10 maddede sinema

SİNEMA KAVRAMI ◾ Sinema, Lumiere Kardeşlerin icat ettikleri sinematograf denilen projeksiyon sistemi ile başlar. Sinema sözcüğü de keşfedilen bu sistemin kısaltılmış halidir. ◾ 'Kinema' yani hareket ve yazmak anlamındaki 'graphein' sözcüklerinden türetilmiştir. ◾ Teknik manada sinema, görüntülerin veya çizilmiş resimlerin ışıkla bir perdeye düşürülerek 24 kare olacak şekilde hareketli görüntüler elde edilmesi temeline dayanır. Sinema tarihinin başlangıcı: Trenin Gara Girişi SİNEMANIN TARİHİ ◾ Sinema, birçok bilimsel gelişmenin sonucunda ortaya çıkar. Öncelikle bilim insanlarının optik alanda yaptığı çalışmalar sonucu fotoğraf keşfedilir. Fotoğrafların perdeye yansıtılabilir hale gelmesi ve hareketli resmin keşfi sinemanın bulunması noktasında önemli adımlardandır. ◾ Thomas Edison'un 'kineteskop' isimli icadıyla hareketli görüntünün izlenmesi sağlanır. Özellikle Lumiere kardeşlerin icat ettiği 'cinematographe' sinema tarihini başlatmış ve ilk film gösterilmiş olur. ◾ Seyirci ile buluşan ilk film ise 'Trenin Gara Girişi'dir. İLETİŞİM ARACI ◾ Sanayi Devrimi'nin ardından 19. yüzyılda ortaya çıkan sinema, sanayi sonrası toplumu simgeler. Tiyatronun kitlelere ulaşabilmiş halidir ve coğrafi uzaklıkları yakın ederek, izleyicinin oturduğu yerden belki de hiç gidemeyeceği yerleri görmesini sağlar. ◾ Sinema kavramı, filmlerin gösterildiği mekanlar ve çalışmalarının tamamı için de kullanılan bir terimdir. Salonlar, insanların bir araya gelmesine ve sosyalleşmesine olanak tanır. ◾ Özellikle icat edildiği ilk dönemlerde çalışan sınıfın boş zaman aktivitesi olarak görülen sinema, günümüzde eskisi kadar olmasa da tercih edilir. Film nasıl izlenmeli? YAPIM EKİBİ ◾ Bir film, yapımcısından yönetmenine, ışıkçısından kostümcüsüne kadar kocaman bir ekip ile emek emek oluşturulur. Bu süreç üç önemli aşamadan oluşur. Bunlar yapım öncesi, yapım ve yapım sonrası şeklinde sıralanır. ◾ Senarist tarafından hazırlanan senaryo, bir yapımcının projeye yatırım yapmaya karar vermesiyle çekim yani yapım aşamasına geçer. Yapımcı, filmin yapım aşamasından yayın aşamasına kadar geçen süreçlerde idari ve mali sorumlulukları üstlenir. Yönetmen ise senaryoyu, yeteneği ile filme dönüştürür, ekibi denetler ve yönetir. Yönetmenin yanında görüntü yönetmeni, yönetmen yardımcısı ve yapım yardımcısı da hazır şekilde bulunur. ◾ İşin teknik boyutunda ise kameraman, kamera asistanı, ışık yönetmeni, ışık asistanı, ses yönetmeni, ses asistanı, boom operatörü görevlidir. ◾ Filmin estetik yönünden sanat yönetmeni ve sanat yönetmeni asistanı sorumludur. Ayrıca her sette işleri koordine eden bir amiri ve aksesuar sorumlusu vardır. Bunlarla birlikte filmin gerçekliğini seyirciye aktarma noktasında yapım ekibinin en mühim elemanları makyajcı, kostüm tasarımcısı ve dekorcudur. Kurgucu ise yapım sonrası çekilen görüntüleri birleştirerek ortaya filmi çıkaran kişidir. YEDİNCİ SANAT ◾ Sinemayı yedinci sanat olarak tanımlayan, ilk film kuramcılarından Ricciotto Canudo'dur. Öyle ki müzik, şiir, dans, mimari, resim ve heykel sanat dallarının birleştiği bir uğraş olarak nitelendirir. ◾ İlk dönemlerinde tiyatrodan etkilenen sinema, zaman ve mekan sanatıdır. Geçmiş bir zamanda geçebileceği gibi kendi zaman algısını da oluşturabilir. Mekanı tamamen yeniden üretebileceği gibi var olan mekanı da gösterebilir. Yani sinemanın kendine özgü bir zaman ve mekan algısı vardır diyebiliriz. Film yapım ekibi kimlerden oluşur? SİNEMA DİLİ ◾ Sinemayı diğer sanat dallarından ayıran en önemli unsurları ise çerçeveleme, kamera açısı, çekim ölçeği, kurgu, ses, oyuncu ve yapım tasarımı şeklinde sıralanan anlatım araçlarıdır. Bu özellikleriyle kendine ait bir dil oluşturmuştur. ◾ Yönetmen, filmde vermek istediği mesajı kamera açısı ve çerçeveleme yani çekim planlarıyla görsel olarak seyirciye aktarır. Kamera, tek başına bir anlatım aracı olabilir. ◾ Genel planı tercih eden bir yönetmen, karaktere uzaktan bakmamızı ya da mekanı bir bütün olarak görmemizi amaçlıyor olabilir. Aynı şekilde yakın çekim yapan yönetmen, oyuncunun duygularını daha derinden hissetmemize gayret gösterebilir. Üst açıdan çekilen bir sahnenin seyircide bıraktığı etkiyle alt açıdan çekilen bir sahnenin algısı aynı farklıdır. Bütün bu unsurlar filmin derdini anlatmasında bir dil olarak görülür. SİNEMADA MESAJ ◾ Çerçeveleme, kamera açısı, çekim ölçeği, kurgu, ses şeklinde sıralayabileceğimiz sinema anlatım araçları, filmin dilini oluşturarak istenilen mesajı izleyiciye verir. ◾ Kamera açısının beraberinde özellikle ses, sinemada görüntüyü destekleyen en önemli unsurlardandır. Aynı görüntünün altına gerilimli bir müzik koyulduğunda farklı, neşeli bir şeyler çaldığında farklı algılanabilir. Her bir aracın kendine özgü bir mesajı vardır. ◾ Sinema, bir sanat ve eğlence aracı olarak görülse de toplumsal ya da kişisel bir meseleyi ortaya koyar. Yönetmen, bazen kendi derdini bazen de savaş, hayat mücadelesi, sosyolojik ya da psikolojik konuları gizli veya açık bir şekilde verdiği mesajlarla anlatır. Sinema gözünden mesajlar TİCARİ SİNEMA ◾ Sinema, bir endüstridir. Bir filmin oluşabilmesi için en önemli şey, bütçesini sağlayacak olan yapımcıdır. Yapım şirketi, yani finansal destek olmadan film çekilemez. ◾ Bazı filmlerin amacı, sinema salonlarında gösterilerek gişe hasılatı sağlamaktır. Bu da sinemanın ticari boyutunun bir göstergesidir. Ancak sanatsal değer taşıyan filmler, izlenme kaygısı gütmemektedir. KURGU ◾ Filmin gerçeklik algısını oluşturmayı sağlayan unsur, kurgudur. Yapım aşamasında görüntüler, senaryodaki sıralamadan bağımsız şekilde ve birçok farklı çekimden oluşur. Bu videolar, kurguda bir araya getirilerek anlamlı bir bütün halini alır. ◾ Kurgu esnasında videoya eklenen ses ve görüntü efektleri, filmin son rötuşlarıdır. Ne kadar etkili ve doğru yapılırsa, filmin vermek istediği mesaj da seyirciye o denli tesir edecektir. ◾ Filmi izleyen kişi, onun gerçek bir olay olduğuna, kurgu olmadığına ikna olmalıdır. Yani sinema, aynı zamanda bir kurgu sanatıdır. Sinema sözlüğü SİNEMADA TEKNİK ◾ Sinemanın teknik meselelerinde ışık, ses ve renk kullanımı ön plana çıkmaktadır. Ayrıca kullanılan görsel efektler de bu kategoride değerlendirilebilir. Çekilen sahnede kullanılan ışık, mekanın atmosfer ve dramatikliğinin seyirciye geçmesini sağlar. Önemli olan, doğru mekanda ve olayda doğru ışığı kullanabilmektir. Renk de konuya anlam katar. Tarihsel konuyu anlatan filmin rengiyle psikolojik bir filmin rengi farklıdır. ◾ Görüntü hileleriyle oluşturan görsel efektler, oldukça teknik bir meseledir. Greenboxta (yeşil perde) çekilen sahnelerle kişi, bombaların ortasındaymış hissi verilebilir. Önemli görsel efektlerden biri ise 'motion capture'dur. Bu teknikte, insan ya da hayvanın eklemlerine yerleştirilen hareket sensörleri vardır. Sensörler, hareketleri saptayarak dijital ortama kaydeder ve böylece gerçekçi hareketlere sahip dijital karakterler oluşturulur.