyi kendi üzerine aldığını bildirmiştir: 1. Vahyi hafızalarda ve yazılı olarak toplayıp Resûlullah'ın unutmamasını sağlamak (bu hususta ayrıca bk. A'lâ 87/6); 2. Vahyi Hz. Peygamber'in okumasını sağlamak; 3. Vahyi açıklamak. Ayrıca 19. âyette vahiy kendisine okunduğunda Hz. Peygamber'in susarak onu dinlemesi emredilmiş, o da böyle yapmıştır (Buhârî, 'Tefsîr', 75; Müslim, 'Salât', 148). Tefsirin devamını okumak için tıklayın Kıyâmet Suresi 20-25. Ayet ﴾20﴿ Hayır (ey insanlar)! Doğrusu siz çabucak gelip geçeni seviyorsunuz, ﴾21﴿ Âhireti ise bir yana bırakıyorsunuz. ﴾22-23﴿ Oysa o gün bir kısım yüzler rablerine bakarak mutlulukla parıldayacak; ﴾24-25﴿ Bir kısım yüzler ise o gün insanın belini kıracak bir felâketi sezerek sararıp solacaktır. Kıyâmet Suresi 20-25. Ayet Tefsiri ◼ Hz. Peygamber'in vahyi alışıyla ilgili özel olarak kendisine hitap eden ara cümlelerden sonra bu âyetlerde insanlığa yönelik genel bir hitapla tekrar başa dönülerek müşriklerin öldükten sonra dirilme olmayacağına dair iddiaları reddedilmekte, bu konuda geçerli mazeretlerinin bulunmadığı, fakat dünya zevk ve lezzetlerine düşkünlüklerinden dolayı âhiret hayatını reddettikleri ve bu sebeple kınandıkları anlaşılmaktadır. İnsanların kınanmasının sebebi dünya nimetlerini sevmeleri değil, bu yüzden âhireti terketmeleridir. Çünkü dünya nimetleri insanlar için yaratılmıştır (krş. A'râf 7/31-33). 22. âyette geçen 'o gün'den maksat kıyamet günüdür. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Kıyâmet Suresi 26-30. Ayet ﴾26﴿ Hayır artık çok geç! Can boğaza gelip dayandığında; ﴾27﴿ 'Yok mu bir şifacı?' dendiğinde; ﴾28﴿ (Hasta) bunun beklenen ayrılış olduğunu anladığında; ﴾29﴿ Ve bacaklar birbirine dolaştığında; ﴾30﴿ İşte o gün sevkedilen yer sadece rabbinin huzurudur. Kıyâmet Suresi 26-30. Ayet Tefsiri ◼ Can boğaza gelip de hasta ölüme yüz tuttuğunda çevresindekiler, 'Bunu ölümden kurtaracak bir şifacı yok mu?' diye sorarak son bir çarenin bulunup bulunmadığını araştırırlar. Bir yoruma göre de ölüm meleği, 'Bunun ruhunu rahmet melekleri mi yoksa azap melekleri mi götürecektir?' diye sorarlar. Bu telâş arasında ölmek üzere olan kişi artık yakınlarından ve dünya hayatından ayrılma zamanının geldiğini anlar; ecel geldiğinde can çıkıp gider. 'Bacaklar birbirine dolaşır' ifadesi, 'Artık ölen kişinin dünyadan ilgisi kesilmiş, âhiret hayatına, ilâhî huzura yönelmiştir' şeklinde açıklanmıştır. Tefsirin devamını okumak için tıklayın Kıyâmet Suresi 31-40. Ayet ﴾31﴿ Vaktiyle o hakka inanmamış, namaz da kılmamıştı. ﴾32﴿ Aksine inkâr etmiş, haktan yüz çevirmişti. ﴾33﴿ Sonra da çalım sata sata yürüyüp yandaşlarına gitmişti. ﴾34﴿ (Ey insan!) Acı sonun yaklaştıkça yaklaşıyor! ﴾35﴿ Evet o sana yaklaştıkça yaklaşıyor! ﴾36﴿ İnsan, kendisinin başı boş bırakılacağını mı sanır? ﴾37﴿ O akıtılan meniden bir damlacık (sperm) değil miydi? ﴾38﴿ Sonra o, alaka (asılıp tutunan zigot) olmuş, derken Allah onu yaratıp şekillendirmiş; ﴾39﴿ Ondan iki eşi, erkek ve dişiyi yaratmıştır. ﴾40﴿ Peki bütün bunları yapan, ölüleri diriltemez mi? Kıyâmet Suresi 31-40. Ayet Tefsiri ◼ Özellikle Allah'ın, kendi varlık ve birliği ile kıyamet ve âhiretin kesinliği hakkında bunca açıklamalar yapmasına, kanıtlar ortaya koymasına, ayrıca inkâr edenleri ne büyük azabın ve acıların beklediğini haber vermesine rağmen hâlâ gerçeği kabul etmemekte, Kur'an'ı ve peygamberi tasdik etmemekte direnen, Allah'a kulluğunu arzetmekten kaçınan inkârcı tutum eleştirilmekte, kurtarıcı ilâhî hakikatleri ısrarla reddeden bu nasipsizlerin daha da kabalaşan, küstahlaşan davranışlarından ibretlik örnekler verilmektedir. O inkârcı tip, vahyi onaylamaya, Allah'a kulluk etmeye yanaşmaz; hakkı, hak davetçisini inatla yalanlamaya kalkışır; ilgi gösterip kulağını ve zihnini söylenenlere açacağı, insafla değerlendireceği yerde, kör bir taassupla gerçeğe sırtını döner, kulağını tıkar, kalbini kilitler. Tefsirin devamını okumak için tıklayın