Somali’nin hürriyet kahramanı: Muhammed b. Abdullah Hasan

Batılıların kıskacında bir ülke: Somali ◼ Afrika'nın Hint Okyanusu'na açılan kapısı olan ve tarihi olarak da önemli bir noktada duran Somali 1494 yılında Papa VI. Alexander tarafından Portekiz ve İspanya arasında pay edildi. VI. Alexander kimdir? Rönesans döneminin en tartışmalı papası olarak kabul edilen ve 11 yıl bu görevde kalana VI. Alexander, Borgia ailesine mensuptu. ◼ 1499 yılında Mogadişu'ya Portekizlilerin saldırmasıyla beraber Somali'nin Batılılar ile olan hesaplaşması başladı. Yüzlerce yıl sürecek olan süreçte Somali tüm varlıklarına kadar sömürüldü. Sömürgecilik: Topraklara değil zihinlere pranga Somali'nin hürriyet kahramanı: Muhammed b. Abdullah Hasan kimdir? ◼ Takvimler on dokuzuncu yüzyılı gösterdiğinde Somali İtalya, Fransa ve İngiltere için önem arz eden stratejik bir toprak parçasıydı. Sömürgeciler en güçlü dönemindeydi ve ülkenin ümidi yoktu. ◼ Tam da herkesin ümidini kestiği, umudunu yitirdiği ve yenilgiyi tüm zerreleriyle kabullendiği bir an da ortaya çıktı Somali'nin hürriyet kahramanı: Muhammed b. Abdullah Hasan... Öncü bir alim ◼ 1864 yılında Kuzey Somali'deki Kob Fardod yakınlarında doğan Muhammed Abdullah Hasan, çocukluğunu ilim ile geçirdi. Çevresinin ardından farklı noktalardaki hocaların ilmi tedrisatından geçti. ◼ Kendisini yetiştiren ve ciddi bir ilim sahibi olan Muhammed b. Abdullah Hasan, ülkesinde verdiği ateşli vaazlar ile tanınan bir alim ve öncü bir şahsiyet oldu. Şehirlerinden kan sızan medeniyet: Vahşi Batı ◼ Somali'de her anlamda geniş bir irşad faaliyetine başlayan Muhammed b. Abdullah Hasan, diğer yandan da ülkedeki kabilelerin aralarındaki küskünlük ve kavgaları bitirmek için gayret etti. ◼ Zamanla bu problemlerden daha büyük olanın sömürgeciler ve onların Somali'deki işbirlikçileri olduğunu fark eden Muhammed b. Abdullah Hasan, büyük bir mücadeleye girişti. ◼ Sömürge Valisi Cordeaux'a karşı gelerek isyanı ateşleyen Hasan, gönüllü Müslümanlardan oluşan direniş birlikleriyle Hak yolunda kutsal mücadelesine atıldı. ◼ İlk savaş Somali'yi işgal çabasında olan ve arkalarına İngilizleri alan Etiyopyalılardı. Muhammed b. Abdullah Hasan bu mücadeleden muzaffer olarak ayrıldı. İslam'da gaza, cihad, fetih ve şehadet kavramları ◼ Somali'nin içlerinde bir devlet mekanizması kuran Hasan'ın bu çabası sayesinde Müslümanlar Afrika'daki bu mücadeleci devleti 'Dervişler Devleti' olarak andılar. ◼ Somali'nin bu mukaddes mücadelesi Müslümanlar tarafından mutlulukla karşılandı. Hasan'ın başlarıları The New York Times gibi büyük gazetelerden duyuruldu. The New York Times nedir? 18 Eylül 1851'den bu yana yayınlanan dünyanın en bilinen gazetelerinden biri. ◼ Khususi adında kabile liderleri ve halkın önde gelen yaşlılarından müteşekkil bir meclis oluşturan Hasan, ülke yönetimini bu meclis eliyle sağladı. ◼ Khususi meclisinde Osmanlı vatandaşı olan Muhammed Ali isminde bir zat da bulunuyordu. O sıralarda bu yönetim olgunluğu Afrika'ya 'medeniyet' getirdiği iddiasında olan Batı ülkelerinde mevcut değildi. ◼ 20. yüzyılın başından itibaren İngilizlere karşı topyekun bir savaş başlatıldı. İngiliz baskınları ve saldırıları Somalili Müslümanlar tarafından defalarca durduruldu. ◼ Üstüne üstlük Muhammed Abdullah Hasan 1903 yılında başında bir İngiliz Albayının başında bulunduğu bir İngiliz birliğini mağlup etti. Saldırılar artsa da Somalililer tarafından püskürtüldü. ◼ Somalili mücahitler kuzeyde İngilizler, güneyde İtalyanlara karşı başarılı mücadele veriyorlardı ama ülke genelinde siyasi birliğin sağlanamaması kesin neticeyi engelliyordu. ◼ 1920'de İngilizlerin gerçekleştirdiği ve askeri, sivil tüm yerleşimlerin bombalandığı süreçte Hasan için br merkez olan Taleh Kalesi yıkıldığı gibi Dervişler Devleti tarihe karıştı. Somali tamamen işgal edildi ama Muhammed Abdullah Hasan yakalanamadı. ◼ 21 Aralık 1920 tarihinde vefat eden Muhammed Abdullah Hasan mücadelesiyle Afrika'da sömürgeciler için ciddi bir problem oluşturdu. Siyasi olarak bir sonuç alınamasa da halk için güzel bir örnek oldu. ◼ Muhammed Abdullah Hasan'ın işgalcilere karşı verdiği mücadele Somali halkına İstiklal yolunda önemli bir nişane olarak tarih sayfalarında yerini aldı.