"Burası Cennet Olmalı" film analizi

BURASI CENNET OLMALI FİLMİNİN KONUSU 🔸 Burası Cennet Olmalı, Filistinli yönetmen Elia Suleiman'ın senaryosunu yazıp çektiği ve aynı zamanda başrolünde yer aldığı 2020 yapımı bir filmdir. Kendisine Filistin'den başka bir vatan aramak için yola çıkan adamın yaşadıklarını anlatır. 🔸 New York, Doha ve Paris'e seyahat eden ve hepsinde de anavatanı Filistin ile türlü benzerlikler kuran karakterimiz, arayışı esnasında polis, sınır kontrolleri ve ırkçılık ile karşılaşır. Yeni bir topluma entegre olabilmek için elinden geleni yapsa da karşısına çıkanlar ona sürekli nereden geldiğini hatırlatır. Filistin'i anlatan 6 film BURASI CENNET OLMALI FİLMİNİN BAŞROLÜ 🔸 Hayatından izler taşıyan filminde yönetmen, başrol oyuncusu olarak kendisini seçer. Genellikle sahnenin tam ortasında bulunan Suleiman, kendisini kamera gibi konumlandırarak adeta bir gözlemci rolündedir. 🔸 Yönetmen, sürrealist sahneler, koreografiler ve müzikali andıran sahneleri ile derdini anlatır. Bir sahne dışında diyalog kullanmayan onun yerine monologlar tercih eden yönetmen, meselesini sözler ile anlatmaktan ziyade görüntüler ve metaforlar kullanır. Sinema ve savaş ' BEN FİLİSTİNLİYİM' 🔸 Film boyu bir sahne dışında Suleiman konuşmaz. Sessizliğin dilini kullanan yönetmen, başrolü tek sahnede konuşturur. Bu diyalog arabada geçer. 🔸 Bindiği bir takside şoför, karakterimize hangi ülkeden geldiğini sorar ve Nasıra cevabını alır. Sonrasında aralarında şu diyalog gerçekleşir: BURASI CENNET OLMALI FİLMİNDE METAFOR KULLANIMI 🔸 Yönetmen, filminde Filistin mücadelesini ve işgal altındaki topraklarda Filistinlilerin neler ile karşılaştıklarını güçlü metaforlar ile anlatır. Bunu yaparken de düşüncelerini, kendine özgü absürt bir mizah şeklinde aktarır. 🔸 Filmin her anında ses ve görüntüler ile çeşitli mesajlar verilir. Örneğin gittiği ülkede uçağın havada geçiş sesi, kendi vatanındaki savaş uçaklarını andırır. Gezdiği ülkede havalanan jetlerin bıraktığı izler, işgal altındaki Filistin hava sahasında sürekli görülen manzaraları anımsatır. Filistin ile ilgili 5 belgesel 🔸 Meydanda dolaşan atlı polislerin olduğu, sokaklarda tankların gezdiği sahneler, Filistin'de sıkça görülen acı görüntülerin yansıması gibidir adeta. Bomba ve insan çığlıklarını andıran sesler ise aslında havai fişek gösterileri ve insanların mutluluk çığlıklarıdır. 🔸 Tüm bu görüp işittikleri, aslında bayram kutlaması töreninde yapılan etkinliklerdir. Ancak karakterimize ve izleyiciye Filistin'i, orada yaşananları anımsatırak hissettirir. 🔸 Ayrıca yönetmen bu sahneler ile Fransız kültüründeki militarizm, polis kontrolü ve savunma sanayisini de gösterir. Filistin'deki huzursuzluk ortamından çıkıldığında bu sefer huzurlu görünen Paris'in ardındaki sıkı denetimi gözler önüne serer. Militarizm nedir? SANDALYE METAFORU 🔸 Filmdeki diğer birçok sahnede de çeşitli metaforlar kullanılır. Buna örnek olarak süs havuzu etrafında oturan insanların bulunduğu sahne gösterilebilir. 🔸 Sandalye kapma yarışını andıran sahnede, bazı insanlar sandalyelerini kaplumbağa gibi sırtlarında taşırken kimisi de ne pahasına olursa olsun elinden bırakmaz. Burada sandalye; sahip olunması gereken değerli bir eşya, yurt, ev, toprak gibi metaforik bir anlam taşır. İŞGALİYE ÖLÇÜMÜ METAFORU 🔸 Bir başka sahnede ise karakterimiz, kafenin önündeki kaldırımda bulunan masada oturup kahve içer. O esnada polisler gelir ve masaların kurallara uygun olarak kaldırıma koyulup koyulmadığını milimi milimine ölçer. 🔸 İşgaliye ölçümü olarak isimlendirilen bu durum, İsrail'in Filinstin topraklarında gerçekleştirdiği işgali, sınır kavramını hatırlatır. Aynı zamanda da düzenli görünen şehirdeki yaşamın ardında ciddi bir polis kontrolü ve disiplin olduğunu da vurgular. Yönetmen için sinema ne anlama geliyor? KOMŞU METAFORU 🔸 Filmin dikkat çeken ve belki de en temel vurgusu olan sahnelerinden biri ise karakterimizin komşusu ile bahçedeki limon ağacına dair meselesidir. 🔸 Komşusu, başrolümüzün ağacından izinsiz şekilde limon toplar, sonraki sahnede ise daha iri meyveler vereceği gerekçesiyle ağacı budar. Aradan bir süre geçtikten sonra ise bu sefer ağacı kendisininmiş gibi rahatça sularken yakalanır. Karakterimiz, en son yolculuğundan döndüğünde ise diğerinin yanına yeni bir limon fidanı dikildiğini görür. Komşusu bu sefer iki ağacı da sular. 🔸 Güzel bir ağaçken budanan, su verilen ve hemen yanı başında yeniden filizlenen ağaç, Filistin'in dirilişine yapılan bir gönderme olarak görülür. Aynı zamanda limon ağacının izinsiz kullanılması ve daha iyi meyve verecek bahanesiyle yine sahibinden izin alınmadan budanması, işgalci İsrail'in Filistinlilerin topraklarına zorla yerleşmelerine de yapılan bir göndermedir. Yönetmenin 'Filistin'e' sözleriyle sonlandırdığı yapıtı, Filistin meselesine farklı bir açıdan bakılması, yönetmenin derdini sanat ile nasıl anlatabileceğine örnek olması açısından etkileyici ve izlenmesi gereken filmler arasındadır. YÖNETMEN ELİA SULEİMAN 🔸 Filmi analiz ederken yönetmeni iyi tanımamız gerekir. Zira yönetmenimiz filminde kendinden, yaşamından ve ideolojisinden izler yansıtır. 🔸 Elia Suleiman, 1960 yılında Filistin'in Nasıra kentinde doğar. İşgal altındaki Filistin topraklarında politik bir ortamda hayatını sürdüren isim, 16 yaşındayken okulu bırakır ve 1982 yılında New York'a göç eder. Tesadüfen bir yönetmenin filminde çeviri yaparak sinema ile tanışır. Bu süreçte New York'taki bir sinemateke sürekli giden isim, izlediği filmlerden etkilenir. Sinematek nedir? 🔸 Suleiman'ın sinemaya asıl başlama nedeni ise, Filistinliler ile ilgili dünya sinemasındaki klişeleri yıkmaktır. İsrail - Filistin meselesi olarak tanımlanan olayların aslında evrensel bir sorun olduğunu düşünen isim, bu fikri sinemasının merkezine yerleştirir. 🔸 Filmlerinde Filistinliler ile ilgili kalıplaşmış düşünceleri yıkarken farklı bir anlatım tarzı kullanarak derdini sanata dönüştürür. Filistin'den New York'a oradan Paris'e tabiri caizse göçebe hayat süren yönetmen, ömrü boyunca sürekli bir arayış içerisindedir. Bu esnada yaşadığı pek çok olayı insanlara anlatmak için de Burası Cennet Olmalı filmini çeker. Filistin sinemasının tarihi 🔸 Gerçek hayatta yaşadığı olayları filmine imgeye dönüştürerek aktarır. Nasır'da başlayan film, karakterimizin Paris ve New York'a gitmesiyle kendi topraklarının sınırlarını aşarak meselesini küresel boyuta taşıma sürecini gösterir. Yönetmenin, bu üç şehri tercih etmiş olmasının nedeni, hayatının bir döneminde o bölgelerde yaşamış olmasıdır. 🔸 Bir yandan kendisine bir yuva bulmak diğer yandan da düşlediği filmi çekmek için gittiği yerlerde, seyirci de onunla birlikte bu deneyimi yaşar. İzleyenleri, Filistin meselesi ve Filistinli biri olarak yaşamak üzerine düşünmeye sevk eder. Bir göçmenin nereye giderse gitsin geçmişte yaşadıklarını da bir valize doldurarak beraberinde taşıdığını, baktığı her yerde kendisinden izler bulduğunu gösterir. Editör: Büşra Kılıç