Doğu'dan Batı dillerine geçen kelimeler

Zero kelimesi, Arapça 'hiç' ve 'sıfır' anlamlarına gelen sifr kelimesinden bozmadır. Aynı zamanda İngilizcedeki cipher (şifre) ve haliyle decipher (deşifre) kelimesinin de kökenidir. Arapçadaki kandil kelimesi İspanyolcaya 'candil' olarak geçti. İngilizcedeki Sugar (şeker) kelimesi doğrudan Arapça sukkar kelimesinden gelir. Farsçadaki yasmin kelimesi İngilizceye 'jasmine' olarak geçti. Arapçadaki su kanalı anlamındaki 'sâkıye'den İspanyolcada 'acequia' olarak geçti. Su borusu, su çarkı kepçesi anlamındaki 'kâdûs' İspanyolcaya 'accadus' olarak geçti. Tüysüz kadife bitkisi, duvar halısı anlamındaki Arapçadaki katife Portekizceye alcatifa olarak geçti. Arapçadaki fındık anlamındaki 'funduk' kelimesi Portekizceye 'alfandaga' olarak geçti. Arapçadaki terzi anlamındaki 'hayyat' kelimesi Portekizceye alfajate olarak geçti. Arapçadaki çöl anlamındaki 'sahra' kelimesi Portekizceye safara olarak geçti. Arapça parçaların bir araya getirilmesi anlamına gelen 'al-jabr' kelimesi İngilizceye 'algebra' olarak geçti. Arapçadaki keşif gezisi anlamındaki 'sefer' kelimesi İngilizceye 'safari' olarak geçti. Arapçadaki kanepe anlamına gelen 'suffa' kelimesi İngilizceye 'sofa' olarak geçti. Arapçadaki turuncu anlamındaki 'naranj' kelimesi İngilizceye 'orange' olarak geçti. Arapçadaki şeker anlamındaki 'sukkar' kelimesi İngilizceye 'sugar' olarak geçti. Arapçada şurup anlamındaki 'sharab' kelimesi İngilizceye 'syrup' olarak geçti. Arapçada kahve anlamındaki 'gahvah' kelimesi İngilizceye 'coffee' olarak geçti. Arapçadaki 'makzin' kelimesi, İtalyancaya 'magazzino', Fransızca'ya 'magasin', İngilizc'ye 'magazine' olarak geçti. Arapçadaki beyaz badanalı ve her yanı süs bitkileri veya çiçeklerle bezenmiş yüksek duvarlarla çevrili bostanlar veya bahçeler; yürüme yolu veya kaldırım anlamındaki er- riyad kelimesi Avrupa dillerine arriata-arriate olarak geçti. Arapçadaki kılıç kabzası anlamındaki er-Rias, Avrupa dillerine 'arriaz' olarak geçti. Arapçada eğitim öğretimin yapıldığı yer olan 'medrese' kelimesi İngilizceye 'madraza olarak geçti. Arapçada esinti, esintili küçük tepe anlamındaki 'macrît' kelimesi Avrupa dillerine 'madrid' olarak geçti. Arapçada cadde, refah anlamındaki 'er-rebîle' kelimesi Avrupa dillerine 'Rambla' olarak geçti. Aapçadaki keçi boynuzu anlamındaki karrûba İngilizceye 'carob' olarak geçti. Türkçedeki sarık kelimesi sarılarak meydana getirilen başlık, kavuk, fes gibi bazı başlıkların üzerine sarılan tülbent anlamlarının yanında yapılarda duvarların köşelerine dikilen ağaç anlamı da bulunur. Bulgarcada sarık kelimesi yapılarda duvarların köşelerine dikilen ağaç anlamındadır. Bir beyin yönetimi altındaki emarete söylenen beylik kelimesi İngilizceye beylic olarak geçti. Osmanlı padişahlarının imza yerine kullandıkları, özel bir biçimi olan sembolleşmiş işaret olan tuğra İngilizceye tughra olarak geçti. Türklere özel bir renk olan turkuaz, İngilizcede turquoise olarak geçti. Buyruk, emir anlamındaki dilimizdeki ferman kelimesi İngilizceye firman olarak geçti. Türklerin dünyaya tanıttığı çiçeklerden biri olan lale, İngilizceye tulip olarak geçti. Bir akraba birimi olan bacanak kelimesi Sırpçaya badzanak Farsçaya bacanak , Rusçaya bacınak, Yunancaya ise bacanákis olarak geçti. Kendi kültürümüze ait bir içecek olan ayran Bulgarcada ajran olarak geçti. Döner kelimesi, İngilizcede doner olarak geçti. Yoğurt kelimesi, Almancaya joghurt, İngilizceye ise yoghourt olarak geçti. Orduda bir rütbe olan binbaşı kelimesi Arapçaya değişikliğe uğramadan yani binbaşı olarak geçti. Türkçedeki han kelimesi, Fransızcaya khan olarak geçti. Türkçedeki damga kelimesi, Rusçaya tamga olarak geçti. Sultan kelimesi, İngilizceye geçerken değişikliğe uğramadan sultan olarak geçti. Kervansaray kelimesi, İngilizceye caravanserai olarak geçti. Aşık kemiği kelimesi, Arnavutçaya ashik olarak geçti. Arapçadaki güzel kadın anlamındaki 'cemile' Avrupa dillerine 'jámila' olarak geçti. Arapçadaki muvaffakiyet, kurtuluş anlamındaki Avrupa dillerine el-Fevz Avrupa dillerine Foz olarak geçti. Arapçadaki su kanalı anlamındaki 'el-kanâl' Avrupa dillerine 'canal' olarak geçti. Arapçadaki bereket anlamındaki 'el-Bereke' Avrupa dillerine 'baraka' olarak geçti. Arapçadaki ticaret anlamındaki 'et-ticare' Avrupa dillerine 'Atijara' olarak geçti. Sedir, kanepe veya Osmanlıdaki devletin yönetim meclisi olan 'divan' kelimesi Avrupa dillerine 'diván /divan/douane' olarak geçti Türkçedeki 'bayrak' kelimesi Rumenceye 'bairac' olarak geçti. Arapçadaki çağrılmadığı yere giden serseri geveze; üstüne vazife olmayan işe burnunu sokan kimse anlamındaki 'Fuzûlî' Avrupa dillerine 'Fodoli/Fodelí olarak geçti. Arapçadaki özgür kılmak anlamındaki 'hurr' kelimesi Avrupa dillerine forrar olarak geçti. Arapçadaki dolap, yüklük, büfe anlamındaki 'el- hizane' kelimesi İspanyolcaya alhacena olarak geçti.

Doğu'dan Batı dillerine geçen kelimeler

SIFIR