İstanbul kubbelerine dair 13 ilginç bilgi

Kubbe yapımının gelişiminde, kare şeklindeki bir alanın bombeli ve kemerli bir yapıya nasıl dönüştürüleceği sorusunun cevaplanması gerekiyordu. Bu sorunu Müslümanlardan çok önce çözen Bizanslılar ve İranlılar, kubbe için ihtiyaç duyulan daire veya elips şeklindeki kesintisiz tabanı, üçgen şeklindeki küre parçalarını köşelere yerleştirmek suretiyle elde ediyorlardı. Bu yaklaşımı kullanan Müslümanlar, ödünç aldıkları tüm fikirlerde olduğu gibi bir süre sonra bu tekniği de geliştirerek mükemmelleştirdiler. Kubbelerin iç kısmını süsleyen tonozlar inşa ettiler. Yüzyıllar geçtikçe sayısı ve büyüklüğü artan kubbeler, sonradan ortada kullanılmaya başladı; kimi zamansa çatının tamamını kapsayacak şekilde inşa edildi. Kubbe, Osmanlılar döneminde mabedin tamamını kaplayacak kadar büyütülecek, etrafı, tıpkı Süleymaniye Camii'nde olduğu gibi, küçük kubbelerle donatılacaktı. Osmanlı döneminde büyüyen, daha mükemmel hale gelen ve İstanbul'un siluetini şekillendiren kubbeler, ilginç özellikleri de içlerinde barındırıyordu. Her bakıldığında detaylarıyla görsel bir ziyafet unsuru sunan İstanbul kubbelerine dair pek çok ilginç detayın olduğunu biliyor muydunuz? İstanbul silueti denilince aklımıza ilk gelen cami, hiç şüphesiz tüm ihtişamıyla Süleymaniye Camii. Süleymaniye Camii'nin kubbesine çıkarken 114 basamak yer alıyor. Bu Kur'an-ı Kerim'deki sure sayısına tekabül ediyor. Mimarların piri Mimar Sinan tarafından, Kanuni Sultan Süleyman'ın biricik kızı Mihrimah Sultan adına yapılan iki Mihrimah Sultan Camii, farklı mimari üsluplarla inşa edilmiştir. Boğaz'ın iki yakasından birbirine selam duran bu camilerden birinin kubbesine çıkarken sağda 19 ve solda 19 pencere yer alıyor. Bu da 'Bismillahirrahmanirrahim'deki harf adedine tekabül ediyor. Osmanlı'da külliye olarak adlandırılan yaşam kültürünün en önemli temsilcilerinden biri olan Fatih Camii, Fatih Sultan Mehmet tarafından 'Memleket camileri içinde bu mâbed, vücûda nisbetle bir baş gibidir' düsturuyla inşa ettirilmiştir. İlerleyen yıllarda, Fatih Camii kubbesindeki güzelliklerin görünmesi için Abdülhamid Han, Hereke halısına kubbenin manzaralarını nakşettirmiştir. Fatih'te bulunan Kâtip Sinan Camii, kubbesinde tabut olan tek camii. Sultan II. Bayezid döneminde Osmanlı sarayının mutfak kâtibi Kâtip Sinan, biriktirdiği paralarla bir camii yaptırmıştır ve ölünce caminin kubbesine defnedilmek için vasiyette bulunmuştur. Kâtip Sinan'ın naaşı vasiyet ettiği gibi çatıdaki kubbenin eteğine yapılan bir sanduka ile gömülmüştür. İstanbul'un fethinin ardından Ayasofya camiye çevrilirken, bu mabedin bir İslam mabedine dönüşmesini sağlamak için yapıya pek çok İslami motif eklenmiştir. Bunlardan biri Ayasofya'nın kubbesine yazılı olan 'Allah, göklerin ve yerin nurudur' ayeti. Allah, Peygamberimiz Hz. Muhammed ve dört büyük halifenin isimleri de levhalara yazılarak asılmıştır. Cumhuriyet dönemine gelindiğinde, Ayasofya camiden müzeye çevrileceği zaman bu levhaları çıkarmak istemişler ancak çok çabalamalarına rağmen çıkaramamışlardır. Zaten bu levhalar, Ayasofya'dan çıkarılmasın, yapı yeniden kiliseye dönüştürülmesin diye cami içerisinde, giriş kapılarından daha büyük olarak yapılmıştır. Cumhuriyet tarihinin en büyük camisi olan ve klasik üslupla planlanan Büyük Çamlıca Camii'nin 72 metre yükseklikteki ana kubbesi, İstanbul'da yaşayan 72 milleti; çapının 34 metre olması ise İstanbul'un plaka kodunu simgeliyor. Büyük Çamlıca Camii'nin kubbesi aynı zamanda Cumhuriyet tarihinde yapılan en büyük kubbe olma özelliğini taşıyor. Kubbenin iç yüzeyine, 16 Türk devletine ithafen, Haşr Suresi'nin son iki ayetinden hareketle Allah'ın 16 ismi yazıldı. Ana kubbenin üzerine 3 metre 12 santimetre genişliğinde, 7 metre 77 santimetre yüksekliğinde, 4,5 ton ağırlığında âlem yerleştirildi. Nanoteknolojiyle renklendirilen ve üç parçadan oluşan alem, dünyanın en büyük alemi olma özelliğini taşıyor.

İstanbul kubbelerine dair 13 ilginç bilgi

İSLAM UYGARLIĞINDAN ÖNCE KUBBE YAPIMI NASILDI?