Peygamber Efendimizin dilinden tabiat

Hz. Peygamber, hayatı boyunca çevreyle ve onun korunmasıyla ilgilendi. O, yaşadığı müddetçe çevrenin en iyi şekilde korunmasına büyük ihtimam gösterdi, ashabına da özellikle ağaçları korumaya teşvik etmişti. Savaşlardan önce daima askerlerine herhangi bir ağacı kesmemelerini, tarla ve bahçeleri ateşe vermemelerini emretmişti. Hz. Peygamber, Medine'ye hicret ettikten sonra ağaç dikimini teşvik etmiş ve yeşil bakımından fakir olan yerleri ağaçlandırma faaliyetlerine katılmıştı. Peygamber Efendimiz, azat edilmek için üç yüz hurma fidanı dikmek zorunda kalan Selman-ı Fârisî'ye ağaçları açılan çukurlara yerleştirmek suretiyle yardımcı olmuştu. Gelecek nesillere daha yeşil bir tabiat bırakmak adına Peygamber Efendimiz, gereksiz yere ağaç kesimini yasaklamıştı. Bir rivayete göre haksız bir nedenle sidre ağacının kesilmesini eleştirmişti. Hz. Peygamber, ağaçlara ihtimam gösterilmesini ve onların incitilmemesini isterdi. Bir rivayete göre bir bedevinin elindeki sopayla ağacın dal ve budaklarını kırıp döktüğünü görünce onu bu davranışından dolayı uyarmıştı. Râfi' b. Amr çocukken karnını doyurmak için 'ensar'dan birisinin hurma ağacını taşlayınca, Hz. Peygamber ona sevecen bir şekilde 'Evladım, ağaçları taşlama, dibine düşenleri al, ye!' buyurmuştu. (Tirmizî, Buyu', 54; İbn Mâce, Ticârât, 67) Peygamber Efendimiz, iki mezar arasından geçerken bir ağaç fidanı istemiş ve onu iki mezarın arasına dikmişti. Bu davranışının sebebi kendisine sorulduğunda ise, 'Bu iki dal kurumadığı sürece, o ikisinin çekmekte olduğu azabın hafifletilmesi umulur.' buyurmuşlardır. (Buhârî, Cenâiz, 82; Müslim, İmân, 34; Ebû Dâvud, Tahâret, 26) 'Herhangi birinizin elinde bir hurma fidanı varken kıyamet kopacak olsa, onu derhal diksin.' (Heysemî, Mecmeu'z-zevâid, IV, 63 Bezzâr'dan naklen) 'Bir Müslüman herhangi bir ağaç veya bitki dikerse, ondan yenilen şey kendisi için sadakadır, ondan çalınan şey kendisi için sadakadır, yabani hayvanların yediği şeyler sadakadır, kuşların yedikleri sadakadır, bir kişinin ondan alıp eksilttiği şey de kendisi için sadakadır.' (Müslim, Müsâkât, 7) Peygamber Efendimiz Mekke-i Mükerreme'nin yanında Medîne-i Münevvere ve Tâif bölgelerini de harem ilan ederek oralarda ağaç kesmeyi, bitki örtüsünü tahrip etmeyi, avlanmayı yasaklamış ve şöyle buyurmuştu: 'Allah Resul'ünün korusu içinde bulunan ağaçlara sopa ile vurulmaz ve onlar kesilmez. Fakat zaruret hâlinde hayvanların yemesi için hafif ve yumuşak bir şekilde rıfk ile sallanarak yaprakları silkelenebilir.' (Ebû Dâvûd, Hac, 95-96/2039) Yine Hârise Oğulları kabilesinin otlak yeri için: 'Kim buradan bir ağaç keserse mutlaka onun yerine bir ağaç diksin!' buyurmuştur. (Belazurî, Fütûhu'l-Büldân) 'Her kim boş, kuru ve çorak bir yeri ihya edecek olursa, bu amelinden dolayı Allah tarafından mükafatlandırılır. İnsan ve hayvan ondan faydalandıkça orayı ihya edene sadaka yazılır.' (el-Münavi, Feyzu'l-Kadir, VI/39; Heysemi, Mecmau'z-Zevaid, IV/67-68) 'Bir kimse bir ağaç dikse, o ağaç meyve verdikçe sevabı ona yazılır.' (Ahmed b. Hanbel, Müsned, V/480) 'Kişi kabirde bile olsa, yedi şeyden meydana gelen sevap devamlı olarak kendisine ulaşır: Öğretilen ilim, halkın yararlanması için akıtılan su, açılan kuyu, dikilmiş ağaç, yapılan mescit, okunmak üzere bağışlanan Kur'an ve ölümünden sonra kendisine dua edecek evlat.' (Münavi, IV/87) Esbâb-ı kiramın ileri gelenlerinden Ebu'd-Derdâ, Şam'da ağaç dikmekteydi. Yanına birisi yaklaştı ve hayretle: 'Her kim, zulme ve tecavüze yer vermeden bir dikimde bulunacak olsa, bu diktiği şeyden Allah'ın herhangi bir mahlûku faydalandığı müddetçe bu, kendisi için kesintisiz devam eden manevi gelir kaynağı olur.' (İbn Hanbel, III 438) Peygamber Efendimizin tabiata gösterdiği bu ihtimamı, ashabı büyük ordularıyla hareket ederken bile bitkilere ve ağaçlara zarar vermemek için gayret sarf ediyorlardı. Örneğin Halife Ebûbekir, sefere çıkmaya hazırlanan ordusuna şu emirleri vermişti: 'Hainlik yapmayınız, ganimet malına ihanet etmeyiniz, zulmetmeyiniz, müsle yapmayınız (kulak, burun gibi azaları keserek işkence etmeyiniz); çocukları, yaşlıları ve kadınları öldürmeyiniz! Hurma ağaçlarını kökünden kesmeyiniz ve yakmayınız, meyveli ağaçları kesmeyiniz; koyun, sığır ve develeri yiyeceğiniz hâriç- kesmeyiniz! Manastırlara kapanıp kendilerini ibadete vermiş kimselerle karşılaşacaksınız, onları ibadetleriyle baş başa bırakınız.' (Beyhakî, es-Sünenü'l-Kübrâ, IX, 85; Ali el-Müttakî, Kenz, no: 30268; İbnü'l-Esîr, el-Kâmil, II, 196)

Peygamber Efendimizin dilinden tabiat

PEYGAMBERİMİZ GÖZÜNDEN TABİAT