Benliğimiz kaderimizi, öz saygımız tutumlarımızı mı belirler?

Benlik nedir? ☘️ Bir kişinin tavrı, çevresini algılayışı, gösterdiği uyum tarzı ve tepkileri kişilik olarak tezahür eder. Bu kişiliğin alt yapısını ise 'benlik' oluşturur. ☘️ Benlik; bireyin kendi kişilik alt yapısını algılayış biçimidir. Bir diğer insanın tepkisini hesaplayarak yaşamak kendine ait olmayan bir hayatı yaşamak demektir. Bu da düşük bir benlik algısıdır. ☘️ Benlik; insanın kişiliğine biçim veren kalıtsal ve çevresel faktörlerin ortak ürünüdür. Hatta Allport, kişiliği şöyle tanımlar: 'Bireyin çevresine özel uyumunu belirleyen ve özellikle uyuma yönelik bir işlevdir.' Allport kimdir? Amerikalı psikolog Gordon Willard Allport, Harvard Üniversitesi'nde profesörlük yapmış, 1937-1949 arasında Journal of Abnormal and Social Psychology'yi yayınlamıştır. Psikoloji'de kişilik kuramının öncüsüdür. Benliğin bireyin yaşamındaki etkileri nedir? ☘️ Benlik, insanın gerçeği tanıması, uyum sağlaması, çevreden gelen uyarıcıları algılaması, seçmesi, anımsaması, düşünmesiyle birlikte karşılaşılan engellere çözüm yolu bulmak; geleceğe ilişkin tasarılar yapmak gibi görevleri yerine getirir. ☘️ İnsan kendi benliğine ne kadar uygun davranabilirse, kendini o kadar rahat hisseder. Hatta bu hal onu kendini güvende hissettir ve yaşama daha dayanıklı olarak adım atar. ☘️ Benlik; insanın kendi ideal benliğine ne kadar ters düşen yaşantıların etkisinde kalırsa, o kadar huzuru kaçar ve kaygılanır. Bu durum onu güvende hissettirmez. Bu hal ve durum yaptığı seçimlere de yansır. ☘️ Psikosentez araştırmalara göre insanın kendi değer yargıları ve ideallerine uygun davranması kendine olan saygısını, güvenini ve mutluluğunu artırır. Öz saygı nedir? ☘️ Öz saygı, bir insanın kendi değeri hakkındaki genel duygusudur. Bu bir kişinin, kendisine ne kadar değer verdiğini ve kendisini ne kadar onaylayıp takdir ettiğini, ödüllendirdiğini ya da sevdiğini ölçen bir tür ölçüt olarak düşünülebilir. ☘️ Aynı zamanda öz saygı; kişinin kendisi ile olumlu konuşmalar yapması ve kendisine olumlu dönütler vermesidir. ☘️ Öz saygı dediğimiz şey; insanın temel değeri ve en temel ihtiyaçlarından biridir. Bizler öz saygı ile kendimize insanların nasıl davranması gerektiğini söylemiş oluyoruz. ☘️ İnsanın hareketleri, onun kendi öz saygısını oluşturur. Bu bilinç, kişinin hayatını olumlu yönde etkiler ve öz güvenini güçlendirir. Eğer insan kendi zihnine güven duymaz ise zihnen pasif kalır ve hayatın zorlukları karşısında daha az dayanıklı olur. ☘️ Öz saygı öz güvenle ilişkilidir fakat bunu kibir, egoizm ile karıştırmamak gerekiyor. Öz saygıda insanın kendisine narsistik bir boyutta saplantılı olmasının yerine, kendi kimliğine karşı geliştirdiği olumlu bir tutumla var olması bulunur. ☘️ Psikoloji gözlem bilinçlerinden bir tanesi şudur: 'Öz saygısı yüksek olan bireylerin kişiler arası ilişkilerde daha toleranslı, daha bağımsız davrandıkları, fiziksel sağlıklarının daha iyi olduğu, grup etkileşimlerinin daha fazla olduğu, yaşamı daha anlamlı buldukları, daha iyi öğrenci oldukları, daha az kaygılı ve depresif oldukları gözlemlenmiştir.' ☘️ İnsanın zaman yönetimi, bedenine bakma özeni, kendine zaman ayırabilme, bir film veya kitap seçebilme yeteneği bir öz saygının ifadesidir. ☘️ Öz saygı, dışarıdan görülebilen bir nitelik olduğu gibi insanın kendisine olan bakışı, kişisel bakımı, spor alışkanlıkları, giyim tarzı ve kıyafet seçimi kendisine verdiği değeri ve özeni gösterir. ☘️ Eğer bir insan kendisine verdiği sözlerden sık sık dönüyorsa ya da kendisine verdiği sözleri sık sık ihlal ediyorsa bu bu bir öz saygı ihlalidir. Kişinin kendine has ilkeleri ve değerleri yoksa, öz saygısı düşük olur. ☘️ Araştırmalara göre; öz saygısı yüksek olan bireyler, öz saygısı düşük olanlara kıyas ile kendisine verilen görevlerde çok daha uzun süre dayanabiliyorlar. Öz saygımızı nasıl yükseltebiliriz? ☘️ Öncelikle bir insanın bilmesi gereken şey; öz saygının içsel bir süreç olduğudur. İnsanın kendisini tanıması onun öncelikli davranışıdır. İnsanın kendisini olduğu gibi kabul edebilmesi bu süreçte mühimdir. ☘️ Bu ilk kural ile harekete geçildikten sonra insan kendi zayıf ve güçlü yönlerini gözlemeli, onları bilip anlamalıdır. Sonra da bunların üzerine gidip düzeltmelidir. Bir başarısızlık yaşadığında da insan, öz saygımız varsa hemen yıkılmamalı, toparlarız ve 'Hadi bakalım, baştan başlıyoruz.' diyebilmelidir. 'Hep denedin, hep yenildin ama olsun, yine dene. Yine dene, yine yenil, daha güzel yenil.'