İstanbul'da gizemli bir köşk

İSTANBUL'DAKİ KÖŞKLER ◾ İstanbul, başta dünya tarihi olmak üzere pek çok farklı alanda müstesna bir yere sahiptir. Ayrıca bu güzide şehir, Batı ve Doğu medeniyetlerinin doğuşu ile yıkılışına da şahitlik etmiştir. ◾ Böylece İstanbul, farklı milletlerin eserlerine de ev sahipliği yapmıştır. Köşkler de mimari miraslardan sadece biridir. Farsça kökenli köşk sözcüğü; sayfilerde, bağlarda ve saray bahçelerinde yapılan ahşap yapılar manasına gelir. ◾ O dönemler, maddi durumu iyi olan aileler köşkleri yazlık olarak kullanmaktadır. Konaktan küçük olan bu yapılara Cemil Topuzlu Köşkü'nü örnek gösterebiliriz. Sayfiye ne demek? Arapça kökenli sayfiye, 'yazlık yer, yazlık ev' manasına gelmektedir. Osmanlıların evlerinden dünyayı seyrettikleri köşk CEMİL TOPUZLU KİMDİR? ◾ İstanbul'un en sembolik yapılarından birine adı verilen Cemil Topuzlu, Türkiye'de modern cerrahinin kurucusu kabul edilir. Aynı zamanda belediye başkanlığı ve yöneticilik gibi görevleri de icra eder. ◾ 18 Mart 1866 tarihinde, Üsküdar'ın en nezih semtlerinden Salacak Mahallesi'nde, Topuzluoğullarından Yusuf Ziya Paşa'nın oğlu olarak dünyaya gelir. Yaşadığı coğrafi konum itibariyle oldukça şanslıdır. Salacak semti nerede? İstanbul Anadolu Yakası'nda bulunan Salacak semti, Üsküdar sınırlarında yer almaktadır. Şemsipaşa ile Harem arasında, Kız Kulesi'nin karşısında bulunan kıyı ve arkasındaki tepenin bulunduğu semtin adıdır. TIP ALANINDAKİ FAALİYETLERİ ◾ Cemil Topuzlu, Üsküdar'da bulunan Paşakapısı Askeri Rüştiyesi'nde ilk eğitimini alır. Bir süre sonra öğrenimine Mekteb-i Sultani'de ardından babasının Şam'a memuriyeti nedeniyle Şam Askeri Rüştiyesi'nde devam eder. ◾ 1880 yılında mezun olduktan sonra 1881'de Kuleli'deki Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye İdadisi'ni bitirir. 1886 senesinde ise Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'yi başarıyla tamamlar. Ardından yirmi yaşına geldiğinde yüzbaşı rütbesiyle doktorluk diploması alır. Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane Türkiye tarihinin ilk tıp fakültesidir. Günümüzde burası Cerrahpaşa Tıp Fakültesi olarak bilinmektedir. Osmanlı tıbbına dair 25 ilginç bilgi TOPUZLU SOYADI ◾ Bir rivayete göre Cemil Paşa'nın dedesi, Fatih Sultan Mehmed'in topuzunu taşır. Bundan ötürü de 'Topuzlu' soyismini aldığı söylenir. ◾ 1891 yılında ise Şeyhülislam Cemaleddin Efendi'nin kızı Ayşe Aliye Hanım ile nikahlanır. 1912-14 ve 1919-20 yılları arasında İstanbul Şehremeni Belediye Başkanlığı görevlerinde bulunur. ◾ Eğitime olan sevgisi, yabancı dillere olan merakı ve farklı alanlardaki faaliyetleri ile tanınan Doktor Cemil Topuzlu, 25 Ocak 1958 yılında, İstanbul'da hayata gözlerini yumar. Şeyhülislam Cemaleddin Efendi kimdir? Tam adıyla Mehmed Cemaleddin Efendi, II. Abdülhamid döneminde yaşamış din adamı, hukukçu ve aynı zamanda bir şeyhülislamdır. KADIKÖY'DE GİZEMLİ BİR KÖŞK ◾ İstanbul'un en gözde yapıları, konaklar, köşkler gibi mimari üslubun ön planda olduğu eserlerdir. Ancak günümüzde yaşanan bürokratik sıkıntılar, mirasçılar arasında çıkan anlaşmazlıklar gibi pek çok sebepten ötürü kaderlerine terk edilir. ◾ Sivil mimarinin en güzel örneklerinden biri Cemil Topuzlu Köşkü ise ailevi nedenlerden dolayı yalnızlığa gömülmüş bir durumdadır... İlginç tasarıma sahip binalar İPAR KÖŞKÜ ◾ Kadıköy Çiftehavuzlar semtindeki Cemil Topuzlu Köşkü diğer adıyla İpar Köşkü, Artnouveau izleri taşır. 20. yüzyılın ilk yarısında meşhur doktor Cemil Topuzlu'nun talebi üzerine Fransa'dan getirtilen malzemeler ile inşa edilir. ◾ Dört katlı olacak şekilde inşa edilen köşkün mimarı Alexandre Vallaury'dir. 30 dönümlük bir alanda kurulan köşkün zemin katında kargir, üst katları ahşap şekilde tasarlanır. ↪ Bu görkemli eserin bahçe duvarlarlarında bulunan yılanlı demir parmaklıklar, Cemil Topuzlu'nun mesleki temsilidir. Artnouveau tarzı nedir? Artnouveau, 'zarif dekoratif süslemelerin ön plana çıktığı, kıvrımların ve bitkisel desenlerin sıklıkla kullanıldığı' bir sanat akımıdır. Kargir ne demek? Farsça kökenli kagir kelimesinden türeyen kargir sözcüğü, taş ya da tuğladan inşa edilen yapılara verilen isimdir. Alexandre Vallaury kimdir? *Cemil Topuzlu Köşkü'nün bir penceresi ÖZEL BİR KÖŞK ◾ Vedat Tek, şato görüntüsüne sahip bu köşkün inşaatında yapımına yardımcı olmuştur. Dört katlı olan bu yapı farklı üslupların kullanılmasından ötürü simetrik kabul edilmez, bu da köşkü özel kılan bir niteliğidir. ◾ Yapının birinci ve ikinci katında oldukça geniş balkonlar bulunur. Pencere üstlerine eklenen saçaklar köşke farklı bir hava katmaktadır. ↪ Köşk, deniz kıyısına kadar olan bir arazinin içindedir. Bundan ötürü sahile, Deniz Köşkü ve iskelesi de yaptırılmıştır. Vedat Tek kimdir? 20. yüzyıl başlarında titiz çalışmalarıyla tanınan ünlü bir mimar. Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın, Mimar Kemaleddin Bey ile önde gelen isimlerinden biridir. İSTANBUL ŞEHREMİNİ OLMASI ◾ Cemil Bey'in bizzat başında bekleyerek yaptırdığı köşkün bahçesi de titiz bir çalışmanın sonucudur. Doktor Bey'in torunu Cemaleddin Topuzlu, bahçenin bilimsel olarak yapıldığını, tüm ağaçların yerinin kayıtlı olduğunu beyan etmiştir. ◾ Bazı meyve ve sebzelerin yazın bazılarının kışın verdiklerini, bundan dolayı da buradaki habitatta yaşayan canlıların ama özellikle kuşların her mevsimde yiyecek bulmalarının sağlandığını da aktarmıştır. ◾ Bir rivayete göre de Sadrazam Gazi Ahmed Muhtar Paşa bu bölgeden geçerken Cemil Bey'e, 'Kendine bu kadar güzel ev yaptığına göre İstanbul'u da güzel yaparsın. Sana Belediye Başkanlığı teklif ediyorum.' der. Bu duruma itiraz eden Cemil Bey her ne kadar 'ben doktorum' dese de itirazı kabul görülmez ve İstanbul Şehremini olur. KÖŞKÜN HAZİN SONU ◾ Cemil Bey'ömrüm boyunca kalmak istiyorum' diyerek yaptırdığı köşkte bir gün dahi rahat içinde yaşayamaz. Hayatı, işi icabı yurt dışında geçer. Çok severek inşa ettirdiği bu köşkü ise kızına bırakır. Bir albay olan damadı, ev hususunda birtakım sorunlar çıkarır. Bunun ardından Cemil Topuzlu, köşkü Hayri İpar'a satar. O günden itibaren de İpar Köşkü olarak da anılmaya başlanır. ◾ 1931 yılında köşkü satın alan İpar ailesi, dönemin saygın ailelerinden biri olur. Bu köşkün getirdiği prestij ve zenginlik fazla sürmez. Aile fertlerinin başına gelen esrarengiz olaylar sonucu köşkte yaşayacak kimse kalmaz. Hayri İpar kimdir? Tam adıyla Mehmet Hayri İpar, Türk iş insanıdır. Türkiye'de şeker sanayisinin kurucularından olup Şeker Kralı olarak bilinir. Asırlara meydan okuyan 3 tarihi külliye BİR TERKEDİLİŞ HİKAYESİ ◾ Köşkün üçüncü sahibi 1980 yılında Cevher Özden olur. Banker Kastelli olarak ün salan Özden, hakkında 'Buraya inşaat yapacak' söylentilerine 'İnşaat yapmayacağım ailemle burada yaşayacağım' yanıtını verir. 1982'de çıkan Bankerler Krizi sonucu yurt dışına kaçar. Geri döndüğünde arazi için imar izni alır. Bahçedeki tüm ağaçlar kesilir, etrafına yeni İstanbul'un ilk temsilleri olan apartmanlar dikilir. ◾ 1997 yılına gelindiğinde ise Banker Kastelli, yaşlı ve yorgun bu köşkü, iş insanı Şadan Kalkavan'a satar. O da çok geçmeden kalp krizi geçirerek hayata veda eder. Kalkavan'dan sonra köşk, derin bir yalnızlığa gömülür. Cevher Özden kimdir? Tam adıyla Abidin Cevher Özden, Türk insanı ve bankerdir. Kamuoyunda Banker Kastelli olarak tanınır.