36 Strategemin öyküsü

Strategem kelimesi milattan önce birinci yüzyılın ortalarında ortaya çıkmış dünyanın en eski askeri incelemesi olan Sun Usta'nın ''Savaş Sanatı'' isimli eserine dayanır. Çin geleneklerinden biri olan 36 Strateji Hilesi'nin ise kimler tarafından yazıldığı tam olarak bilinmiyor. Çin atasözlerinin bir araya gelmesiyle derlenen 36 Strateji Hilesi (36 Stratagems) strateji, politika, diplomasi, psikolojik harekât ve hatta iş hayatı alanlarında, yani güç kullanımının söz konusu olduğu her alanda uygulanabilecek kurnazlıkları ve hileleri anlatan bir rehberdir. Eski bir Çin atasözü şöyle der: 'Savaşta hiçbir hileyi hor görme.' Bu nedenle strategemler kuramı, Çin askeri yapısının temellerini oluşturur. Savaşan bir komutan galip gelmek için, düşmanına beklenmediği bir anda mat etmeye yönelttiğinde düşmanının durumunu gözlemleyerek ona uygun olan strategemler düşünmek zorundadır. Bu adım, düşmana karşı avantajlı olmak için oldukça önemlidir. Az sayıda kuvvetle düşmanın gücüne karşı zafer kazanmak için yapılan bir adımdır. Böyle bir strategemle komutan, düşmanı askeri güç kullanmadan dize getirebilir. '36' sayısı, '36 strategem' sözcüğü ile ilişkili olarak, Çinlilerin kuşaktan kuşağa aktarılan en eski metinlerinden olan, Dönüşümler Kitabı'nda yer alır. Çin'in en ünlü eserlerinden biri olan 'Dönüşümler Kitabı', Yin ve Yang adlı iki farklı ve karşıt güç arasındaki ikiliğe dayanır. Yang, bir şeyin, görünen yüzünü, Yin ise gölgede kalan yüzünü temsil eder. Böylece Yin, aynı anda 'hile'yi de temsil eder. Bu kitaba göre, Yin'in 6 karakteristik özelliği mevcuttur. 36 sayısı, Yin'i oluşturan elemanların karesine eş gelir ve böylece tüm hilelerin toplamını temsil eder. (6x6=36) Çinliler açısından hilenin göstergesi, çok eskiden beri, 'aldatma' ve 'yalan dolan' değildir. Türk kültüründen farklı olarak hile kavramı aldatmacayı ve yanlış bir davranışı temsil etmez. Sun Tzu, düşman karşısında askeri yoldan elde edilen zafere çok önem vermez. Ona göre bu yol üçüncü sıradadır. İkinci sıraya, diplomatik yollar ile kazanılan zaferi koyar. İlk sırayı ise ji yoluyla yani strateji ve hile ile kazanılan zafer alır. 'Bir savaşta düşmanı hilesiz yenmek zordur.' Çinliler açısından hilenin göstergesi, çok eskiden beri, 'olağandışılık'tır. Batıda ise olumsuzdur. Yakın zamanlara kadar, 36 strategemi içeren katalog, Çin'de gizlenen bir bilgiydi. Fakat bu durum, Çinliler, 36 strategem kataloğu içindeki her bir strategemi çok iyi bilirler. Strategemlerin büyük popülaritesi, her şeyden önce Çin halk edebiyatına dayanır. Çin'in klasik öyküleri, çoğunlukla strategem öyküleridir. Bunların en ünlüsü Üç Krallığın Öyküsü adlı tarihsel romandır. '36 strategem arasında gerici feodal döküntüler de vardır ve bunlar özellikle hile yoluyla kazanma konusundaki strategemlerdir. Bu yüzden bunların karşısında eleştirel bir tutum almaya da gereksinim vardır.' 36 strategem gözle görülebilir olan, yani aydınlıkta olan ile gözle görülemeyen, yani karanlıkta olanın her zaman birlikte olduklarını ifade eder ki, karanlıkta olandan kastedilen, gizlice yapılan planlar ve bu planlar doğrultusunda gerçekleştirilen eylemlerdir. Büyük düşünür Clausewitz'in bakış açısından görüldüğünde, 'Hile; kendileri için hiçbir bilgeliğin yeterli olmadığı, tam anlamıyla zayıf ve küçük insanların medet umdukları son şey olarak' kendisini gösterir. Çinlilere özgü kavrama uygun olarak hile bilgelikten çıkar ki, bu nedenle, hileye özgü olan 'olağandışının yaratımı', bilinçli, entelektüel bir süreçtir. Anlamı: Karanlıkta hareket etmek, ıssız bölgeleri işgal etmek veya gizlenmek şüphe uyandırır. Düşmanın tedbirlerini azaltmasını sağlamak için açıkta hareket et, normal faaliyetlerini yürütüyor görüntüsü vererek gerçek niyetini düşmandan gizle. Anlamı: Eğer düşman doğrudan saldırıya karşı güçlü ve hazırlıklı ise onun iyi korunmayan değerlerine saldır. Anlamı: Başkalarını kendi amacın için savaşmaya ikna et ve onların gücünü kendi amacın için kullan. Anlamı: Savaşa hazırlıkta erken davran, savaşın yerini ve zamanını seçme avantajını kullan, düşmanın daha fazla enerji kullanmasını ve tükenmesini sağlarken kendi enerjini muhafaza et ve tükenmiş düşmana saldır. Anlamı: Eğer bir ülke iç çekişmelerle meşgul ise, ülke halkı hastalıklar ve açlıkla zayıf düşmüşse, yolsuzluklar ve suçlar artmışsa o ülke dış tehditlerle baş edemez. İşte bu saldırı zamanıdır. Anlamı: Her savaşta baskın büyük bir avantaj sağlar. Baskın, saldırıyı düşmanın en az beklediği yerde gerçekleştirerek sağlanır. Bunun için aldatma tedbirlerinin uygulanması ve düşmanın zihninde farklı bir beklenti oluşturulması gerekir. Derlenmiştir.

36 Strategemin öyküsü

36 STRATEGEMİN ÖYKÜSÜ