Tarihin önemli 5 namazgahı

Namazgâhın kelime kökeni 🔹 Farsça kökenli 'namazgâh' kelimesi 'açık bir alanda namaz kılmak için hazırlanmış olan ve kıble yönünde mihrap yerine dikili bir taşın olduğu yer' anlamına gelir. 🔹 Bu kelimenin Arapça karşılığı 'musalla' sözcüğüdür. 'Gâh', 'yer' manasına geldiği için 'namaz kılınan yer' kelimenin lügat karşılığıdır. 🔹 Esasında namaz kılınabilen her yer, namazgâh olarak adlandırılır. Halk arasında namazgâh set, seki olarak ifade edilirken edebiyatta musalla, makam kelimelerine karşılık gelir. Camilerin temelini oluşturan ibadet mahali: Namazgah 🔸 Namazın kılınabilmesi için önce bir çeşmenin bulunup abdest alınması ve kıble yönünün bilinmesi gerekir. İşte bu sebeple Osmanlı'dan manevi bir miras olarak kalan namazgâhların yanına çeşme de inşa edilir. 🔸 Kıbleyi gösteren mihrap taşı, aynı zamanda namaz kılan kimsenin önünden geçenlere karşı set görevi de üstlenir. Ayrıca ibadet eden kimsenin dinlenmesini sağlamak amacıyla çınar gibi gölge veren ulu ağaçlar da bu yapıların etrafına dikilir. Manevi bir miras 🔸 Hutbe okunacak bir minber ve mihrap bulunan namazgahlar; kervan yolları, konak yolları üzerinde inşa edilir. Arap kültürene ait olan bu gelenek, Selçuklulardan Osmanlı'ya geçer. 🔸 Varlığı tespit edilen yapılar hakkında İbn Battûta, seyahatnamesinde Anadolu'da Denizli Beyi Yinanç Bey'in de katıldığı bir Ramazan Bayramı şenliğinden söz ederken şu ifadeleri kullanır: '(...) Namazgâha gittiğimizde sultan da askerleriyle çıkmış, bütün sanatkârlar, davul, zurna ve boruları, bayrakları ile hazırlanmışlar, silahları ile de birbirleriyle yarışa girmişlerdi. Her sanatçı kolu, yanlarında getirdikleri koyun, öküz ve ekmek yüklerini taşıyanlar, kabristanda kestikleri kurbanları, ekmekleriyle birlikte fakir fukaraya dağıtıyorlardı. Bayram alayı, kabristandan başlamakta idi. Oradan namazgâha geliniyordu.' İbn Battuta ve Marco Polo'nun seyahatlerindeki farklılıklar 📍 Azebler Namazgâhı, Çanakkale 🔸 Arapça kökenli 'azebler' kelimesinin ilk anlamı 'evlenmemiş kadın veya erkekler'dir. İkinci anlamı 'eskiden Türk ordusunda çeşitli zamanlarda piyade, istihkâm ve bilhassa tüfekçi deniz askerlerine' verilen isimdir. Osmanlı döneminde ikinci manası daha çok kullanılır. 🔸 Anadolu'da tespit edilebilen en eski namazgâh örneği, Gelibolu'daki 1407 yılında Azebler Namazgâhı'dır. Âşık Bin Süleyman tarafından Hacı Paşaoğlu İskender Bey adına inşa edilir. 🔸 Türünün en nadide örneği olan bu namazgah, sefere çıkan askerlerin ibadet etmesi için yapılır. Fakat bir zaman sonra sefere ve hacca giden insanların uğurlandığı, yağmur dualarının yapıldığı yer haline gelir. 🔸 Bu tür yapıların en görkemlisi olarak nitelendirilen Azebler Namazgâhı, Gelibolu'nun kuzeyinde bulunur. Çanakkale'nin manzaralı bir tepesi üzerindeki yapı, güneyde beyaz mermerden mihrap duvarı, diğer yönlerde ise kesme küfeki taşından alçak korkuluklarla çevrilidir. Gelibolu'dan tarihe ışık tutan kareler 📍 Okmeydanı Namazgâhı, İstanbul 🔸 Okmeydanı Namazgâhı günümüzde Okçular Tekkesi'nin bulunduğu meydana inşa edilir. İstanbul ilk büyük namazgâhı olarak kabul edilen bu yer, zamanla bazı tahribata uğrasa da yapılan eklemelerle ciddi bir restorasyondan geçerek günümüzdeki halini alır. Gürcü Mehmed Paşa kimdir ❓ Osmanlı döneminin önemli devlet adamlarından biri olup veziriazamlığa kadar yükselen bir isimdir. 🔸 Fatih Sultan Mehmed bu meydan için 'Üzerine hiçbir şekilde bina yapılmasın, hayvan otlatılmasın, Hristiyan ve Yahudi sokulmasın! Eğer mümkünse üzerinden kuş bile uçurulmasın!..' dediği rivayet edilir. Ayrıca 'gaziler ve halk burada ok atacak, toplu halde dua edecekler' fermanı burada bir namazgahın olduğunun bir kanıtıdır. Fatih Sultan Mehmet hakkında bilmeniz gereken 15 bilgi 📍 Umur Bey Namazgâhı, Bursa 🔸 Bursa, Umurbey Mahallesi'nde bulunan namazgâh, II. Murad döneminde Kara Timurtaş Paşa'nın oğlu Umur Bey tarafından yaptırılır. 🔸 Bu yapı, Bursa'da bulunan ilk Türkçe yazıt olma özelliği taşır. Şehrin fehedilmesinin ardından, ordunun ibadetlerini eda etmesini için inşa edilir. 🔸 Bursa'nın fethinden sonra bayram namazları, cuma namazları bu namazgahta kılınır. Hatta ordu sefere çıktığında burada dua edilir. 🔸 Üstü açık cami tarzında inşa edilen yapıda mevsimin uygun olduğu zamanlar cuma, bayram, teravih namazları eda edilir. Ayrıca burada toplu yağmur duası da yapılır. 🔸 Yapımında mermer kullanılan bu ibadet yerinin duvarları bulunsa da günümüze ulaşmaz. Namazgah ile aynı tarihte dikilmiş çınar ağaçları ise adeta buranın sessiz muhafızları gibidir. Umur Bey kimdir ❓ Aydınoğlu Gazi Umur Bey, Aydınoğulları Beyliği'nin en ünlü beyidir. Denizci olarak büyük şöhret kazanmış bir asker ve devlet adamıdır. Birçok tıp kitabını kendi imkânlarıyla Türkçeye çevirir. Namazgahın kitabesini de Türkçe yazdırır. Osmanlı denizcilerinin atası: Gazi Umur Bey 📍 Anadolu Hisarı Namazgâhı, Beykoz 🔸 İstanbul'un Beykoz ilçesi sınırlarında bulunan namazgâh, Anadolu Hisarı Kalesi bitişiğinde yer alır. Bu yapı Fatih Sultan Mehmed tarafından kaleyi koruyan askerlerin namazlarını rahatça kılabilmeleri için 18. yüzyılda inşa ettirilir. 🔸 'Toplarönü Namazgâhı' olarak da bilinen bu yapı, minber ve mihraptan oluşan düzgün kesmetaştan meydana gelir. 2016 yılında yenileme yapılır ve tekrardan ibadete açılır. Yaz aylarında Cuma ve teravih namazları eda edilir. 📍 Esma Sultan Namazgahı, Kadırga 🔸 Kadırga'da bulunan bu yapı, fevkani namazgâh tipinin en güzel örneğidir. II. Ahmed'in kızı ve sadrazam Muhsinzâde Mehmed Paşa'nın hanımı olan Esma Sultan tarafından 1779 yılında yaptırılır. 🔸Meydan çeşmesi olarak inşa edilen bu yapı, Esma Sultan'ın terasına bir namazgâh ekletmesiyle çok fonksiyonlu bir yapı haline gelir. 🔸 Esma Sultan Çeşmesi ve namazgâhı 4 cephede mermer tekneli çeşmelere sahiptir ve yan cephesindeki mermer merdivenden çıkılır. Fevkani ne demek ❓