Sıra dışı mimarileriyle göz kamaştıran camiler

◾ Malezya'nın idari başkenti olan Putrajaya'da bulunan Putra Camii, ülkede Pembe Camii olarak bilinir. Malakka Boğazı'nın kıyısına inşa edilen Putra Camii'nin duvarlarında ağırlıklı olarak cam malzemeler kullanılmış; cami, gül işlemeler ve mermer oymalarla süslenmiştir. Dünyanın en güzel cami minareleri ◾Putra Camii'nin kubbesi için kullanılan malzeme ise pembe granittir. Bir vakit namazında 15 bin kişi namaz kılabilmektedir. Minaresinin beş katlı oluşu, İslam'ın beş şartını simgeler. ◾ Cenne Ulu Camii, birçok mimar tarafından Sudani-Saheli mimari stilinin en muazzam başarılarından olan büyük kerpiç bir camidir. Cami, Mali'nin Bani Nehri sel ovasındaki Cenne şehrinde yer alır. İlk cami 13. yüzyılda inşa edilmiş ancak şimdiki yapının tarihi 1907'ye uzanır. Sahabelere ev sahipliği yapan Yeraltı Cami hakkında 10 bilgi ◾ Cenne halkının merkezi olmakla beraber, Afrika'nın en meşhur yerlerindendir. 'Cenne Eski Kasabaları' ile beraber 1988'de UNESCO tarafında Dünya Miras Listesine eklenmiştir. Her yıl rüzgâr ve yağmurun yaptırdığı aşındırma sonucu bütün yerel halk camiyi çamurlarla sıvama yaparlar ve bu da mantolama görevi görür. İstanbul'daki camilerin ilginç hikayeleri ◾ Mimarisi ve kırmızı rengiyle dikkati çeken 'Kırmızı Mescit' olarak anılan Jami Ul-Alfar Camii, Sri Lanka'da İslam'ın sembolü olarak kabul ediliyor. ◾ Sri Lanka'nın başkenti Colombo limanı yakınında Müslümanlara ait iş yerlerinin yoğun olarak yer aldığı Pettah bölgesinde bulunan bu cami, Jamiul Alfar Jummah Mescidi, Tamilcede Samman Kottu Palli, Sinhalcada ise Rathu Palliya adlarıyla biliniyor. ◾ Jami Ul-Alfar Camii, Hindistan'ın güneyinden Sri Lanka'ya gelen seyyah Müslüman tüccarlar tarafından 1908 yılında inşa edilmiştir. Sri Lanka mimarisinde anıt eser olarak kabul gören Kırmızı Mescit, 1500 kişinin ibadet edebileceği şekilde planlanmıştır. Ayet ve hadisler ışığında camilerin önemi ◾ Malezya'nın Melaka şehrinde bulunan ve boğazın üzerine inşa edilen bu cami, özellikle gün doğumu ve gün batımında efsanevi bir tabloyu andırıyor. Yapay bir ada üzerine kurulu bu caminin inşası 2006'da tamamlandı ve ibadete açıldı. ◾ Caminin üzerinde bulunduğu ada, insan yapımı ve Pulau Melaka diye adlandırılır. Mimarisinde Malay ve Ortadoğu etkisi görülen cami, dışarıdan bakıldığında suyun üzerinde yüzüyor gibi görünür. Bu nedenle Melaka'nın suda yüzen camisi olarak bilinir. Caminin minareleri aynı zamanda deniz feneri işlevi de görüyor. Rodos'taki Osmanlı mirası camiler ◾ Delhi Jama Camii, 17. yüzyılda Babür İmparator'u Şah Cihan tarafından ülkenin başkenti Delhi yaptırılmıştır. Hindistan'ın en büyük ve en ihtişamlı camilerinden biridir. Şehrin en işlek pazarlarından 'Çavri Pazarı' Yolu'nun başlangıcında yer alır. ◾ İnşaatında 6 bin kişinin çalıştığı caminin yapımına 1650 yılında başlanmış ve cami 1656 yılında tamamlanmıştır. Caminin bahçesinde 25 bin Müslüman aynı anda saf tutabilir. Camide geyik derisine yazılmış antik değeri olan bir Kur'an-ı Kerim ve birkaç kutsal emanet bulunur. Dünyanın en eski 20 camisi ◾ Samarra Ulu Camisi veya Mütevekkiliye Camisi, Irak'ın Samarra şehrinde Abbasi halifesi Mütevekkil tarafından 848 ila 852 seneleri arasında yaptırılmış ordugâh tipi camidir. ◾ İslam dünyasının en büyük cami yapılarından birisi olarak inşa edilmiştir. 40 metre boyunda ve 156 metre eninde olup, cami kısmı kıble duvarı 25 sahına bölünmüştür. ◾ Müştemilatıyla birlikte 38 bin metre karelik bir saha kaplayan yapının günümüzde sadece minaresi ve dış duvarları ayaktadır. Eski Babil zigguratlarına benzeyen Malviya adındaki büyük minare helezon olarak yükselir ve çevresinde bir rampanın dolandığı koni biçiminde bir yapıdır. ◾ Irak'ın başlıca turistik cazibelerinden olan Malviya minaresi, Irak Savaşı sırasında 2005 yılında bombalı bir saldırıda tahrip olmuştur. ◾ Klasik İslam mimarisinin dışındaki çizgisiyle farklı bir tarza sahip bu cami, her yıl yüzlerce turistin ziyaretçi akınına uğrar. Mashkhur Jusup Camii, Pavlodar'ın merkezinde 6 hektarlık bir alanda yer alır. ◾ Kazakistan'ın en büyük camilerinden biri olan Mashkhur Jusup Camii, 2001 yılında bir yıllık inşaatın ardından açılmıştır ve 1.500 kişilik kapasitesi vardır. Cami, Kazak şair ve tarihçi Mashkhur Jusup'un adını almıştır. ◾ 1966 yılında Suudi Arabistan Kralı Faysal bin Abdül Aziz'in İslamabad'ı ziyaretinde, önerisi ile bir cami yapılması gündeme gelmiş ve proje için 1969 yılında bir yarışma düzenlenmiştir. 43 ülkeden gelen 17 proje arasından, Türk mimar Vedat Dalokay'ın 1957 yılında Kocatepe Camii Proje Yarışması'nda da seçilen fakat 'fazla modern' bulunarak yapılamayan projesi, Pakistan Hükümeti'nin yarışmasını kazanmıştır. ◾ 1976 yılında Pakistan hükümeti, Suudi Arabistan Devleti'nden alınan 130 milyon Suudi riyali (takriben bugünün 120 milyon dolar) ile inşasına başlanmış ve 1986 yılında tamamlanmıştır. Faysal Camii, bugün Pakistan'ın en önemli sembol yapılarından biridir. Türk mimarın 'fazla modern' bulunan eseri: Pakistan'ın simgesi! ◾ Şeyh Zayid Camii, Abu Dabi'de Birleşik Arap Emirlikleri'nin kurucusu, 2004'te hayatını kaybeden eski Devlet Başkanı Zeyd bin Sultan el-Nehyan'ın anısına, 2007 yılında ibadete açılan camidir. Dünyanın sayılı büyük camileri arasında yer alan ve 2.412 metrekare alana sahip olan Şey Zeyd Camii'nde, 40 bin kişi aynı anda ibadet edebilir. ◾ Cami, 1988 yılında uluslararası bir tasarım yarışması sonucunda Suriyeli mimar Yousef Abdelky tarafından tasarlanmıştır. 1996 yılında başlatılan proje, 2004 yılında Şeyh Zeyd'in ölümünden sonra onun adını almıştır. Şeyhin naaşı da cami alanındaki anıt mezara defnedilmiştir. Yapı 2007 yılında tamamlanıp halka açılmış olsa da dış çevre düzenlemeleri 2010 yılında tamamlanabilmiştir. ◾ Mezar-ı Şerif, Afganistan'ın kuzeyinde Belh Vilayeti'nin yönetim merkezidir. Afganistan'ın dördüncü büyük şehri olan Mezar-ı Şerif aynı zamanda Belh ilinin yönetim merkezidir. ◾ Hz. Ali'nin mezarının burada bulunması nedeniyle Mezar-ı Şerif olarak anılır. Hz. Ali'nin kabrinin olduğu yerde mavi çinili bir cami ve bir türbe yer alır. ◾ Brunei Sultanlığı'nın başkenti Bandar Seri Begawan'da inşa edilen cami, 1958 yılında tamamlandı. 28. Brunei Sultanı tarafından yaptırılan cami, Brunei'deki İslam inancının sembollerinden biri haline geldi. Cami aynı zamanda Asya Pasifik bölgesindeki göze çarpan modern İslam mimarisinin örneklerinden biri olma özelliğini taşıyor. ◾ Sultanlığın başlıca turist çeken yapısı olan ve Brunei nehri üzerinde oluşturulmuş yapay lagün kenarına inşa edilen cami İtalyan mimari özelliklerini taşıyor. Caminin mermerleri İtalya'dan, granitleri Şangay'dan, vitrayları ile 4 ve 2 ton ağırlığındaki iki avizesi İngiltere'den, el yapımı halıları Belçika ve Suudi Arabistan'dan getirilmiştir. Caminin 244 basamakla çıkılan minaresi 52 metre yüksekliğinde ve kubbesi altın kaplamadır. Suya aksini yansıtan sıra dışı mimarileriyle 'yüzen camiler' ◾ Sultan Mizan Zainal Abidin Camii, yapay bir adanın üzerinde Malakka Boğazı'nın kıyısına inşa edildi. Malezya'nın idari başkenti olan Putrajaya'da bulunan cami, Demir Cami olarak da biliniyor. ◾ 2009 yılında ibadete açılan camide bir vakit namazında 20 bin kişi namaz kılabiliyor. El Hamra antik kalelerinden uyarlanmış bir peyzaj düzenlemesi içerir. ◾ Fas'ın en büyük camisi olan II. Hasan Camii, aynı zamanda dünyanın da en büyük camilerinden biri. 1993 yılında yapımına başlanan cami, 25 bin kişilik iç kapasiteye, toplamda ise 105 bin kişilik bir kapasiteye sahip. ◾ II. Hasan Camii, aynı zamanda 210 metrelik uzunluğu ile dünyanın en uzun minareli camisidir. ◾ Kul Şerif Camii Kazan'da bulunan, inşaatın yapıldığı tarihte Rusya'nın ve İstanbul dışında Avrupa'nın en büyük camilerinden biri olarak bilinen camidir. 16. yüzyılda Kazan'da inşa edilen bu cami, adını Ruslara karşı direniş önderi olan Kul Şerif'ten almıştır. ◾ Erken Rönesans ve Osmanlı mimarisinin unsurları da kullanılmış olsa da tasarımı İdil Bulgarları için gelenekseldir. 1552'de Kazan'ın işgal edilmesi sırasında Korkunç İvan tarafından yıkılmış; 1996 yılında, cami yeniden inşa edilmiş, 2005'te açılışı yapılmıştır. Cami 6 bin kişilik kapasiteye sahiptir. ◾ Malezya'nın Kuala Terengganu şehrinde bulunan Kristal Cami, modern İslam mimarisi ve çevre düzenlemesinin en güzel örneklerinden biri olarak karşımızda çıkar. ◾ Bu cami, yapımında cam, metal ve kristal malzemeler kullanılması nedeniyle Kristal Cami olarak adlandırılmıştır. Yapımına 2006 yılında başlanan ve 2008 yılında ibadete açılan bu cami, 1500 kişilik kapasiteye sahiptir. ◾ Marmara İlahiyat Camii, İstanbul'un Üsküdar semtinde yer alan camidir. 1982 yılında yapılan cami, 2012 yılında depreme dayanıklı olmadığı için yıkılmış, yerine yeniden camii inşaatı başlamış, 23 Ekim 2015 tarihinde hizmete açılmıştır. ◾ Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Camii, modern mimari ile inşa edilmiştir. Tasarımı kâinatın bütününde yer alan dönme hareketinden ilham almış, parçadaki bütün ve bütündeki parça kavramlarını yansıtmıştır. 1000 yıllık geleneksel kırlangıç tavan tekniğinin ilhamıyla birleştirilen kubbesi ile cami mimarisinde yeni bir ufuk açmıştır. ◾ Zahir Camii Malezya'da bulunan, 1912 ila 1915 yılları arasında inşa edilen bir camidir. Cami, Malezya'nın önemli yerleşim yerlerinden biri olan Kedah'ın tam merkezinde yer alır. Bununla beraber Zahir Camii, Malezya'nın en büyük ve en eski camilerinden biridir. ◾ Caminin özelliklerine baktığımızda hâkim olan ana renk beyazdır. Kubbeler, minareler ve oldukça geniş avlusu tamamen beyaz renktedir ve oldukça sadedir. Zahir Camii, dünya üzerindeki en güzel 10 camiden biri olarak seçilmiştir. ◾ Niujie Camii, Çin'in başkenti Pekin'de bulunan bir camiidir. Camii, Xicheng'de Niujie mahallesinde yer alan bu cami, kentin en eski camisidir. 996 yılında Liao Hanedanı döneminde inşa edilmiş; Qing Hanedanı döneminde İmparator Kangxi yönetiminde restore edilmiştir. ◾ İslam'ın 1300 yıllık bir tarihi olduğu Çin'de Niujie Camii Pekin'in en eski ve en büyük camisidir. 996 yılında Molla Nasuruddin tarafından inşasına başlanan bu cami, 1661-1722 genişletilerek yeniden inşa edilmiştir. Camii ve camiye bağlı olan yapılar, 10 bin metrekarelik bir alanda bulunur. ◾ Kota Kinabalu Şehir Camii, Malezya'nın Sabah eyaletinde yer alan Kota Kinabalu'da bulunuyor. Borneo Adasında ve Güney Çin Denizi üzerinde yer alan bu cami, şehrin ikinci ana ibadethanesi olarak biliniyor. ◾ Miğferi andıran işlemeli mavi bir kubbesi ve dört minaresi bulunuyor. 1989 yılında inşasına başlanan bu cami, 2000 yılında ibadete açıldı. Mimari tasarımında, Medine'deki Mescid-i Nebevi'den esinlenilmiştir. ◾ Emevi Camii, Şam Ulu Cami olarak da bilinen yapı, Şam'ın eski şehir kısmında yer alır ve dünyanın en büyük ve en eski camilerinden biridir. 634 yılında, Şam'ın Araplar tarafından alınmasından sonra, Roma İmparatoru I. Konstantin zamanında bazilika olarak inşa edilen yapı, Ebu Ubeyde bin Cerrah'ın gözetimi altında 635 yılında gerçekleştirilen eklemelerle camiye çevrilmiştir. ◾ Cami, günümüzde hala kutsal emanetleri muhafaza eder. Ayrıca cami içerisinde I. Yezid tarafından gösterilmek üzere saklanılan Muhammed Peygamber'in torunu şehit Hz. Hüseyin'in kafatası yer alır. Caminin kuzey duvarına eklenmiş küçük bir bahçede Selahaddin Eyyubi'nin türbesi bulunur. ◾ İstanbul Büyükçekmece'de yer alan Sancaklar Camii, 2013 yılında hizmete açılmıştır. Mimar Emre Arolat tarafından tasarlanmıştır. Mimari tasarımı ile 2015 yılında ArchDaily Yılın Dini Yapısı Ödülünü kazanmıştır. Sancaklar Camii, modern İslami mimarinin en önemli temsilcilerinden biri olarak dikkat çeker. Alışılmışın dışına çıkılarak İstanbul'a sade ve etkileyici bir camii kazandırılmıştır. ◾ İslam dininde ibadet edilen alanın temiz olan herhangi bir yer olabilmesi ve camiinin herhangi bir belirli şekli olmaması, bu mimari tasarımın en önemli çıkış noktasıdır. Camiinin tasarımında Peygamber Efendimize ilk vahiy gelen yer olan Hira mağarasından esinlenildiği de söylenilir. Sancaklar Camii, 650 kişinin aynı anda ibadet edebilmesine uygun olarak tasarlanmıştır.

Sıra dışı mimarileriyle göz kamaştıran camiler

Putra Camii – Malezya