Ramazan-ı Şerif'in son on gününü nasıl geçirelim?

◾ On bir ayın sultanı Ramazan-ı Şerif'in son on gününün içindeyiz. Daha çok 'El-aşera el-evahira' tabiri ile anılan bu zaman dilimi ayın 29 veya 30 gün olması fark etmeksizin, yirminci orucun tutulduğu gece başlar. ◾ İçerisinde barındırdığı faziletler ve sünnetlere sebebiyle Ramazan ayının son on günü oldukça önemlidir. Bin yıldan daha hayırlı Kadir gecesini barındırması ve Peygamber Efendimizin (SAV) itikafa girerek bu günleri daha çok ibadetle geçirmesi Ramazan ayının son on gününün hikmetine delalet eder. Ramazan ayını en verimli şekilde nasıl değerlendirebiliriz? ◾ Resulullah Efendimiz (SAV), Ramazan ayının son on gününde daha fazla ibadet eder, büyük bir şevk ile gece ve gündüz vakitlerini Mescid-i Nebevi'nin bir köşesinde ibadetle geçirirdi. ◾ Hz. Peygamber'in (SAV) normalde de günlük yaşamı hayır işleri ve ibadetlerle doluydu. Ancak Ramazan ayının son on günü, gözle görülür bir fark olurdu. İslam'ın dayanağı olan dört hadis-i şerif ◾ İtikâf kelimesinin sözlükte, 'bir şeye devam etmek, müdavim olmak, insanın kendisini bir yerde alıkoyması ve bir yere kapanıp ibadetle meşgul olmak' anlamına gelir. ◾ Dini bir terim olarak itikâf, akıl sağlığı yerinde ve ergenlik çağına gelmiş bir Müslümanın beş vakit namaz kılınan bir mescitte ibadet ederek Allah'a yakınlık elde etme niyetiyle burada bir süre durması demektir. ◾ İtikâf, Hz. İbrahim'in döneminden beri bilinen bir ibadetti ve inananlar itikâfa girmek için Kâbe'ye giderdi. Cenab-ı Hakk, Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyuruyor: '...İbrahim ile İsmail'e şöyle emretmiştik: 'Gerek ibadet kastıyla Kâbe'yi tavaf edenler için, gerek itikâfa çekilenler için, gerekse rükû' ve secde edenler için evimi tertemiz tutun!' Bakara Suresi 125. Ayet Bakara Suresi 125. Ayet Tefsiri ◼ Âyette Kâbe'nin, dünyanın muhtelif yerlerinden insanların bıkmadan, tekrar tekrar gelip ziyaret edecekleri, ibadet sevabı kazanacakları bir hac mahalli olarak yapıldığı, bu sebeple oranın güvenli bir yer kılındığı, başlangıçtan itibaren yüce Allah'ın muradının bu olduğu bildirilmekte, bunun Araplar için şükredilmesi gereken bir nimet ve bir onur vesilesi olduğuna işaret edilmektedir. Nitekim Kâbe Hz. İbrâhim'den itibaren bilinen bütün tarihi boyunca bir hac ve ziyaret mahalli olarak işlev görmüş, bu durum başta Mekkeliler olmak üzere Araplar için maddî ve mânevî faydalar sağlamış; bu yüzden orada bulunan insanların, hatta bütün canlıların güvenliğine de özel bir önem verilmiş; bu iki hususa, yani Kâbe'nin hem bir hac mahalli olarak ziyaret edilmesine hem de güvenliğinin korunmasına putperest Araplarca bile önemle riayet edilmiştir. Tefsirin devamını okumak için tıklayın ◾ Öte yandan, bir nevi itikâf yaparak Rabbiyle baş başa kalan Hz. Musa'nın Tûr Dağı'na çıkmadan önce aralarında geçen 'ahidleşme' hadisesini ise A'raf suresinin 142. ayetinde şöyle anlatılır: 'Musa ile otuz gece için sözleştik ve onu bir on gece ile tamamladık. Böylece Rabbinin tayin ettiği vakit kırk gece olarak tamamlandı.' A'raf Suresi 142. Ayet Tefsiri ◼ İsrâil halkı, Mısır esaretinden kurtulup Sînâ çölüne geçtikten sonra bu çölde kırk yıl boyunca evsiz barksız dolaştılar. Bu yüzden Sînâ çölü 'şaşkın vaziyette dolaşmak' anlamına gelen Tîh adıyla da anılır. Tûrisînâ, bu çölün ve yarımadanın güneyinde bulunmaktadır. Yüce Allah, esaretten kurtulan kavme şeriatını bildirmek üzere Mûsâ'ya Tûrisînâ'ya gelmesini emretti. Mûsâ, yerine kardeşi Hârûn'u bırakarak ondan sulh ve sükûnu korumasını, bozgunculuk çıkarabileceklere karşı dikkatli olmasını istedi. Bu tedbirleri aldıktan sonra Allah'ın emrine uyarak Tûr'a gitti. Tefsirin devamını okumak için tıklayın ◾ Resulullah (SAV), Ramazan ayının son günlerini Mescid-i Nebevi'de ibadet ile geçirir, dünya işleri ile ilgilenmezdi. Eşlerinin yaşadığı hücre-i saadetler, mescide çok yakın olmasına rağmen evlerine gitmez, gece ve gündüzünü istiğfar ile geçirirdi. İtikaf ile ilgili hadisler ◾ Enes b. Mâlik ile Übey b. Ka'b'in verdikleri bilgiye göre, Peygamberimiz (SAV) sadece bir yıl seferde olduğu için itikâf ibadetini yerine getiremedi. Fakat ertesi sene yirmi günlük itikâfa girdi. Bu itikâf günleri ise hayatındaki son itikâfı oldu. ◾ Hz. Peygamber'in (SAV) bu tatbikatından hareketle âlimler, oruçlu kimsenin özellikle Ramazan'ın son on gününde itikâfa girmesini müstehap kabul eder. Ebu Said (RA) anlatıyor: 'Biz Hz. Peygamber (aleyhissalatu vesselam) ile birlikte Ramazan'ın orta on gününde itikafa girdik, yirminci günün sabahı olunca eşyalarımızı (evlerimize) taşıdık. Resûlullah (aleyhissalatu vesselam) (bir hutbe irad etti ve) sonra şunu söyledi: 'İtikâfa girmiş olanlar, itikâf mahallerine dönsünler. Zira bu gece bana Kadir gecesinin hangi gece olduğu gösterilmişti, sonra unutturuldu. Siz, son onda ve tek gecelerde arayın. Ayrıca bu gece kendimi su ve çamur içinde secde eder gördüm.' Resûlullah (aleyhissalatu vesselam) itikâf mahalline dönünce, o günün sonuna doğru hava bozdu. Mescid o sıralarda (üzeri dallarla örtülmüş) çardak şeklindeydi. Hz. Peygamber (aleyhissalatu vesselam)'in burnu ve burun yumuşağı üzerinde su ve çamur bulaşığını gördüm. Bu gece 21. gece idi.' (Buhari, Fadlu Leylet'l-Kadr 2,3 - İtikaf 1, 9, 13 - Müslim, Sıyam 213, (1167) Kadim Bir Kulluk Geleneği Olarak İtikaf ◾ Diğer ibadetlerde olduğu gibi itikâfta da niyet şarttır. Niyet etmeksizin camide bulunmak itikâf yerine geçmez. Dolayısıyla itikâf niyetini şöyle yapılabilir: 'Allah'ım! Bu mescitte (veya camide) bulunduğum sürece itikâfa niyet ettim.' ◾ Evinde itikâfa girmesi gereken Müslüman bir hanım, bir oda veya seccadesinin serili olduğu bir mekânı itikâf mahalli olarak kullanabilir. Onun niyeti ise 'Allah'ım! Bu mahalde bulunduğum sürece itikâfa niyet ettim.' şeklinde olmalıdır. ◾ Erkeklerin beş vakit cemaatle namaz kılınan bir mescitte itikâfa girmesi gerekir. İtikâfın en faziletlisi Mescid-i Haram'da sonra Mescid-i Nebevî'de sonra Mescid-i Aksâ'da olanıdır. Diğer mescitlerdeki fazilet cemaatin çokluğuna göre değişir. Oruçlu olmak da vacip olan itikâfı yerine getirmek için şarttır. ◾ İtikâf yapmak isteyen kişi, niyet ederek mescit veya camide kalmaya başlayarak itikâfa girmiş olur. Vaktini namaz kılarak, Kur'an-ı Kerim okuyarak, dua, zikir ve tefekkür gibi ibadetlere ayırarak değerlendirir. ◾ İtikâfa girmek nefsi yasaklardan korumada daha etkili bir yöntem olduğu gibi, Ramazan'ın son on gününde olması tahmin edilen Kadir gecesine rastlama imkânı ve umudunu da arttırır. İtikâf, insanı dünyevî meşgalelerden uzaklaştırıp daha fazla ibadete vesile olması yanında, genel anlamda hayatın anlamı üzerinde tefekkür etme imkânı da sağlar. İnsanların zaman zaman böyle derin tefekküre ihtiyacı vardır. İtikâf bu tefekkürü gerçekleştirmek için bir fırsat olarak kullanılabilir. Gönül ülkesine yolculuk ◾ İtikâfa giren kimse erkek ise camide yer, içer, uyur ve ihtiyacı olan şeyleri mümkün olduğu takdirde camide tedarik eder. Tuvalete gitmek, abdest almak ve gerekli olduğunda gusletmek gibi tabiî ihtiyaçları için ise camiden dışarı çıkabilir. Bulunduğu camide cuma namazı kılınmıyorsa, cuma namazını kılmak üzere başka bir camiye gidebilir. Cenaze namazı için ise dışarı çıkamaz. ◾ Kendisine veya malına bir zarar geleceği korkusuna kapılması ya da zorla çıkarılması hâlinde başka bir camiye gitmek üzere içerisinde bulunduğu cami veya mescitten çıkabilir. Bu zorunlu hâllerin dışında camiden çıkarsa itikâfı bozulur. Kadınlar evlerinin namaz kılmak üzere belirledikleri bir yerinde itikâfta bulunabilirler. ◾ Ramazan'ın son on günü camileri tercih etmek, itikâf sırasında çirkin söz sarf etmemek, günlerini Kur'an-ı Kerim ve hadis okumak, Allah'ı zikir ve ibadetlerle meşgul olmak, temiz elbise giymek, güzel kokular sürünmek itikâfın adabındandır. ◾ Şâfiî mezhebine göre ise, mescit dışında itikâf caiz değildir. Kadın, kocasından izin alarak mescitte itikâf yapar. Zira Hz. Peygamber'in eşlerinin mescitte itikâfa girdikleri rivayet edilmiştir. Şafii mezhebine göre itikâf sırasında oruçlu bulunmak da şart değildir.