Piyadenin geçemediği Giden Gelmez Dağları

◾ Temelde dağlar, ovalar ve platolardan oluşan Türkiye'nin yeryüzü şekillerinde yükseltisinin ve engebenin fazlalığı dikkat çekicidir. Yüzölçümü incelendiğinde ise ülkenin neredeyse yarısının dağlardan meydana geldiği görülür. ◾ Birçok dağ çeşidinin yer aldığı ülkemizde sıradağlar şeklinde uzanan kıvrım dağlarının genele hakim olduğunu söylemek mümkündür. Türkiye'nin kuzey ve güneyinde denize paralel halde sıralanmış bu dağların batıdan doğuya ilerledikçe yükseltileri artış gösterir. Dünyanın en tehlikeli doğa yürüyüş yolu ◾ Giden Gelmez Dağları'nın yalnızca bir parçasını oluşturduğu Toros Dağları, ülkenin en önemli sıradağlarından biridir. 3. Jeolojik zamanda Alpin orojenezi ile meydana geldiği düşünülmektedir. ◾ Akdeniz kıyılarına paralel şekilde Teke yarımadasından Irak sınırına kadar uzanan Toroslar, 4 ana kısımdan oluşur; Doğu, Güneydoğu, Orta ve Batı Toroslar. 2000 km civarında uzunluğa sahip olan bu sıradağlar ülkemizin ormanlık alanlarının ciddi bir bölümünü şekillendirir. ◾ Orta Torosları oluşturan Giden Gelmez Dağları, Antalya ve Konya arasında yer alır. Küpe Dağı, Kuyucak Dağı, Akdağ, İçeri Dağ, Tınaztepe Dağı gibi birçok dağa verilmiş kapsayıcı bir isimdir. Kimilerine göre benzer özellikleri taşıdıkları için Karatepe Dağı, Kızıldağ ve Karadağ da bu gruba dahil edilir. ◾ Sarp kayalıklardan oluşan Giden Gelmez Dağları, insan ve hayvan yaşamı için elverişli değildir. Hayati tehlike barındırdığı, gidenlerin geri gelmediği yönünde halk arasında dolaşan hikâyeler sebebiyle de bu şekilde adlandırılmıştır. ◾ Bu dağlara neden giden gelmez dendiği hususunda anlatılagelen birçok efsane mevcuttur. Rivayetlere göre bir grup avcı, avlanmak maksadıyla bu dağlara gitmeye karar verir. Soğuğun iyiden iyiye hissedildiği bir dönemde yola çıkarlar ve dinlendikleri sırada ateş yakarlar. Avcılar, dinlendikleri yerin altında bir mağara olduğunun farkında değillerdi. Ateşin yaydığı ısı sebebiyle eriyen buz, zeminin çökmesiyle sonuçlanır. ◾ Böylece Giden Gelmez Dağları'nda avlanmak isteyen avcılar görünmez bir kaza neticesinde hayatını kaybeder. Bu kazadan sağ kurtulan köpek, uluyarak köye döner. Sıkıntı olduğunu fark eden köy sakinleri temkinli bir şekilde avcıların izini sürerek başlarına geleni anlayabilmişlerdir. Bu hikâye, o gün bugündür duyanlara korku salar. Yeryüzünün denge unsuru, hayranlık uyandıran güzellik kaynağı ◾ Nesillerdir dilden dile aktarılarak adeta tüyler ürperten hikâyelerden bir diğeri ise kaybolan hayvanlar ile ilgilidir. Günlerden bir gün avlanmak amacıyla yollara düşen birkaç avcı, avladıkları geyikleri de alarak köye döner. Ancak geyikler, yol üzerinde bir obruğa düşer. Yorgunluktan bitap düşmüş avcılar geyikleri ertesi gün kurtarma konusunda hemfikir olurlar. ◾ Bir sonraki gün, geyikleri almak için dönen avcılar bomboş bir obrukla karşılaşır. Görünürde hiçbir şey yoktur. Avcılardan bazıları obruğun içine atlayarak bakmak isterler. Ancak hesaba katmadıkları bir durum söz konusudur. Obruklar öyle keskindir ki içeriye atlayan avcılar için geri çıkılması imkânsız hale gelir. Ortak değerlerimiz 'dağ' ◾ Fotoğrafçıların Anadolu'daki vazgeçilmez mekânlarından biri Giden Gelmez Dağları, tırmanış ekiplerinin ilgisini çeken, yılın belli dönemlerinde ziyaretçilerini ağırlayan doğal güzelliklerden biri. Yoğun sis ve iki metreye yakın kar kalınlığıyla birlikte muhtemel tehlikelere rağmen güvenlik önlemlerini alan tırmanış ekipleri büyük bir cesaret örneği gösterir. ◾ Ekipler bu eşsiz manzara karşısında adeta kartpostallık fotoğraflar elde eder. Bu faaliyetler Giden Gelmez Dağları'nın korkutucu tarafının yanı sıra büyüleyici güzelliğini de öne çıkarıyor. ◾ Toros Dağlarında sıkça görülen karstik yapının insan yaşamı üzerinde çeşitli etkileri vardır. Antalya ve Konya şehirlerinin birleşim noktasında, Akseki ilçesinde yer alan Giden Gelmez Dağları'nda yerleşimin tehlikeli olduğundan bahsedilir. Dolayısıyla oldukça kısıtlı denebilecek yerleşim özellikle belirli noktalarda yoğunlaşır. ◾ Karstik alanlarda bulunan polye ve uvala benzeri depresyonların yamaçlarında insan yerleşimine rastlanır. Ayrıca bu dağ dizisi, Akdeniz iklimi ve iç Anadolu karasal ikliminin görüldüğü bir bölgedir. Bilgi Notu: ◾ Birçok açıdan tehlike barındıran Giden Gelmez Dağları'nın yamaçlarına kurulan köylerde hayvancılık, başlıca geçim kaynağıdır. Bu bölgede sarp kayalıklara adaptasyonunu sağlamış kıl keçileri yetişmektedir. Dağların ormanlık araziden oluşması sebebiyle otlak alanlara sık rastlanmaz. ◾ Otlak alanların kısıtlı olması sebebiyle yaylacılık faaliyetleri zorunlu olarak yaygınlık gösterir. Bununla birlikte tarım, arıcılık ve el sanatları da yerlilerin geçimini sağlama yöntemlerinden bazılarıdır. Büyüleyen tatil rotaları: Milli Parklar ◾ Günümüzde hala Giden Gelmez Dağları'nda yaşamını sürdüren son çoban Hüseyin buradaki hayatıyla ilgili 2023 yılında bir röportaj verdi. 1967 yılında dünyaya gelen Hüseyin, ömrü boyunca 45 yılı aşkın süre, Giden Gelmez Dağları'nda çobanlık yaptığını dile getirdi. ◾ Bilhassa dağlardaki tehlikeye dikkat çeken Hüseyin, buralarda hayatta kalmak için kişinin bitkileri ve hatta taşları dahi tanımasının gerekliliğini vurguladı. Örnek vermek gerekirse, yalnızca mağaraların ağızlarında yetişen bir bitki türü mevcut. Bu bitki, mağaraların boşluklarının görünmesini engelleyerek insanlar için ciddi hayati tehlike oluşturur. Geçmiş yıllarda bitkiyi tanımayarak mağara boşluklarında metrelerce aşağıya düşerek hayatını kaybeden insanlar olduğuna değinen Hüseyin, kendisinin babası ve dedesinin öğütleri sayesinde bu tuzaklara düşmediğini söyledi. ◾ Çoban Hüseyin'in eşi Yeter, Giden Gelmez Dağları ile ilgili başka bir efsaneyi de anlattı. Rivayetlere göre yıllar önce çevre köylerden birinde bir çocuk dağlarda düşerek hayatını kaybetmiş. Bir süre sonra çocuğu bulan köylüler buraya Çocuk Düşen Taş demeye başlamışlar. O gün bugündür çocuğun düştüğü yerde geceleri ışık yandığı anlatılır. Yüksek dağların ardı

Piyadenin geçemediği Giden Gelmez Dağları

Anadolu’nun yeryüzü şekilleri