Dünyanın ünlü şehirlerini hafızasından çizen 'Dahi Bellek'

1974 doğumlu Britanyalı sanatçı Stephen Wiltshire şehir panoramalarını, şehir manzaralarına sadece kısacık baktıktan sonra, en ince detaylarıyla belleğinden çiziyor. Witshire, otizmli bir sanatçı, fakat ailesi ve iş arkadaşları üzerine basa basa sadece bir sanatçı olarak görülmesi gerektiğini vurguluyor. Wiltshire'ın panoramaları o kadar ayrıntılı ki şehirlerin mimarilerini çalışarak haftalar geçirdiğine kesin gözüyle bakabilirsiniz. Wiltshire'ın şehir manzaralarını ezberlemek için onlara sadece bir kez göz attığını öğrendiğinizde eserleri çok daha etkileyici bir boyut kazanıyor. Bazen, helikopterle şehir üzerinde çok hızlı bir tur atıyor ve gördüklerini birkaç gün içerisinde kâğıda dökmüş oluyor. 'Helikopterde yukarı çıkıp şehir manzarasını kuşbakışıyla görmek de hoşuma gidiyor. Kendimi iyi ve mutlu hissediyorum. Çünkü gülümsediğimde gülümsemem insanları da gülümsetiyor.' Wiltshire çok hızlı çalışıyor. Kulaklıklar kulağında. Kurşun kalemi kanvasın yüzeyinde adeta dans ediyor (bazı panoramik kanvaslar bükülmüş halde ve 4 metre uzunluğunda). Diğer elinin parmaklarını da perspektifi ayarlamak için kullanıyor. Daha sonra mürekkepli kalemle önceki eskizin üzerinden geçiyor, binaları detaylarla dolduruyor ve şehir bir anda gözlerinizin önüne seriliyor. 2001'de BBC'de yayımlanan bir belgesel onu Londra'nın karmaşık fakat kusursuz orantıdaki havadan görüntüsünü çizerken gösteriyor. Üstelik şehirde yer alan on iki tarihsel simgeyi ve 200'den fazla binayı sadece üç saat içinde tamamlıyor. Kardeşi Annette Wiltshire, Stephen'ı izlemenin bir nakkaşı izlemekle eş değer olduğunu söylüyor. Her kalem darbesi incelikle işlenmiş bir oya ilmeğini anımsatıyor. Stephen Wiltshire'ın eserleri dünya çapında binlerce pounda satılıyor. Sanatçı bugüne kadar New York, Paris, Moskova, Venedik, Edinburgh ve Amsterdam'ı resmetmiş. Bugüne kadar toplam 14 ya da 15 büyük şehrin panoramik resmini çizdiğini kaydeden Wiltshire, şunları söyledi: 'Bunu tamamen hafızamdan yararlanarak, hafızama aldığım resmi oluşturarak yaptım. Bütün bu bilgileri hatırlama yoluyla çiziyorum. Bazen detayları hatırlamak zor olabiliyor. Ancak zor olmakla beraber son derece de keyifli oldu.' Wiltshire'ı otizm hastalığıyla öne çıkarmak sanatçıya haksızlık etmek oluyor. Wiltshire da her şeyden bağımsız bir 'sanatçı' olarak görülmeyi hak edenlerden. Londra'nın merkezinde birlikte çalıştığı galeri, onun hakkındaki en dikkat çekici şeyin otizm olmadığını vurguluyor: 'Biz Wiltshire'ın sadece yaratıcı yeteneğinin ve salt sanatsal değerinin altını çiziyoruz.' BBC'nin 1986'da yayımlanan QED serisi gibi medyadaki erken temsilleri Wiltshire'ın otizmine odaklanmıştı. Ailesi, bu durumun yıllar içerisinde Wiltshire'ın kendini algılayış biçimiyle özdeşleşmesi için otizm vurgusunu kaldırmayı seçti. Stephen Wiltshire kendini sadece bir sanatçı olarak görüyor ve gerçekte de öyle. City & Guilds of London Art School'dan çizim ve baskı resimde doktorası bulunuyor ve sanata katkılarından dolayı 2006'da kendisine Britanya İmparatorluk Nişanı verilmiş. Kız kardeşi Annette aracılığıyla gerçekleştirilen röportajda şöyle diyor: 'Çizime üç yaşında başladım, çünkü iletişim kurmak beş yaşına kadar benim için bir seçenek olamadı. Çizim kullandığım dilin yerini aldı.' İlk sözcükleri kâğıt ve kalem olmuş. İlkokulda öğretmenleri çizime olan ilgisini iletişim kurmasını desteklemek için kullanmışlar. Bir öğretmeni onu çizim gezilerine götürmüş ve işlerini yarışmalara sokmuş. Kendini tanımasına yardımcı olmuş. 'Şehirlere ve binalara olan ilgim yedi ya da sekiz yaşlarındayken ortaya çıktı. Yüksek binaları her daim sevmişimdir. Pencereleri, ince detayları… Yıllar geçtikçe eklenen yeni binaların şehrin siluetinde yarattığı değişimi özellikle seviyorum.' Sanatçı ilk resmini yedi yaşında 1,500 pound karşılığında sattı ve o zamandan beri yüksek talep görüyor. Kariyer vurgulaması, 13 yaşındayken sevdiği ve sık sık ziyaret ettiği New York'a yaptığı ilk ziyarettir. 'Böyle harika bir şehir, pek çok gökdelen, yoğun ve meşgul, tek seferde bir sürü şey, vızıltı ve heyecanla dolu oluyor.' Wiltshire, ilk kez geldiği ve çok etkilendiği İstanbul'u çizmekten keyif aldığını aktararak, 'İstanbul bence çok güzel bir yer. Harika bir şekil ortaya çıktı. Çizime başlamadan önce, aklımda kalanı resmedebilmek için helikopter ile gezdim. Bazı bölümleri çizerken hatırlamakta zorlandığım da oldu. Ama sonuçta çok güzel bir çalışma ortaya çıktı. Bu resmi çizmek gerçekten de güzel bir histi' diye konuştu. İstanbul'un panoraması günde 7 saatlik çalışmayla 5 günde tamamlandı. (Derlenmiştir.)