Türk Halk Müziği Sözlüğü

ASILTMAK 🔸 Türk halk müziği sözlüğünde Türkü söylemek manasını karşılayan kelimedir. Uygurların dünyaya armağan ettiği 12 makam AVAYTI 🔸 Çalgıcıların düğün, kına gibi eğlencelerde müzik icrası sırasında aldıkları bahşişe verilen isim. AVAZ 🔸 Kalıplaşmış ezgi, makam ve hava verilen isim. ARTAK 🔸 Gittikçe kuvvetlenerek, ses gücünü artırarak söyleme. ARKIT 🔸 Bağlamayı ayakta çalabilmek için omuzdan geçirilen ipe verilen isim. AŞITMAN 🔸 Bir kişi veya ustasından öğrendiği ezgiyi/türküyü, kendi kuşağına ya da kendinden sonra gelen kuşağa aktaran kişi manasında kullanılan kelime. Uygurların cesur hatunu: İparhan AYİNK 🔸 Düğünlerde ya da başka zamanlarda yapılan eğlence anlamına gelen kelimedir. AYTIM 🔸 Söz, deyiş, türkü manasına gelen kelimedir. Ezgi ile söylenen her türlü şiiri ifade eder. AYTIMCI 🔸 Türküyü söyleyen kişiye verilen isim. BADIRIK 🔸Türkü söylenirken kaba ve hırıltılı sesle söyleyenlerin sesini tanımlamak için kullanılan terimdir. BAĞIRTLAN 🔸 Bağıran, şarkıyı/ türküyü yüksek sesle söyleyen kişilere verilen isimdir. BAM TELİ 🔸 Telli çalgılarda, ağırlıklı olarak bağlamalarda diğer kalın tellere oranla daha pes veren tele verilen isim. BELLEME 🔸 Âşıkların çıraklarına verdikleri sav ve söz eğitiminde, çırağın öğrenme işini ifade eden terim. BENZEK 🔸 Bir türkünün söz veya ezgisinin diğer türküye benzemesi manasına gelen kelimedir. BEKİŞİK 🔸 Sert bir şekilde türkü söylemeye verilen isimdir. BENEVRE 🔸 Kadınların hatim duasından sonra okudukları ilahilere verilen isimdir. BEMAL 🔸 Serbest tartımlı ezgiler için kullanılan terime verilen genel isimdir. BENGİ 🔸 Bir tür zeybek oyununa ve bu oyuna eşlik eden ezgiye verilen isimdir. BENT 🔸 Bu kelime, halk şiirinin çeşitli türlerinde yer alan deyişlerin ana gövdesi manasına gelir. BEDEN 🔸 Çalgılarda ses üretimini sağlayan kutu, boru veya kamışa verilen isimdir. BİTEK 🔸 Deyişin/şiirin son kıtasıdır. Bazen ezginin son kısmı içinde de kullanılır. ÇİBU 🔸Taze kabak yaprağının sapından yapılan beş perde delikli üflemeli çocuk çalgısı. DABBAKE 🔸 Darbuka, dümbelek, def gibi çalgıların genel adıdır. DARABUL 🔸 Köy düğünlerinde, geceleri ateş etrafında davul-zurna ile oynanan oyuna verilen ad. DARP 🔸 Vurmalı çalgılarda yüzeye yapılan vuruşlardan her birine verilen isimdir. EYİTMEK 🔸 Türküyü ezgisi ile söylemek manasına gelen fiildir. EYLETMEK 🔸 Türküyü söylemek anlamında kullanılan fiildir. HELOSA 🔸 Düğün merasimi sırasında sağdıç ve kaynanayı iki kişi kollarının üzerine oturtur ve kaynanayı sağa sola sallar. Bu sırada söylenen türküler ve bu geleneğe 'helosa' adı verilir. ÖNDEK 🔸 Müzikli toplantılarda ilk çalınan eserin geneline verilen isimdir. ÖFKÜRMEK 🔸 Tekkelerde yüksek sesle Allah'ın adını söylemeye, zikretmeye verilen isimdir. ÖLGÜN 🔸 Pısırık, çekingen ve cesaretsiz bir eda ile çalmak veya söylemek manasına gelen kelimedir. SÖZLEME 🔸 Karşılık manzumeler söylemek ve atışmak anlamına gelen sözcüktür. SÖNEK 🔸 Gittikçe ağırlaşarak ve sesin gürlük seviyesini düşürerek söylemek manasına gelen kelimedir. TUTAK 🔸 Telli çalgılarda, parmak baskılarının yapıldığını, perde bağlarının olduğu kısımdır. ÜNYEN 🔸 Çalıp söylemeyi seven aynı zamanda müziğe yatkın kimselere verilen isimdir. YAĞIT 🔸 Kişilerin veya aşiretlerin düşmanlarına karşı söyledikleri türkünün adıdır. YARDAK 🔸 Müzik icrası yapan topluluğa hizmet veren yardımcı elemanlara verilen isimdir. SEKTİRME 🔸 Halayların hızlı oynanan ikinci kısmıdır. NEVBET 🔸 Düğün zamanı sabah namazından sonra çalınan ezgiye verilen ad. SAYLAŞTIRMAK 🔸 Ezgisiz, yalnızca sözleriyle ağıt, türkü söylemek. UYMAK 🔸 Müzik icrası yapan bir kişinin çalması veya söylemesine denk düşecek şekilde diğer kişi veya kişiler tarafından icraya katılmak. YANGUNLU 🔸 Türkü, ağıt, mersiye gibi sözlü ezgilerin, acıklı, hüzünlü icrası anlamında kullanılan kelime. YAYIM 🔸 Ezginin ritmini esneterek söylemek manasına gelen kelime. TELDİRME 🔸 Tel takma, telli çalgıların telini değiştirme manasına gelen sözcüktür. TEKÇİ 🔸 Tekçi, solist yani 'tek başına çalan ya da söyleyen kişi' manasına gelmektedir. ÖTGEÇ 🔸 Dilli kaval veya düdüğün dil kısmına verilen isim. ÖNLEMEK 🔸 Seslenmek çağırmak manasına gelen kelime. MIZRAP 🔸 Bağlama türü çalgılarda tellere vurarak ses çıkarmaya yarayan araç. MİSKET 🔸 Bağlamada kullanılan düzenlerden her biri. HARKUT 🔸 Türkü, neşeli eğlenceli türkü ve oyun havalarının geneline verilen isim.