Bilimsel, sanatsal, kültürel materyallerle Cezeri'nin makineleri

'Tarihine bak, geleceği yaz!' ilkesinden hareketle hazırlanan sergi, Cezeri'nin kendinden öncekilerden devraldığı ve kendinden sonrakilere benzersiz bir katkıyla devrettiği o muhteşem teknik ve bilimsel mirası dönemin kültürel atmosferini de yansıtacak şekilde ziyaretçilere ulaştıracak. Hem büyük mühendis Cezeri'nin olağanüstü makineleri hem de bilim ve teknoloji tarihinin kilometre taşları olarak değerlendirilebilecek gelişmeler, İstanbul Cezeri Müzesi'nin girişimiyle 15 Şubat- 30 Haziran 2019 tarihlerinde Uniq Expo'da olacak. Ziyaretçiler, Şubat'tan Haziran sonuna kadar devam edecek sergide; Cezeri'nin makinelerinin orijinal rekonstrüksiyonlarını, Cezeri'nin makinelerinin ölçekli ve/veya yeniden yorumlu interaktif rekonstrüksiyonlarını, Cezeri'nin makinelerinde yer alan bazı iç düzeneklerin müstakil rekonstrüksiyonlarını, Cezeri'nin bazı makinelerinin modellerini, mekanik prensipleri anlatan interaktif düzeneklerini, Cezeri öncesi mekanik tarihine ait düzeneklerini, Cezeri sonrası mekanik tarihine ait düzeneklerini, mimari unsur replikalarını, kültürel nesne replikalarını, teknolojik nesne replikalarını, çeşitli balmumu heykelleri, pek çok interaktif dijital demonstrasyonu, özenle hazırlanmış interaktif holografik demonstrasyonları, seyirlik dijital video demonstrasyonları ve sayısız yansıtmalı, baskılı ve sıvamalı tarihsel ve bilimsel posteri görebilecekler. Serginin içerisinde Cezeri'nin makinelerinin orijinal rekonstrüksiyonları olmak üzere; Cezeri'nin makinelerinde yer alan bazı iç düzeneklerin müstakil rekonstrüksiyonları, Cezeri'nin makinelerinin ölçekli ve/veya yeniden yorumlu interaktif rekonstrüksiyonları ve Cezeri'nin bazı makinelerinin modelleri yer alacak. Harikalar Kitabı', mühendislik uygulamalarıyla ilgili olarak bugüne ulaşan en eski el yazmalarından biri olarak kabul ediliyor. Bu eşsiz kitapta, ilk insansı robotlardan krank miline teknoloji devriminin öncü aletleri yer alıyor. Renkli resimleri ve anlatım tarzıyla başlı başına sanat eseri olan bu kitap sergide görücüye çıkacak. Cezeri'nin makinelerinin ölçekli ve/veya yeniden yorumlu interaktif rekonstrüksiyonları, Ziyaretçilere bilimsel ve mekanik prensipleri yakından tanıyabilme imkanı sunacak. Ayrıca misafirler, sergi içerisindeki düzenekleri hem görme hem de deneme fırsatı yakalayacak. Serginin hikayesi mekaniğin canlı nesneleri ile anlatılıyor, ancak tarihsel bağlamı vurgulamak ve arka planı göstermek için bilimsel açıdan zengin, geniş bir poster havuzu olacak. Sergide yer alan her şeyin bir anlamı olacak ve bunlar posterlerde açığa çıkacak. Öte yandan sergi tam bir görsel şölen. Bu görselliği desteklemek için mekanik aletlerin dönemin saray ve toplum hayatındaki yerini gösteren dev tablolar serginin her yerinde ziyaretçilere sürpriz sahneler sunacak. Mekaniğin hikayesi tarih ve toplumdan bağımsız olarak düşünülmemiş. Bu sebeple çalışan aletlere ek olarak bazı tarihi, mimari ve kültürel unsurların replika ve maketleri, sergiyi zenginleştiren kurulumlar olarak misafirlerin ilgisine sunulacak. Hama bölgesinde yer alan su çarkları, Selçuklu ve Artuklu rölyefleri, balmumu heykeller, Cezeri'nin renkli dünyasını gösteren karakterleri gibi birçok replika, serginin hikayesini tamamlayacak. Sergide Cezeri öncesine de değinilecek. Eski çağ tekniği, Antik Yunan, Antik Çin, Erken İslam ve Antik Mısır dönemi mekaniği anlatılacaklar arasında. Misafirler, insanoğlunun en büyük vasıflarından birisi olan alet yapabilme kabiliyetini sergi içerisinde deneyimleyebilecek. Ayrıca, Cezeri'nin etkilendiği kendinden önceki bilim adamlarının rekonstrüksiyonlarını yakından görebilme fırsatı da olacak. Serginin bu bölümünde Osmanlı mekaniği, geç ortaçağ ve Rönesans mekaniği ile sanayi mekaniği ele alınacak. Cezeri'den sonra insanlığı endüstri devrimine götürebilecek mekanikle sergi içerisinde tanışma, Da Vinci, Galileo, James Watt, Takiyüddin'in eserlerinin rekonstrüksiyonlarını yakından görebilme fırsatı da misafirlere sunulacak. Sergiyi ziyaret edenler, yaratıcı ve özgün fikir üretme kabiliyetlerini geliştirecekler. İnsanın gelişimine katkıda bulunacak evrensel çabaya ortak olabilecekler. Tarih bilinci oluşturma yolunda adım atabilecekler. Yeryüzü ve doğayla, bilim üzerinden bağ kurabilecekler. Kısıtları dikkate alarak çözüm geliştirmeyi öğrenecekler. Dünyayı daha yaşanılabilir ve güzel bir yer yapmak için çaba göstermeyi öğrenecekler. 'Denenmemiş bilgi doğru ile yanlış arasında asılı kalır.' Cezeri, en eski tarihli nüshasına göre 1206 yılında veya daha öncesinde tamamladığı kitabında su saatleri, mum saatleri, ziyafetlerde kullanılan kaplar ve ibrikler, el yıkama ve abdest alma aparatları, kan almada kullanılan ölçme aletleri, otomatik müzik düzenekleri, çeşitli robotlar, zamanın tarım devriminde çok etkili olan su terfi araçları, su pompalarını çalıştıran makineler, fıskiyeler, sürekli kaval sesi çıkaran tertibatlar ve başka çeşitli aletler ile metal döküm tekniğinden bahsetmektedir. Kitap, mühendislik uygulamalarıyla ilgili olarak bugüne ulaşan en eski el yazmalarından biridir. Bu kitapta açıklanan makine ve araçların her biri önemli bir icat olmakla birlikte, kitabın kendisi de sanat değeri olan renkli resimleri ve anlatım tarzıyla başlı başına önemli bir sanat eseridir. Eserin halen 14 Arapça, 2 Farsça, 1 de Osmanlıca yazılmış 17 tane el yazması nüshası bulunuyor. Zamanına ve sonrasına göre birinci derecede önemli mühendislik bilgilerini yazılı, çizili ve uygulanmış olarak günümüze ulaştırması, makine yapımı, otomatik kontrol, sistem mühendisliği ve robot teknolojisinin tarihi gelişimine ışık tutması bakımlarından bu eserin önemi tam olarak anlaşıldı. 15 Şubat – 30 Haziran 2019 tarihleri arasında gezilebilecek serginin biletleri, Biletix'ten temin edilebilecek.

Bilimsel, sanatsal, kültürel materyallerle Cezeri'nin makineleri

“TARİHİNE BAK, GELECEĞİ YAZ!”