Sanatseverlerin bilmesi gereken terimler

Alegori; bir görüntü, bir yaşantı veya bir davranışın daha iyi kavranmasını sağlamak için göz önünde canlandırıp dile getirme sanatıdır. Soyut bir düşünceyi heykel ya da resim ile göstermek, örneğin adalet düşüncesinin gözü bağlı ve elinde terazi bulunan bir kadınla (Themis) anlatılması gibi. Plastik sanatlarda geçerliliği görülen bir ölçü oranıdır. Bir doğru parçası eşit olmayan öyle iki parçaya bölünmelidir ki, küçük parçanın büyük parçaya oranı, büyük parçanın tüm doğru parçasına eşit olsun. Artistik Anatomi tüm sanat yapıtlarında vücudun hareket ve biçimlerini betimleme sanatıdır. İnsan vücudunun çeşitli bölümlerini yerli yerine yerleştirmeyi, organların yüzey üzerine izdüşümleri ile verdikleri açıyı belirlemeyi, değişik oran ve ayırma planlarından yararlanmayı, hareketlerin yol açtığı değişikleri çözümlemeyi içerir. Bir sanat yapıtının ya da yapıtlar grubunun, bir devrin, bir bölgenin veya bir ekolün ifade bakımından belirli özellikleridir. Kısacası bir sanatçının kendine özgü biçimlendirme ve tasarım anlayışı denebilir. Ekol, bir bilim ve sanat kolunda ayrı nitelik ve özellikleri bulunan yöntem veya akımdır. Ayrıca bu terim tek başına ekol olarak kullanılırsa tamlamalarda okul anlamında geçer. Bir tabloda, asıl renklerin ya da bir asıl bir tamamlayıcı rengin, belirli bir ölçüde karışmasından oluşan renksizlik, renk yitirme, renksizliğe dönüşmesidir. Kırmızı, sarı ve mavi gibi birincil renklerin ya da birincil renkle onun tamamlayıcısı rengin, belirli ölçüde karışımından doğan renk yitimi denebilir. Happening, teatral doğası olup senaryo dahilinde olmadan, doğaçlama yoluyla yapılan bir çeşit sanatsal etkinliktir. Terim olarak ilk defa Allan Kaprow'un '6 Bölümlük 18 Happening' isimli eserinde kullanılmış ve yaygınlaşmıştır. Oluşum sanatının edebiyat, tiyatro, sinema, müzik, dans ve daha birçok sanat dalından etkilendiği söylenebilir. Barok, Avrupa'da yaygınlaşan sanatta bir anlatım biçimidir. Barok kelimesi, Portekizce düzensiz inci anlamına gelen barroco sözcüğünden türemiştir. 16. yüzyılın ortalarından 18. yüzyılın ortalarına kadar Rönesans dönemi klasisizmine bir tepki olarak ortaya çıkan bir üsluptur. Eser üzerinde sonradan yapılan düzeltmelere verilen isimdir. Kil ve bal mumu gibi şekillendirmeye uygun gereçleri, özel tahta kalemleriyle ya da elle şekillendirme sanatıdır. Bu biçim heykel yapımında döküm ya da model için kullanılabileceği gibi, sanatsal bir ürün olarak da değerlendirilebilir. Bir kompozisyonda farklı unsurların sıra ile belirli aralıklarla bir birini izlemeleri, tekrar etmeleri demektir. İmgelem, geçmişte yaşadığımız olaylar ile şu an ve gelecekte yaşayacağımız olaylara bağlantı kurma gücüne verilen isimdir. Paylaşılan dünyanın duyu idraklarından elde edilen ögelerin içinden kısmen bulmak veya tamamen kişisel alanlar için doğuştan yetenek ve işlem olarak kabul edilir. Algı duyusunda önceden verilen nesnelerin aklın algıladıklarında canlandırma süreci olarak psikoloji biliminde teknik olarak kullanılan bir terimdir. Kolaj ya da kes yap, düz bir yüzey üzerine fotoğraf, gazete kâğıdı ve benzeri nesnelerin yapıştırılmasıyla ve bazen boya ile de karıştırılarak uygulanan bir resimleme tekniğidir. Resim alanından gelme bu terim, hazır ünitelerin bir araya getirilmesiyle oluşan bir kompozisyondur. Art Nouveau, zarif dekoratif süslemelerin ön plana çıktığı, kıvrımların ve bitkisel desenlerin sıklıkla kullanıldığı bir sanat akımıdır. Sanayileşme ve ideoloji dönemin sanatının oluşmasında en etkili neden olmuştur. Demirin dekoratif amaçlı işlenmesi gibi çağın getirdiği teknolojik şartlarda sanata eklenmiştir. Form, resim ve heykel sanatında yapıtın tümünü kapsayan ışık-gölge, açık-koyu, dış görünüş, bünye, anatomi gibi o yapıtı oluşturan elemanların tümüne denir. Perspektif, nesnelerin görünümünü 3 boyutlu olarak düz bir yüzeyde, yani 2 boyuta indirgeyerek, göstermeye yarayan bir iz düşüm tekniğidir. Kısacası, teknik bir çizimdir. Perspektif çizimde, nesnenin gözlemciye göre olan pozisyonunun ve uzaklığının etkileri esas alınarak çizim yapılır. Grafik tasarımda sıklıkla kullanılan bu terim, kompozisyon elemanları içinde bırakılması gereken anlamlı boşluklara denir. Nüans renk ayrıntısı, renk derecesi anlamına gelir. Kontrast, bir nesneyi ayırt edici kılan parlaklık veya renkteki farktır. Gerçek dünyanın görsel algısında, kontrast, nesnenin ve aynı görüş alanındaki diğer nesnelerin rengindeki ve parlaklığındaki farkla belirlenir. Paspartu, bir fotoğraf veya benzer bir çalışmanın etrafında fon kağıdı ile oluşturulan, çerçeve ile orijinal eser arasındaki ön çerçevedir.

Sanatseverlerin bilmesi gereken terimler

ALEGORİ