Özbek Türkçesi Ramazan sözlüğü

RAMAZAN - RAMAZON 🔹 Karluk grubunun temsilcilerinden olan Özbek Türkçesinin konuşulduğu Özbekistan'da, Ramazan ayı için pek çok hazırlık yapılır ve Müslüman halk tarafından en güzel şekilde ifa edilmeye gayret edilir. 🔹 Özbek lehçesinde Ramazan sözcüğü 'Ramazon' kelimesi ile karşılık bulmaktadır. ➡ Xush kelding Ramazon! ➡ Hoş geldin Ramazan. KARDEŞLİK- QARDOSHLİK 🔹 Her dönemde bizlerin içinde var olması gereken kardeşlik duygusunu bilhassa Ramazan ayında daha çok hissetmeli ve kardeşliğin gerektirdiği şekilde bu mübarek ayı elimizden geldiğince en iyi biçimde idrak etmeliyiz. 🔹 Türkiye Türkçesinde kardeşlik kelimesi, Özbek Türkçesinde 'qardoshlik' olarak karşımıza çıkar. ➡ O'zbekiston- turkiya davlatlari doʻst va qardosh. ➡ Özbekistan- Türkiye devletleri dost ve kardeş. ORUÇ - RO'ZA 🔹 Özbek Türkçesinde 'oruç' kelimesini 'ro'za' sözcüğü karşılamaktadır. Diğer lehçelerde 'oraza' şeklinde karşımıza çıkarken Özbek Türkçesinde /o/ harfinin düştüğünü görmekteyiz. ➡ Ro'zangiz muborak bo'lsın! ➡ Orucunuz mübarek olsun. Türk lehçelerinde 'oruç' ZEKAT - ZAKOT 🔹 Zekat, 'dinen zenginlik ölçüsü kabul edilen miktarda mala sahip olan kimselerin Allah (CC) rızası için belirli kişilere vermesi gereken belli miktarı' ifade etmektedir. 🔹 Müslüman bir ülke olan Özbekistan'da zekat sözcüğü, 'zakot' sözcüğü ile karşılık bulmaktadır. ➡'Ro`za tutish jon uchun zakot, badan uchun riyozat, yaxshilik uchun da`vat, gunohlardan saqlanish', demakdir. ➡'Oruç, ruha zekat, bedene riyazet, hayra davet ve günahlardan sakınmak' demektir. MİSAFİR-MEHMON 🔹 Orta Türkçeyi temsil eden Özbek Türkçesinde, Eski Türkçe kelimeler ve Fars dilinden unsurları bünyesinde barındırmaktadır. 🔹 Bu duruma Farsçadan ödünçlenen 'misafir' sözcüğünü örnek verebiliriz. Özbek Türkçesindeki ünlülerin Eski Türkçe unsurları ve kendi dilindeki ögeleri yuvarlaklaştırmasıyla ünlüdür. Misafir kelimesi de bu lehçede 'mehmon' olarak karşımıza çıkmaktadır. ➡ Umrindo'n baraka tap! Eşigindo'n mehmon o'rimasin! ➡ Ömründen bereket bul! Kapından misafir eksilmesin! Türk lehçelerinde 'misafir' YARDIM- KO'MAK 🔹 Yardım, çaresiz bir kimseye karşılık beklemeden uzatılan bir eldir. Türk dünyasının bilhassa önem verdiği bu ifadenin Özbek Türkçesinde karşılığını 'ko'mak' sözcüğü ile bulmaktadır. 🔹 Diğer Türk lehçelerinde 'kömek' olarak yaygındır. ➡ O'zbekiston Qurolli kuchlarining yig'ma guruhi zilzila bo'lgan joylarda aholiga ko'mak bermoqda. ➡ Özbekistan silahlı güçleri deprem olan yerlerin halkına yardım etmekte. SAHUR - SAHARGİ AVKAT 🔹 Özbek lehçesinde, sahur kelimesi yerine sahurdaki yemek anlamına gelen 'sahargi avkat' ifadesi karşılamaktadır. ➡ Ramazon oyining ro'zasini tong otganidan kun botgunicha xolis Alloh taolo uchun tutishni niyat qildim. Allohu akbar. ➡ Ramazan ayının orucunu güneşin doğuşundan güneşin batışına kadar Allah (CC) için niyet ettim. Allahu Ekber. KEFARET-KAROMAT 🔹 Kefaret 'işlenmiş bir günahı Cenab-ı Hak'tan (CC) bağışlanma umuduyla verilen sadakaya' denmektedir. Karluk grubu temsilcisi Özbek Türkçesinde bu anlama gelen kelime, 'karomat' sözcüğüdür. ➡ Men karomat ro'zasini tutishim kerak. ➡ Benim kefaret orucu tutmam gerek. İFTAR - O'GİZ OCHİSH 🔹 Güneydoğu grubundan olan ve yuvarlaşması ile meşhur Özbek Türkçesinde 'iftar' sözcüğünü 'o'giz ochish', Türkiye Türkçesi ile ağzı açmak fiili karşılamaktadır. ➡ Ey Alloh, ushbu ro'zamni Sen uchun tutdim va Senga iymon keltirdim va Senga tavakkal qildim va bergan rizqing bilan iftor qildim. ➡ Ey Allah'ım (CC), bu orucu Senin için tuttum ve Sana iman ettim ve Sana tevekkel kıldım ve verdiğin rızıklar ile iftarımı açtım. Türk lehçelerinde 'iftar' HURMA - XURMO 🔹 Hurma, af ve mağfiret ayı olan Ramazan'da sofralarımızı süsler ve bu mübarek mevsim ile bütünleşir. Aynı zamanda bu bitki, Ramazan ayının bir simgesi haline gelir. 🔹 Özbek Türkçesinde hurmayı karşılayan 'xurmo' sözcüğü bulunmaktadır. ➡ O'zbekiston eng ko'p xurmo eksport qilgan davlatlar orasida Rossiya birinchi o'rinni egalladi ➡ Özbekistan'da en çok hurma ihraç eden devletler arasında ilk sırayı Rusya aldı. ARİFE-ARİFA 🔹 Arife, Ramazan ve Kurban'dan önceki günü ifade eder. Bu kelime Özbek Türkçesinde 'arifa' sözcüğü ile karşılık bulur. ➡ O'zbekiston xalqi arifa kunidan unumli foydalanadi. ➡ Özbekistan halkı arife gününü iyi değerlendirdi. Türk lehçelerinde 'Ramazan' DOSTLUK- DOSTIK 🔹 Kardeşlik kelimesinin yanı sıra dostluk kelimesi de tüm Türk dünyasında mahiyeti derin olan bir kelimedir. Özbek Türkçesinde 'dostık' olarak karşımıza çıkar. Kelime içinde /l/ düşmüş ve u ➡ O'zbekistonda hayit dostık bilan nishonlandi. ➡ Özbekistan'da bayram, dostluk ile kutlandı. KAZA- PİLLA 🔹 Kaza, vakti içinde yerine getirilmeyen ibadetin vakti dışında yerine getirilmesini ifade eder. Ramazan ayında sıkça kullanılan 'kaza orucu' ifadesi ise bilerek veya bilmeyerek tutulmayan orucu temsil eder. 🔹 Özbek Türkçesinde bu sözcüğü 'pilla' kelimesi karşılamaktadır. ➡ Mening 7 kun kaza ro'zasim bor. ➡ Benim 7 gün kaza orucum var. Kazak Türkçesi Ramazan sözlüğü KADİR GECESİ-QADR KECHASİ 🔹 Kur'an-ı Kerim'in vahyedilmeye başlandığı gece olarak bilinen Kadir gecesi, Ramazan ayının son günlerinin içine gizlenmiştir. 🔹 Özbek lehçesinde 'qadr kechasi' olarak bilinir. ➡ Qadr kechasi Qur'on-i Karimda, 'Ming oydan ham yaxshiroqdir' deb qayd etilar. ➡ Kadir gecesi Kur'an-ı Kerim'de 'bin aydan daha hayırlıdır' diye geçer. RAMAZAN BAYRAMI- RAMOZON HAYİTİ 🔹 Ramazan Bayramı, bir ay tutulan oruçtan sonra sevdiklerimiz ile birlikte kutladığımız güne verilen isimdir. Bu kelime Özbek halkı tarafından 'Ramozon Hayiti' olarak bilinmektedir. ➡ O'zbekistonda hayit namozi mamlakatning barcha masjid va jome'larida erta tongdan o'qildi. ➡ Özbekistan'da bayram namazı memleketin her yerindeki mescit ve camilerde erkenden doldu. Kadim Türkistan'da 'Ya Ramazan' geleneği