Osmanlı'da beyaz gelinliği ilk kim giydi?

GENÇ KIZLARIN HAYALLERİNİ SÜSLEYEN GELİNLİK 🔸 Günümüzde merak edilen hususlardan biri, gelinliğin ilk kez kim tarafından giyildiğidir. Kadınların evlendikleri gün giydikleri özel elbiseler olan gelinlikler, genç kızların hayallerini süsler. Fakat gelinlikler her milletin yaşayış biçimine göre çeşitlenmiş ve şekillenmiştir. (X) BAŞ ÜSTÜNDE TAŞINAN GELENEK: TÜRKİSTAN BAŞLIKLARI İLK KEZ MISIR'DA GİYİLDİ 🔸 Tarihte bilinen ilk gelinlik karşımıza M.Ö. 4000 yılında Eski Mısır döneminde çıktı. O dönemler gelinliğin kumaşı ketendi ve bilhassa beyaz renk tercih ediliyordu. 🔸Eski Roma dönemine bakıldığında ise gelinliğin rengi sarıydı. Orta Çağ'da ise insanlar gelinliğin renginden ziyade gösterişine önem verilirdi. Yani kumaşın kalitesi ve süslü oluşu renginin önüne geçti. GELİNLİĞİ İLK KİM GİYDİ? 🔸 Yaşanan gelişmelerden ötürü gelinliğin dönüm noktası 19. yüzyıl olarak kabul edildi. O dönem İngiliz Kraliyet ailesinin unutulmaz ismi olan Kraliçe Victoria, tercihi ile yaşadığı asra damgasını vurdu. 🔸 Bu zamana kadar farklı renk, kumaş ve çeşitten imal edilen gelinlik zirve devrini yaşadı ve dünya tarihi de buna şahit oldu. (X) Sömürge imparatorluğunun son varisi II. Elizabeth YAZARLARA İLHAM OLAN GELİNLİK 🔸 Her ne kadar düğünde beyaz kıyafet giydiği kayıtlara geçen ilk gelin Kraliçe Victoria olsa da 1499 yılında XII. Louis ile evlenen İngiliz Anne'nin de beyaz gelinlik giydiği kaynaklara geçti. ↪ Bu düğünden sonra öncülüğünü İngiliz-Fransız yazarların yaptığı, Batılı sanatçılar, gelinlikte beyaz rengin, masumiyet ve saflığın simgesi olduğu konusunu işlemeye başladı. KRALİÇE VICTORIA 🔸 19. yüzyılda İngiliz Kraliyet ailesinin bir kuralı olarak tüm gelinler düğünlerinde gümüş rengini kullandı. Bu, hiçbir zaman bir seçenek olmadı. Çünkü tercihe kapalı bir kaideydi. 🔸 1854 yılında Kraliçe Victoria, Prens Albert ile evlenirken diğer gelinlerin aksine gelinliğinin beyaz olmasını istedi hatta bu hususta ısrarcı oldu. 🔸 Bunun üzerine Victoria'ya beş buçuk metre kuyruğu olan oldukça gösterişli, tamamen beyaz saten kumaştan bir gelinlik yapıldı. Böylece istediğine kavuşan Kraliçe, 'beyaz gelinlik giyen ilk gelin' olarak anıldı. (X) İNGİLİZ KADIN CASUSUN GÜNLÜKLERİNDE GEÇEN SIRA DIŞI BİLGİLER BEYAZ GELİNLİĞİ OSMANLI'DA İLK KİM GİYDİ? 🔸 Osmanlı dönemine gelindiğinde gelinliğin başta Avrupa olmak üzere çoğu milletten daha farklı şekilde tercih edildiği görüldü. 🔸 Bunun nedeni Türk örf ve adetlerinin dünya üzerinde başka hiçbir milletin gelenekleri ile benzememesi ve aynı şekilde yorumlanmamasından kaynaklı. (X) ANADOLU VE OSMANLI'DA KIYAFET KÜLTÜRÜ OSMANLI'DA ÖZEL GÜN KIYAFETLERİ 🔸 Osmanlı döneminde kadınlar için birbirinden özgün ve farklı kıyafet çeşitleri bulunurdu. Üçetek ve dörtetek denilen elbiseler, devletin ilk zamanlarından itibaren kullanılan modellerdi. 🔸 Bu elbiseler haricinde şalvar, cepken ve bele bağlanan kuşaklar yanında içe giyilen gömlekler de vardır. Ağır işlemeli bindallı elbiseler daha ziyade özel günler ve düğünler için tercih edilirdi. II. ABDÜLHAMİD'İN KIZI NAİME SULTAN'IN GELİNLİĞİ 🔸 1800′lü yılların ortalarından itibaren başlayan beyaz gelinlik modası, Osmanlı sarayını da etkiledi. Sultan ll. Abdülhamid Han'ın kızı Naime Sultan, Plevne Kahramanı Gazi Osman Paşa'nın oğlu Müşir Kemalettin Paşa ile yaptığı düğününde beyaz gelinlik giydi. 🔸 Böylece Osmanlı sarayına giren beyaz gelinlik, saflığın, temizliğin ve masumiyetin simgesi olarak kabul edildi. Uzun kuyruklu, tül duvaklı, karpuz model kollu ve daha binbir çeşiti bulunan gelinlikler her geçen yıl yepyeni modellerle günümüze kadar geldi. ↪ Beyaz gelinlik, Cumhuriyet'in kurulduğu ilk yıllardan itibaren gelenekselleşmeye başladı. ESKİ TÜRKLERDE DUVAK 🔸 Eski Türklerde gelinliğin anlamı, Avrupalı milletlerin yüklediği manadan çok başkadır. Öncelikle günümüzde kullanılan beyaz duvağın Eski Türklerde kırmızı olduğunu bilmekteyiz. 🔸 20 ve 21. yüzyıllarda 'al duvak' yani kırmızı duvak, Türkiye Türkleri tarafından yalnızca kına gecelerinde, kına yakılırken örtülen bir kumaş işlevi gördü. (X) BİR ŞEHRİN GİYSİSİ: İSTANBULİN ESKİ TÜRKLERDE DUVAĞIN MAHİYETİ 🔸 Kırmızı duvağın kullanıldığı kınanın, aslında Eski Türklerdeki düğünlerin bir canlandırması olduğu da tahmin edilmektedir. Bunun nedeni ise kınadaki örf ve adetlerinin birebir aynısının çok uzun yıllar önce Türklerin düğünlerde uygulamasıdır. 🔸 Kazak, Kırgız, Özbek, Türkmen ve Tatar Türkleri de geleneksel detaylar ve renkler ile bezenmiş gelinlikleri nadiren de olsa tercih ettiler. Fakat günümüze ayak uydurmak adına gelinliklerini daha çok beyaz seçmeye başladılar. (X) TARİHİ ARŞİVDEN OSMANLI KIYAFETLERİ