Anadolu'ya açılan kapıların başlangıcı: Ani Kalesi'nin fethi

Ani Kalesi'nin fethi, Hristiyan dünyası için bir dönüm noktası oldu. Sultan Alp Arslan'ın Bizans'ın en korunaklı kalesini almasıyla, Hristiyanlar arasında endişe hakim oldu. 📌Ecdadımız, Malazgirt Meydan Muharebesi'nden önce çok önemli bir fetih daha gerçekleştirdi: Ani Kalesi'nin fethi... Günümüzde Kars sınırları içerisinde bulunan Ani, Türklerin Anadolu'da fethettikleri ilk şehirdi. 1064 yılında Bizans ordusu, Selçuklu Sultanı Alp Arslan'la ilk kez karşı karşıya geldi. Nasıl gidilir? 📌Ortaçağ'da 'şehirlerin şehri' olarak bilinen Ani, İpek Yolu üzerinde yer alan siyasî, askerî ve iktisadî açıdan önemli bir noktada yer alıyordu. Şehrin etrafı yüksek dağlarla çevriliydi ve her dağın tepesinde bir kale bulunuyordu. Şehrin üç tarafını ise Aras Nehri çevreliyordu. Dördüncü tarafında da suyla doldurulmuş hendekler bulunuyordu. 📌Hristiyan halk, yaklaşan tehlikenin farkına varmaya başladı. Selçuklu kuvvetleri, Gürcü ve Ermenilere ait kaleleri zaptederek Erzurum'a kadar ilerledi ve Pasinler Ovası'ndaki Hasankale önlerinde karargâh kurdu. Türk akınlarını durdurmak için harekete geçen Bizans ordusu da çok geçmeden Hasankale'ye gelerek Selçuklularla savaşa tutuştu. Gürcü ve Ermeni kuvvetlerden oluşan Bizans ordusu, Türkler karşısında mağlubiyete uğradı. Selçukluların dini ve ilmi faaliyetleri 📌Ani Kalesi, 16 Ağustos 1064'te Ramazan-ı Şerif'in birinci günü fethedildi. 📌Alp Arslan, fetih nişanesi olarak şehrin en büyük kilisesini Fethiye ismiyle camiye çevirdi ve ordusuyla birlikte ilk Cuma namazını burada kıldı. Anadolu'yu İslam yurdu yapan 7 beylik Bir aydan fazla devam eden çetin muhasara dolayısıyla Abbasi halifesi Kaim-Biemrillah Alp Arslan'ı Ebu'l-Feth unvanı ile ödüllendirdi. 📌Alp Arslan da bu fethin yönünü ve kendisini simgeleyen Ani surlarının giriş kapısı üzerine Doğu'dan Batı'ya doğru yürüyen bir aslan çizdirdi. 📌Günümüzde hala ayakta duran eserlerden bir tanesi fetih kitâbesi, diğeri ise Sultan Alp Arslan'ı ve Selçuklu'yu temsil eden aslan figürü oldu. Sultan Alp Arslan kaleyi aldığında ilk şehri Ani'de Şehristan ismiyle kurdu. 📌Şehrin surları, Sultan Alp Arslan'ın emriyle komutan Manuçehr tarafından inşa edildi. 📌Anadolu'da Selçuklu'ya ait ilk eserler burada inşa edildi. 📌İlk çarşılar, ilk medrese, ilk kervansaray burada kuruldu. H 📌Ani, Fethiye veya Ulu Camii çevresinde inşa edilen; medrese, tekke, han, hamam, kervansaray, çarşı ve dükkanların da olduğu ilk Anadolu İslâm şehri unvanını aldı. Türklerin Anadolu'ya gelişine dair 10 soru 10 cevap 📌Kutlu fetih, İslam dünyasında büyük sevinçle karşılandı. Çünkü Anadolu'nun İslamlaşması ve Türkleşmesi için kullanılacak mühim bir bölge ele geçirilmişti. Böylece, doğuda Türkmen akınlarını durdurabilecek herhangi bir engel kalmıyordu. Ani Kalesi'nin fethedilmesi, Hristiyan dünyası için bir dönüm noktasıydı. 📌Ortaçağ'da Hristiyanların büyük surlarıyla bilinen stratejik öneme sahip üç mühim kalesi vardı: Viyana, İstanbul ve Ani kaleleri... 📌Sultan Alp Arslan, Bizans'ın doğudaki en korunaklı kalesini alarak Hristiyanlar arasında endişeye sebep oldu. Bu endişe ve korku İstanbul'un fethiyle daha da artacak, Viyana kuşatmasıyla doruğa çıkacaktı. Selçuklu döneminden miras kalan 3 şifahane 📌Selçuklular Ani Kalesi'nin fethiyle üç ticaret yoluna da hükmettiler. Onlardan önce göçebeler ve Hristiyanlar Kürk Yolu'nu, Müslümanlar İpek Yolu'nu, yerleşik Budist, Hindu ve Paganlar da Baharat Yolu'nu kullanıyorlardı. Selçuklular sayesinde bu üç yola da büyük ölçüde Müslümanlar hâkim oldular. 📌Kale'nin fethinin tarihi açıdan bir değeri daha vardı. Selçukluların Anadolu'ya girmeleri ve bölgeye hakim olmaları Türklerin Hristiyanlaşmalarını engelledi. İslam'a yönlendirdi. 📌Bunun yanında Gürcülerin, Ermenilerin ve Balkan topraklarındaki gayr-ı Türk unsurların bir kısmının da Müslüman olmaları sağlandı. Kısaca; Anadolu fethinin ilk adımı, Malazgirt Zaferi öncesi, tarihî Ani şehrinde atılmış oldu.