İzzettin Hümayi Bey'in ilk kez seslendirilen çocuk şarkıları

Müzik ve devlet adamlığının yanı sıra eğitimci kimliğiyle de ön plana çıkan İzzettin Hümâyi Bey, tasavvufi besteleri ile tanınıyor. İzzettin Hümâyi Bey'in günümüze ulaşan 100'e yakın bestesi mevcut. Musikişinas ve devlet adamı İzzettin Hümâyi Bey'in bestelediği çocuk şarkıları ilk kez seslendirildi. Müzik ve devlet adamlığının yanı sıra eğitimci kimliğiyle de ön plana çıkan İzzettin Hümâyi Bey, tasavvufi besteleri ile tanınıyor. İzzettin Hümâyi Bey'in günümüze ulaşan 100'e yakın bestesi mevcut. Bu büyük müzik adamının Osmanlı arşivlerindeki çocuk şarkıları, vefatından 69 yıl sonra ilk kez seslendirdi. Osmanlı'nın çocuk şarkıları... Türk musikisi muallimi, bestekâr ve zâkirbaşı olan İzzettin Hümâyi Bey, İstanbul Fatih'te Nişanca mahallesinde doğdu. Babası Hâfız Ahmed Şemseddin, annesi Kamer Hanım'dır. İlköğreniminden sonra girdiği Hırkaişerif'teki Atay Rüşdiyesi'ni bitirerek Çemberlitaş İdadisinde tahsiline devam etti. Oradan mezun olduktan sonra Dahiliye Nezâreti Mektûbî Kalemi'nde göreve başladı. Bu arada Adliye Nezâreti'nde de çalıştı. Yirmi yıl kadar Bâbıâli'de görev yaptıktan sonra muallimlik mesleğine geçti. Uzun yıllar Üsküdar, Kabataş, Davutpaşa ve Gelenbevi liseleriyle diğer bazı ortaöğretim kurumlarında çalıştıktan sonra Onaltıncı İlk Mektep mûsiki muallimi iken emekliye ayrıldı. 3 Ekim 1950 tarihinde Fatih'te vefat etti ve Edirnekapı surları dışındaki mezarlığa defnedildi. Türk musikisi bestekarı ve hocası, İsmail Hakkı Bey. Zamanın tanınmış musikişinasları arasında yer alan Elçioğlu, özellikle bu alandaki hocalığı ve bestekarlığı ile tanındı. İlk musiki bilgilerini babasından aldı. Eğrikapılı Mehmed Efendi'den ilahi, bahriye imamlarından Hâfız Mehmed Efendi'den Mevlevî ayinleri meşk ettiği gibi diğer bazı hocalardan da Batı musikisi öğrendi. Musikide en çok faydalandığı kişi ise Muallim İsmail Hakkı Bey'dir. Mustafa Yesâri Âsım Arsoy. Ayrıca İsmâil Hakkı Bey'in Vezneciler 'de açmış olduğu Musiki-i Osmani Mektebi'nde hocasının yardımcısı olarak görev yaptı. Bu arada birçok talebe yetiştirdi. Bunlar arasında Hayri Yenigün ve Yesâri Âsım Arsoy vardır. Kenan Rifâî. Doğal bir ses güzelliğine sahip olan ve mevlithanlığı ile de tanınan Elçioğlu, aynı zamanda Hırkaişerif'teki Kenan Rifâî Tekkesi'nin zâkirbaşısı idi. Mûsiki eserlerini geçerken bilhassa usul üzerinde titizlikle durur, meşk esnasında eseri notadan ziyade usulle geçmeyi daha uygun bulurdu. Ayrıca iyi bir ud ve tambur icracısı olduğu da belirtilmektedir. Elçioğlu, dinî ve din dışı eserleriyle bestekârlıktaki gücünü ortaya koymuştur. 3000'in üzerinde beste yaptığı söyleniyorsa da bugün bilinen ayin-i şerif, tevşih, na't, ilahi, semai, şarkı ve marş formundaki eserlerinin sayısı 100'e yaklaşmaktadır. İlahiyyât-ı Ken'an (İstanbul 1341, 1974, 1988) adlı eserde Elçioğlu'nun otuz ilahisinin notası mevcuttur. Ayrıca musikiyle ilgili dört makalesi Mektepli adlı haftalık mecmuada neşredilmiştir. İzzeddin Hümayi Bey çok sayıda marş yapmıştır. Bilinen en meşhur marşı ise 'Ertuğrul'un ocağında uyandım' sözleri ile başlayan 'Sancak Marşı'dır. Bestecilikte daha çok dinî musiki sahadaki eserleri ile ön plana çıkmıştır. Bunun nedeni ise Hırkaişerif semtindeki Rifai tekkesinin zâkşirbaşısı, yani baş ilâhicisi olmasından kaynaklanır. Peki, İzmir Marşı nasıl oldu da İzzeddin Hümayi Bey'e mâledildi? Musiki yazarı Etem Üngör'ün 1966'da çıkarttığı 'Türk Marşları' isimli kitabında Etem Bey marşın İzzettin Hümayi'ye ait olduğunu yazdı fakat eseri 'İzmir' değil, 'Kafkasya Marşı' adı ile yayınladı ve bestenin sonraki senelerde 'İzmir'in dağlarında...' ve bazen de 'İnönü dağlarında...' diye okunduğunu hatırlattı. Ertuğrul'un ocağında uyandın Marşın 1914'teki Kafkas harekâtına ait olduğunu da ifade etti ama eserin İzzeddin Hümayi'ye aidiyeti hakkında herhangi bir belge yahut kayıt göstermedi. Marş, o günden bu yana İzzeddin Hümayi Elçioğlu'na mâledildi ama elde hiçbir kaynak yoktu. Türkiye'nin en önemli nota yayıncılarından olan Şamlı İskender'in 1927'de çıkartmış olduğu üç cildlik marş külliyatında da İzzeddin Hümayi'nin 20 adet eserinin neşredilmiş olmasına rağmen yayında bu marş bulunmaz. Mûsikī-i Osmânî Heyeti (sandalyede oturanlardan sağdan beşincisi cemiyetin ikinci kurucusu Muallim İsmail Hakkı Bey'dir; Musavver Hâle, sy. 1 [İstanbul 1325], s. 9) İzzeddin Hümayi'nin bestelediği bir İzmir Marşı var ama güftesi de bestesi de farklı. 'Güzel İzmir' ismini taşıyan ve 'Güzel İzmir, duman varmış başında / Arzum kaldı toprağında taşında' sözleri ile başlayan eser… İzzeddin Hümayi'nin el yazısı ile olan binlerce nota arasında 'İzmir' yahut 'Kafkasya' Marşı'nı ise bulmak mümkün değildir. İzzettin Hümâyi Bey'in günümüze ulaşan 100'e yakın bestesi mevcut. Bu büyük müzik adamının bestelediği çocuk şarkıları, vefatından 69 yıl sonra ilk defa NUN İlkokulu öğrencileri tarafından seslendirilecek. Etkinlik, 25 Haziran saat 20:00'de NUN Okulları Erkek Kampüs Konferans Salonu'nda gerçekleştirilecek. Derlenen kaynaklar: TDV İslam Ansiklopedisi, ELÇİOĞLU, İzzettin Hümâyi;