Peygamber Efendimizin iyiliği teşvik etmek ile ilgili hadisleri

Sizden, hayra çağıran, iyiliği emreden ve kötülükten men eden bir topluluk bulunsun. İşte kurtuluşa erenler onlardır. (Âl-i İmrân, 3/104) Siz, insanlar için çıkarılmış en hayırlı ümmetsiniz. İyiliği emreder, kötülükten men eder ve Allah'a iman edersiniz... (Âl-i İmrân, 3/110) Sen af yolunu tut, iyiliği emret, cahillerden yüz çevir. (A'râf, 7/199) Mümin erkekler ve mümin kadınlar birbirlerinin dostlarıdır. İyiliği emreder, kötülükten alıkoyarlar... (Tevbe, 9/71) İsrailoğullarından inkâr edenler, Davud ve Meryem oğlu İsa'nın diliyle lânetlendiler. Bu, onların isyan etmeleri ve hadlerini aşıyor olmalarından ötürüydü. İşledikleri herhangi bir kötülükten birbirlerini vazgeçirmeye çalışmazlardı. Gerçekten de ne kötü şeyler yapıyorlardı! (Mâide, 5/78-79) De ki: 'Hak, Rabbinizdendir. Artık dileyen iman etsin, dileyen inkâr etsin.' (Kehf, 18/29) Ey Muhammed! Şimdi sen, sana emr olunanı açıkça ortaya koy... (Hicr, 15/94) Biz de kötülükten alıkoymaya çalışanları kurtardık. Yoldan çıkmaları sebebiyle zulmedenleri şiddetli bir azapla yakaladık. (A'râf, 7/165) Ebû Saîd el-Hudrî'nin (ra) Resûlullah'tan şöyle işittiği nakledilmiştir: Sizden kim kötü bir iş görürse, onu eliyle değiştirsin; eğer buna gücü yetmezse diliyle değiştirsin; buna da gücü yetmezse kalben karşı koysun; bu, imanın asgarî gereğidir. (Müslim, Îmân, 78) İbn Mes'ûd'dan (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah şöyle demiştir: Benden önce Allah tarafından bir topluma gönderilen her peygamberin, sünnetine sarılan ve emirlerine uyan sadık ashâbı ve havarileri vardı. Sonra bunların ardından yapmadıkları işleri dile getiren, emredilmedikleri işleri yapan kimseler geldi. Böyleleri ile eliyle mücadele eden kimse mümindir; diliyle mücadele eden mümindir; kalbiyle mücadele eden de mümindir. Bunun ötesinde ise artık hardal tanesi kadar bile iman yoktur. (Müslim, Îmân, 80) Ebu'l-Velîd Ubâde b. Sâmit'ten (ra) rivayet edildiğine göre o, şöyle demiştir: Zorluk ve kolaylık zamanlarda, neşeli ve kederli zamanlarda söz dinleyip boyun eğmeye ve başkalarını bize tercih etse de sabretmeye, elimizde bulunan kesin delillere göre açık küfür sayılan bir şey görmedikçe iş başındakilerin işlerine karışmamaya, nerede olursak olalım kimsenin kınamasından çekinmeyerek hakikati söyleyeceğimize dair Resûlullah'a bağlılık sözü verdik.' (Buhârî, Ahkâm, 43; M4768 Müslim, İmâre, 41) Numân b. Beşîr'den (ra) rivayet edildiğine göre Peygamber şöyle demiştir: Allah Teâlâ'nın çizdiği sınırlara riayet edenlerle etmeyenler, bir gemide yolculuk yapan şu topluluğa benzer: Onlar gemideki yerlerini kura ile paylaşırlar. Bir kısmına geminin üst katı, diğer bir kısmına da alt katı düşer. Kura neticesi olarak aşağıya yerleşenler, su almak için çıktıkları vakit, üst kattakilerin yanından geçerler. Bunun üzerine, 'Hissemize düşen yerden bir delik açsak da yukarıdakileri rahatsız etmesek.' derler. Eğer üst kattakiler, onları, istediklerini yapmakta serbest bırakırlarsa hepsi helâk olur. Şayet onları bu tehlikeli işten menederlerse, kendileri kurtulduğu gibi, onları da kurtarmış olurlar. (Buhârî, Şirket, 6) Müminlerin annesi, Cahş kızı Ümmülhakem Zeyneb (ra) anlatıyor: Bir gün Peygamber, korkudan benzi atmış bir hâlde yanına girdi ve:–Allah'tan başka ilah yoktur. Yaklaşan büyük felaket yüzünden Araplara yazık olacak. Bugün Yecüc ve Mecüc'ün seddinden şu kadar yer açıldı, dedi ve başparmağıyla şehâdet parmağını birleştirip halka yaptı. Bunun üzerine:–Ey Allah'ın Resûlü, içimizde iyiler olduğu hâlde de helâk olur muyuz, dedim.–Evet, kötülükler çoğaldığı zaman (böyle olur), cevabını verdi. (Buhârî, Enbiyâ, 7; Müslim, Fiten, 2) Ebû Saîd el-Hudrî'den (ra) rivayet edildiğine göre Peygamber: 'Yol üzerinde oturmaktan sakının.' demişti. Ashap: 'Yol üzerinde oturmadan edemeyiz; (işlerimizi) orada konuşuyoruz.' dediler. Bunun üzerine Resûlullah: 'Yol üzerinde oturmaktan vazgeçmiyorsanız, (bari) yolun hakkını verin.' dedi. 'Yâ Resûlallah, yolun hakkı nedir ki?' dediler. 'Gözü sakınmak, rahatsızlık verecek şeyleri ortadan kaldırmak, selâm almak, iyiliği emredip kötülükten sakındırmaktır.' buyurdu. (Buhârî, İsti'zân, 2; Müslim, Libâs, 114) İbn Abbâs (ra) anlatıyor: Resûlullah, bir adamın elinde altın yüzük görmüş ve onu parmağından çıkarıp atarak: 'Sizden biri, ateşli koru alıp eline mi takıyor.' demişti. Resûlullah gittikten sonra o kimseye: 'Yüzüğünü al da (satmak suretiyle) ondan istifade et.' demişlerdi. 'Hayır, Allah Resûlü onu alıp attıktan sonra, vallahi (bir daha) onu elimi sürmem.' karşılığını vermişti. (Müslim, Libâs, 52) Ebû Saîd el-Hasan el-Basrî anlatıyor: Âiz b. Amr (ra), Ubeydullâh b. Ziyâd'ın yanına girdi ve: 'Oğlum, Resûlullah'tan 'Yöneticilerin en kötüsü, zorba olanlardır.' dediğini işittim; sen sakın onlardan olma, dedi. İbn Ziyâd, Âiz'e: 'Sen otur, zira sen Muhammed'in arkadaşlarının döküntülerindensin.' dedi. Âiz b. Amr, (Ashâb içinde değerli değersiz ayrımı yapılamayacağından) şöyle dedi: 'Onların döküntüleri mi olur?! Döküntüler, onlardan sonrakiler veya onlardan başkaları arasında olur.' dedi. (Müslim, İmâre, 23) Huzeyfe'den (ra) rivayet edildiğine göre Peygamber şöyle buyurmuştur: 'Bu canı bu tende tutan Allah'a yemin ederim ki ya iyiliği emredersiniz ve kötülükten sakındırırsınız ya da Allah Teâlâ size azap gönderir. Sonra Allah'a yalvarırsınız fakat duanız kabul edilmez. (Tirmizî, Fiten, 9) Ebû Saîd el-Hudrî'den (ra) rivayet edildiğine göre Peygamber şöyle demiştir: Cihadın en üstünü, zalim yöneticiye karşı adaleti dile getirmektir. (Ebû Dâvûd, Melâhim, 17; Tirmizî, Fiten, 13) Ebû Abdullah Târık b. Şihâb el-Becelî el-Ahmesî'den (ra) rivayet edildiğine göre Peygamber ayağını devenin üzengisine koyduğu sırada bir adam: 'Hangi cihadın sevabı daha çoktur.' diye sordu. Peygamber: Zalim yöneticiye karşı hakkı dile getirmektir, buyurdu. (Nesâî, Bey'at, 37) Ebû Bekir es-Sıddîk'ten (ra) rivayet edildiğine göre o, şöyle demiştir: Ey insanlar, siz, 'Ey iman edenler, siz kendinizi düzeltin. Siz doğru yolda olursanız yoldan sapan kimseler size zarar veremez.' âyetini okuyorsunuz; hâlbuki ben Resûlullah'ın 'İnsanlar zalimi görürler de zulmetmesine mani olmazlarsa, (bilin ki) Allah onların hepsini kısa bir süre sonra cezalandırır.' buyurduğunu işittim. (Tirmizî, Fiten, 8; Ebû Dâvûd, Melâhim, 17; Nesâî, es-Sünenü'l-kübrâ, X, 88, hadis no: 11092)