Müslümanların ortak aklı: İstişare

◼ 'İşaret etmek' kökünden türeyen istişare kavramı, mühim bir hususta kişinin etrafında bulunan akıllı, tecrübe sahiplerine danışması ve bunun ardından karar vermemesidir. ◼ İstişarenin altında yatan hakikatlerden birisi doğruya, bilgiye ulaşmanın en önemli yollarından kabul edilen sorma, soruşturma yöntemidir. HER AN HUZURDA OLMA BİLİNCİ: İHSAN ◼ Kur'an-ı Kerim'de örnekleri olan, Resulullah'ın (SAV) hayatında önemli bi yer tutan istişare özellikle Hz. Yusuf (AS) kıssasında izah edilir. ◼ İstişare sonunda çıkan sonuca, hükme bağlı kalmak, ısrarla kararı sürdürmek kararlılıktır. Bu aynı zamanda istişarede bulunulan kişilere karşı gösterilen saygının da tezahürüdür. RÜTBELERİN EN YÜCESİ Sen onlara sırf Allah'ın lütfettiği merhamet sayesinde yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı kalpli olsaydın, hiç şüphesiz etrafından dağılır giderlerdi. Onları affet, onların bağışlanmasını dile, iş hakkında onlara danış, karar verince de Allah'a güven, doğrusu Allah kendisine güvenenleri sever. Âl-i İmrân Suresi 159. Ayet Âl-i İmrân Suresi 159. Ayeti dinlemek ve okumak için tıklayın Âl-i İmrân Suresi 159. Ayet Tefsiri ◼ Kaba ve katı kalpli bir kimse –başka bazı erdemlere sahip olsa da– muhataplarında nefret uyandırır; insanlar böyle bir kimseyi dinlemek istemezler veya onun arkadaşlığına katlanamazlar. İslâm gibi evrensel bir mesaj getiren, âlemlere rahmet olarak gönderilmiş olan (Enbiyâ 21/107) ve yüce bir ahlâk üzere bulunduğu bildirilen (Kalem 68/4) bir Peygamber'in bu kötü vasıfları taşıması düşünülemez. İbn Atıyye'nin kaydettiğine göre semavî kitaplarda Hz. Peygamber'in özellikleri anlatılırken bu kötü sıfatları taşımadığı da vurgulanmıştır (I, 533). Burada görüldüğü gibi Kur'ân-ı Kerîm de aynı vurguyu yapmakta ve Hz. Peygamber'in uygulamalarının bunun kanıtı olduğunu ifade buyurmaktadır. TEFSİRİN DEVAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYIN ◼ Müminlerin güzel bir vasfı olan istişare üç yerde geçer. Bu ayetlerde istişare kavramı toplumsal hayatın harçlarından biri olarak anlatılır ve müminlerin aralarında bu kavramı yaşatmaları istenir. ◼ Asr-ı Saadet'te Ashab-ı Kiram'ın en çok titizlik gösterdikleri hususlardan biri olan istişare, müminlerin vasıflarından olmuş ve toplumda yayılmıştır. SAHABENİN ÜMMETE ÖRNEKLİĞİ İstişarenin amacı ◼ Müslümanların ortak aklı olarak bilinen istişare, asırlar boyunca inananların mantık, akıl ve ahlak çerçevesinde birlikte kararlar almasını sağlayan önemli bir amildir. ◼ İstişarede amaç fikirler noktasında ihtilafa, görüşlerin engellenmesine sebep olmak değil aksine toplumsal açıdan akla dayanan ve Müslüman menfaati gözeten kuvvetli bir karar alabilmektir. BİR MEKTEB OLARAK MESCİD-İ NEBEVİ ◼ Resulullah (SAV) buyurdu: 'Müslümanların fikrini almadan 'emîr' tayin etseydim İbn Ümmü Abd'i/Abdullah b. Mes'ud'u tayin ederdim.' (Tirmizi, Menâkıb 38) ◼ Ebu Hureyre (RA) anlatıyor: 'Resulullah'tan (s.a.s.) daha çok adamları ile istişare eden bir kimse görmedim.' (Tirmizi, Cihad 34) ◼ Resulullah (SAV) hayatı boyunca istişare kavramına çok çok önem verdi. Risaletinin Mekke ve Medine dönemlerinde Allah Resulü (SAV) ashabıyla çokça istişare etti. ◼ İstişarenin kararlarını dikkate alan Resul-i Zişan (SAV), hakkında ayet nazil olmamış hususları özellikle istişare yoluyla karar bağlamıştı. ◼ Resul-i Ekrem'in (SAV) büyük bir emek ve özveri neticesinde binlerce insanı ortak bir akıl ve gönül birliğinde toplamasında istişare mefhumunun da yeri vardı. ◼ Kuşatıcı ve kucaklayıcı bir hakikat olan istişare, İslam'ın kurallarının ve hükümlerinin toplumda hızla yerleşmesinin önünü açmada adeta bir öncü olmuştu. HAKİM TİRMİZİ'NİN DİLİNDEN 'MÜMİNİN MİRACI NAMAZ' ◼ Yaşadığımız modern dönemde insanların sistem eliyle bireyselleştirilmesi, benlik ülkesini sürekli beslemesi ve 'biz' kavramının içini boşaltması ortaya aşırı bencillemiş bireyler çıkmasına sebep oldu. ◼ Bu elim durum istişarenin önündeki en büyük engeldir. Çünkü insanlar bireyselleşme neticesinde toplu, birlikte yapılan herhangi bir fikir alışverişinden uzaktalar. İBN ARABİ'NİN DİLİNDEN MARİFET VE HİKMET ◼ Toplum ve aile tabanında sürekli yalanana problemler ve yükselen gerginliklerin temelinde de ortak bir akıl etrafında hareket etmemenin pay oranı çok yüksek. ◼ Günümüzde toplumsal barış ve huzur sağlamak, kötü düşünceleri etrafımızdan uzaklaştırmak, güzel ahlakı yaymak ve bireyselleşmenin önüne geçmenin yolu unutulan kavramlardan olan istişareyi hayatımıza tatbik etmek.