Murakabe nedir? Murakabe nasıl yapılır? Murakabe ile ilgili hadis ve ayetler...

Murâkabe kelimesi Arapça kökenlidir ve 'gözetlemek' anlamına gelen Arapça'daki 'rakabe' kökünden türetilmiştir. Dikkatle izlemek, ilgilenmek, gözleri açık tutmak gibi anlamlara gelmektedir. Murâkabe, kulun her zamanda ve mekânda Yüce Allah'ı (c.c.) unutmaması, O'nun varlığını, kudretini yakından hissetmesi ve Cenâb-ı Hakk'la (c.c.) beraber olduğu bilincini kalbinde daimî bir şekilde idrak etmesi durumudur. Fikriyat'ın Kur'an-ı Kerim uygulamasında yer alan sure ve mealleri dinlemek için tıklayın 'Nerede olursanız olunuz, Allah sizinledir.' (Hadîd sûresi (57), 4) Önceki âyette Hz. Peygamber'e hitâben hangi halde olursa olsun Allah'ın onu gördüğü bildirilmişken, bu âyette tüm mü'minlere hitap edilerek ve 'nerede olursanız olunuz' diye mekân bakımından da Allah'ın denetim ve gözetiminden kimsenin kurtulamayacağı hatırlatılmaktadır. Allah'tan uzak bir yerde bulunmak mümkün olmadığı ve dolayısıyla 'denetim dışı' anlamında bir 'özel hayat'ın bulunmadığı açık şekilde bildirilmektedir. Ebû'l-Meâlî ne güzel ifâde etmiştir: 'Mi'rac gecesi Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem Allah'a, balığın karnında bulunduğu sırada Hz. Yûnus'tan daha yakın olmamıştır' (bk. Kurtubî, Câmi, XVII, 237) Kullar murâkabe duygusunu hakkıyla yaşayabilmek ve hayatlarının bir parçası haline getirebilmek için, nefislerini terbiye etmeleri ve kalplerini arındırmaları gerekir. Bu doğrultuda yapılabilecek adımlardan bazıları ise şöyledir; Allah'ın (c.c.) emir ve buyruklarına gönülden itaat etmek, 'Yerde ve gökte hiç bir şey, aslâ Allah'a gizli kalmaz.' (Âl-i İmrân sûresi (3), 5) Bu âyette de 'nerede'ye açıklık getirilmekte, 'yerde ve gökte' yani evrende hiç bir şeyin Allah'a asla gizli kalmayacağı kesin bir dille ifâde buyurulmaktadır. Fikriyat'ın Kur'an-ı Kerim uygulamasında yer alan seçkin hafızlardan sure ve mealleri dinlemek için tıklayın Murâkabe bilinci ile yaşayan kişi, denetleme, kontrol etme, kendi iç alemine bakma, kalp ile daima Allah'a (c.c.) bakma, kalbi kötülüklerden korumak için nefsi kontrol altında bulundurma düşüncesine sahip olarak yaşamayı amaçlar. Kulun daima Rabbinin her halini bildiğini bilmesi farkındalığıdır. 'Fikriyat podcast'ten aşr-ı şerif dinlemek için tıklayın 'O (öyle Allah'tır) ki, gece namaza kalktığında ve secde edenler arasında dolaştığında seni görüyor.' (Şuarâ sûresi (26), 218-219) Ayet Hz. Peygamber'e hitâbetmekte, Allah seni ayakta, rükûda ve secdede iken her halinde görmekte, sürekli izlemektedir. Aynı denetim ve gözetim her Müslüman için de aynen geçerlidir. Serrâc'a göre murakabe ehli üç hal üzere bulunur: İç dünyalarını murakabe, mâsivâdan fâni olup Hakk'ı Hak için murakabe ve Allah'ın korumasına sığınıp O'nu murakabe hali. (el-Lümaʿ, s. 83) Gazzâlî'ye göre murakabe halini mârifet ve yakīn meydana getirir. Yakin ve mârifet sahipleri kurbiyet makamına ulaşmıştır. Bunlar da sıddîklar ve takvâ ehli olmak üzere iki kısım olup her birinin murakabedeki derecesi farklıdır. (İḥyâʾü ʿulûmi'd-dîn, IV, 386) Sâlik hem rabbini hem kalbini murakabeyle yükümlüdür. Bir yandan Allah'ın kendisini sürekli murakabe ettiğini hatırında tutmalı, öte yandan nefsin ve şeytanın düşmanı olduğunu, kendisini günaha sokmak için fırsat kolladığını unutmamalı ve tedbirli davranmalıdır. (a.mlf., el-Maḳṣadü'l-esnâ, s. 85) Cüneyd-i Bağdâdî, murakabenin hakikatine eren kişinin her an Rabbini düşünmesi gerektiğini söyler (Kuşeyrî, s. 407). Hücvîrî, meşâyihten her birinin müridlerini terbiye konusunda kendine has bir yol tuttuğunu, Cüneyd-i Bağdâdî'nin usulünün murakabe olduğunu belirtir. Ayrıca Hücvîrî, meşâyihten her birinin müridlerini terbiye konusunda kendine has bir yol tuttuğunu, Cüneyd-i Bağdâdî'nin usulünün murakabe olduğunu belirtir. (Keşfü'l-maḥcûb, s. 245). 'Fikriyat podcast'ten sure meallerini dinlemek için tıklayın 'Doğrusu senin Rabbin hep gözetlemektedir.' (Fecr sûresi (89), 14) Bu âyette ise, ilâhi denetim ve gözetimin kesintisiz ve sürekli olduğu belirtilmektedir. Ne zaman, ne de yer bakımından, 'denetim' dışı kalma imkânının bulunmadığına dikkat çekilmektedir. Fikriyat TV'de yer alan Kur'an-ı Kerim okumalarına ulaşmak için tıklayın Murakabe sâlikin içine dönmesi, dikkatini nefsi ve kalbi üzerinde yoğunlaştırması, gönlünden ve zihninden geçen her şeyi kontrol etmesi, daha sonra da kendini Hakk'a vererek derin düşüncelere dalması, O'ndan başka her şeyi unutmasıyla gerçekleşir. Cüneyd, bu durumdaki sâlikin halini deliğinden çıkması muhtemel fareyi bekleyen kedinin haline benzetmiş ve kendisinin murakabenin ne olduğunu kediden öğrendiğini söylemiş, bununla sâlikin Hak Teâlâ'dan gelmesi muhtemel feyzi tam bir murakabeyle beklemesi gerektiğine işaret etmiştir. Fikriyat e-kitapta yer alan Riyâzü's Sâlihin'e ulaşmak için tıklayın 'Allah, gözlerin sinsi bakışlarını ve kalblerin saklaya geldiklerini bilir.' (Mü'min sûresi (40), 19) Âyet, ilâhî denetim ve murâkabeden, kalblerin bile kurtulamadığını, onların insanlara açıklamayıp kendilerine sakladıklarını Allah'ın bildiğini haber vermektedir. Gözlerin sinsi sinsi bakışlarına varıncaya kadar her çeşit hareketin, Allah'ın malûmu olduğunu bildirmektedir. Ebû Zer Cündeb İbni Cünâde ve Ebû Abdurrahman Muâz İbni Cebel radıyallahu anhümâ'dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: 'Nerede ve nasıl olursan ol, Allah'dan kork. Kötülük işlersen, hemen arkasından iyilik yap ki, o kötülüğü silip süpürsün. İnsanlarla güzel geçin!' Tirmizî, Birr 55 'Yavrucuğum, sana bazı kaideler öğreteyim' dedi ve şöyle buyurdu: 'Allah'ın buyruklarını gözet ki, Allah da seni gözetip korusun. Allah'ın (rızâsını) her işte önde tut, Allah'ı önünde bulursun. Bir şey isteyeceksen Allah'tan iste. Yardım dileyeceksen, Allah'tan dile! Ve bil ki, bütün bir ümmet toplanıp sana fayda temin etmeye çalışsalar, ancak Allah'ın senin için takdir ettiği faydayı temin edebilirler. Yine eğer bütün ümmet, sana zarar vermeye kalksalar, ancak Allah'ın senin hakkında takdir ettiği zararı verebilirler. Çünkü artık kaderi yazan kalem yazmaz olmuş, yazıları değişmeyecek şekilde kesinleşmiştir. (Bundan sonra takdirde herhangi bir değişiklik söz konusu değildir.) Tirmizî, Kıyâmet 59 Tirmizî dışında bir rivayette de (Ahmed İbni Hanbel, Müsned, I, 307) şöyle buyurulmaktadır: 'Allah'ın emir ve yasaklarını gözet, O'nu önünde bulursun. Bolluk içindeyken (emirlerine bağlı kalmakla) sen Allah'ı tanı ki O da darlığa düşünce (kurtarmak suretiyle) seni tanısın. Bil ki senin hakkında yazılmamış olan şey başına gelmez. Sana takdir edilen de seni atlayıp (başkalarına) gitmez. Bil ki zafer sabırla, sevinç üzüntüyle, kolaylık da zorlukla birliktedir.' Enes İbni Mâlik radıyallahu anh şöyle dedi: 'Siz kıl kadar bile önemsemediğiniz birtakım işler yapıyorsunuz ki, biz onları, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem zamanında helâk edici büyük hatalardan sayardık.' Buhârî, Rikak 32 Ebû Hüreyre radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Nebî sallallahu aleyhi ve sellemşöyle buyurdu: Allah Teâlâ kıskanır. Allah'ın kıskanması, haram kıldığı şeyi kulun işlemesindendir. Buhârî, Nikâh 107; Müslim, Tevbe 36. Ayrıca bk. Tirmizî, Radâ 4 Ebû Ya'lâ Şeddâd İbni Evs radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Nebî sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: 'Akıllı kişi, nefsine hâkim olan ve ölüm sonrası için çalışandır. Âciz kişi de, nefsini duygularına tâbi kılan ve Allah'tan dileklerde bulunup duran (bunu yeterli gören)dir' Tirmizî, Kıyâmet 25. Ayrıca bk. İbni Mace, Zühd 31

Murakabe nedir? Murakabe nasıl yapılır? Murakabe ile ilgili hadis ve ayetler...

MURAKABE NEDİR?