Muhyiddin İbn Arabi'nin Siyasetnamesi Tedbirat-ı İlahiyye

💠 'Bilmelisin ki Hak, birlik kendisine mahsus kalsın diye âlemi çift [olarak] yaratmayı murat etti.' İbn Arabi 💠 'Değerli dostum! Nefsini dünyadan ve onun kirlerinden uzak tut, dünyayı kendine ve sana uyanlara hizmetçi eyle...' İbn Arabi 💠 'Hz. Peygamber'in peygamberliği kesinleşip akıllıların zihinlerinde onun -kendi arzusundan değil- Allah'tan aktardığı [inancı] yerleştiğinde nasıl da boyunduruk altına girmiş ve Hz. Peygamber'in [hükmüne] teslim olmuşlardı.' İbn Arabi 💠 Halifenin küçük âlemdeki [insan] karşılığı ve bâtınî yorumu, beden mülkünde ruhun halife yapılmasıdır. İbn Arabi 💠 'Ruhun cevher olmadığını iddia edenlerin delili, cevherlerin benzerliğidir. Herhangi bir cevher ruh olsaydı bütün cevherlerin de ruh olması gerekirdi.' İbn Arabi 💠 'Âlemde sadece halifeye mahsus olan ve başkalarına verilmeyen bir adın bulunması, ilâhî hikmetin bir gereği ve sonucu olarak ortaya çıkmıştır.' İbn Arabi 💠 'Söz konusu halifenin kendisine uyanları ve devletinin unsurlarını yerleştirdiği bu şehir 'cisim mertebesi' ve 'beden' diye isimlendirilir.' İbn Arabi 💠 'Vesilesiyle dindarlığının arttığını gördüğün kimselerle dostluk yapmalısın.' İbn Arabi 💠 'Bir grup âlim, ruhun dimağda bulunduğunu ileri sürmüştür. Bence kesin delil (burhan) yönünden değilse de tümevarım ve işaret yönünden [meseleye bakarsak] ruhun yeriyle ilgili şeriatta geçerli görüş onun kalp olmasıdır.' İbn Arabi 💠 İnsanın üç nefsi vardır: a) Nebâtî nefs (bitkisel nefs): İnsan, onunla cansızlarla ortaktır. b) Hayvânî nefs: Bu nefs ile canlılarla ortaktır. c) Nefs-i nâtıka (düşünen nefs): İnsan, düşünen nefs vasıtasıyla bitki ve hayvanlardan ayrılır. İbn Arabi 💠 'Ferâset, Allah'ın sayesinde kullarına doğru yolu gösterdiği bir nurudur. O nurun yaratılmışların dış görünüşünde gözüken birtakım delilleri vardır. İlâhî hikmet, o delillerin gösterdiği şeyin delillerle irtibatlı olmasını gerektirmiştir.' İbn Arabi 💠 'Halifelik, zâhirî ve bâtınî halifelik olmak üzere iki türdür.' İbn Arabi 💠 'Ruhun hakikati ışık, hevâ gücünün hakikati de ateştir. Her biri kendi varlığında nimetlenir.' İbn Arabi 💠 'Değerli-rûhânî zâtını koru! Onun kıymetini, niçin yaratıldığını ve varoluş gayesinin ne olduğunu öğren. Gücün yetiyorsa zâtını ayağa kalkarken, otururken, hareket ederken, dururken vb. bütün davranışlarında yüce-ilâhî emre göre hareket ettirmeye çalış.' İbn Arabi 💠 'Allah Teâlâ, meliklerin meliki (hükümdarların hükümdarı), Rablerin Rabbi, efendilerin efendisidir. Hiçbir şey, kendi varlığını dikkate alırsak, yoktur. Çünkü mutlak anlamda var olan O'dur. O'nun varlığının başlangıcı olmadığı gibi bekasının sonu da yoktur. O'nun kendisiyle ilgili bilgisinde zâhir ve bâtın yoktur. Kadîm-yaratılmış, ilk-son, değersiz-yüce her şey, Hak ile zuhûr etmiştir. Her şey O'ndan yine O'na döner. Her şey O'ndan O'na çıkar.' İbn Arabi 💠 'Allah Teâlâ varlıkların bir kısmını diğerlerinden üstün yapmış, bir kısmını önder, bir kısmını uyan, bir kısmını sahip, bir kısmını köle yapmıştır. Allah kıyamet günü seni şehirli ve taşralısıyla yönettiklerine karşı adaletle hareket edip etmediğin konusunda yargılayacak ve seni onlara soracaktır.' İbn Arabi 💠 'Adalet, yönettiği şehirde ve memlekette sadece bereket ortaya çıkarmış, rızıkları artırmış ve iyilikleri her tarafa yaymıştır. Adalet, bütün zamanlarda, asırlarda ve dönemlerde övülen ve sevilen bir şeydir.' İbn Arabi 💠 'Filozoflar şöyle der: Hükümdarlar beşincileri olmayan dört kişidir: Kendisine karşı ve halkına karşı cömert hükümdar, kendisine ve yönettiklerine karşı hain hükümdar, kendisine karşı cömert ve yönettiklerine karşı hain hükümdar, kendisine karşı hain ve yönettiklerine karşı cömert hükümdar!' İbn Arabi 💠 'Kötü arkadaşlardan sakınınız. Onlar senin paranı yer, etini ve kanını ateşe yaklaştırır.' İbn Arabi 💠 'Değerli dostum! Yönettiklerine sevgi göster ve her türlü faydalı şeyle onlara ihsanlar sun! Bu ise onları yasaklardan engellemenle ve güçleri ölçüsünde kendilerine hibeler vermenle gerçekleşir.' İbn Arabi