Japonya'dan dünyaya yayılan kültür "anime"

Makoto Shinkai tarafından 2007 yılında yapılan Japon anime filmi. Adını kiraz ağacı yapraklarının düşüş hızından alan film, toplam bir saate yakın süren üç kısa öyküden oluşur. Ailelerinin Japonya'nın iki ayrı köşesine taşınmaları nedeniyle ayrılmak zorunda kalan Takaki ile Akari isimli iki çocukluk arkadaşının hikâyesini anlatıyor. Mükemmel bir görsellik ile büyüleyici müziklere sahip olan bu animeyi izledikten sonra etkisinden çıkmak bir hayli zaman alıyor. Yıl 2019. Son dünya savaşı sırasında gizli bir silahın Tokyo'yu yok etmesinden 31 yıl sonra. Küllerinden yeniden doğan şehre Neo-Tokyo adı verilmiş. Mafya ve terör yüzünden karanlık ve tehlikeli bir metropol haline gelmiş bir kent. Hükümet de bu bozulmadan payını almış. Ordu sadece kaosu engelliyor ve geçmişin sırlarını gizli tutuyor. Çocukluklarından beri arkadaş olan Tetsuo ve Kaneda, motosikletli çeteleriyle farkında olmadan gizli bir askeri üsse girerler. Tetsuo yakalanır ve üste yapılan deneylere kobay olarak kullanılır. Olağanüstü psişik güçlere kavuşan Tetsuo'nun nefreti de artar ve kenti yoketmeye başlar. Onu durdurabilecek tek kişi Akira'dır. Felsefe ve bilim kurgu dendiğinde akla ilk gelen anime yapımlardan biri de hiç kuşkusuz Akira'dır. Tüm zamanların en çok izlenen ve sevilen anime filmlerinden olan Ghost in the Shell Mamoru Oshii'nin imzasını taşır. Aksiyon ve felsefe yüklü bir bilim kurgu animesidir. Batou, artık yaşayan bir kukladır. Tüm bedeni, hatta kolları ve bacakları tamamen insan yapısıdır. Tek geriye kalan beynindeki izler ve bir kadının anılarıdır. İnsanlar ve makinalar arasındaki sınırların geri dönüşü olmayacak şekilde bulanıklaştığı bir zamanda, insanlar insan olduklarını unutmuşlardı. Bir hayalet öyküsü olan Ghost in the Shell, gerçekten sıra dışı bir hikâyeye sahip. Öykü, insanlığını geri kazanmaya çalışan bir adamdan arta kalan hayaletin dramı üzerinde yükseliyor. İzlerken gözyaşlarınıza hâkim olamayacağınız o özel yapımlardan biri Grave of the Fireflies. Grave of the Fireflies, insanlık tarihinin en kara lekelerinden biri olan II. Dünya Savaşı'nın yıkıma uğrattığı hayatları iki küçük kardeş üzerinden anlatıyor. Annelerini savaşa kurban veren Seita ve Setsuka babalarının da savaşta olması nedeniyle yakın bir akrabalarına gönderilirler. Burada tutunamayan bu iki küçük çocuk evden kaçarak, kendilerini savaşın izlerinin anbean körüklendiği sokaklara atarlar. Ancak bu yolculuk bildiğimiz türden yolculukların aksine, kan kokulu sokaklarda verilen bir yaşam savaşına dönüşecektir. Akiyuki Nosaka'nın yarı biyografik romanından uyarlanan film, savaş üzerine yapılmış filmler arasında en dokunaklı ve en gerçekçi üsluba sahip olanlardan biridir. 'Metropolis' Rintaro'nun yaptığı bu film, Fritz Lang'in efsane bilim kurgu klasiğinin Uzak Doğu yorumudur. İnsanlar ve robotların bir arada yaşadığı bir dünyayı ergenliğinin ilk döneminde olan bir çocuğun bakış açısından anlatan film sınıf ayrımcılığı hakkında önemli şeyler söyleyen mükemmel bir cyberpunk eseridir. Kötü yürekli Duke Red yeni inşa ettirdiği stilize kulesi Ziggurat'ın tepesinden dünyayı yönetmek istemektedir. Tüm robotlardan nefret eden çılgın adam Ziggurat sayesinde tek bir düğmeye basarak tüm dünyadaki makineleri çalışamaz hale getirmeyi ummaktadır. Bir yandan da kaçak bilim adamı Dr. Laughton'a gizli bir laboratuvar vermiş, ölmüş kızını örnek alacak çok güzel ve kusursuz bir robot olan Tima'yı sipariş etmiştir. Duke'ün tekinsiz bir manyak olan oğlu Rock laboratuarı keşfettiğinde kıskançlık krizine girer ve ortalığı yakıp yıkar. Bu arada Japonya'dan Dedektif Shunsaku ve yeğeni Kenichi şehre gelirler. Amaçları Laughton'u enselemektir. Kenichi, Tima'nın gerçek bir insan olduğunu sanarak onu yıkımdan kurtardığında yeni bir kovalamaca başlar. Anime türünün en ciddi örneklerinden olan Ninja Scroll, müthiş aksiyon sekansları kadar, barındırdığı ağır fantastik temalarla da her dönem beğenilen bir film. Samurayların diyarından gelen bir fantastik samuray hikâyesi Ninja Scroll. Tam 22 seneyi geride bırakmış olmasına rağmen halen muazzam bir görsel şölen sunuyor ve ardından gelen yüzlerce anime film ve dizinin örnek aldığı yapım olarak dikkat çekiyor. İnsanların düşlerini kaydeden bir makinenin sapık bir katilin eline geçmesi üzerine bu makinenin kurguladığı dünyaya dalan bir psikiyatristin yaşadığı sıra dışı macera… Terapistlerin, hastalarının düşlerine girmelerini sağlayan özel bir makine bir gün gizemli bir şekilde çalınınca dünya üzerinde ciddi bir karmaşa yaşanmaya başlar. İnsanların bütün rüyalarının ortaya dökülmesi ile düş ile gerçek arasındaki o sınır kalkacak ve cehennemi bir kaos hakim olacaktır. Bütün bu karmaşayı ise durdurabilecek tek bir kişi vardır: genç terapist Paprika! Venedik Film Festivali'nde gösterildiğinde büyük bir beğeni ile karşılanan Paprika, insan zihni ile oynayan kurgusu ile seyircinin kafasını karıştıran başarılı bir animasyon örneği olarak karşımıza çıkıyor. Filmin yönetmenliğini Goro Miyazaki üstlenirken, orijinal hikâye Tetsurô Sayama'ya ait. Senaryoyu ise Hayao Miyazaki ve Keiko Niwa beraber kaleme almışlar. 1980 yılında yayınlanan bir manga serisinden uyarlandı. Studio Ghibli yapımıdır. Umi, beş kişilik ailesinin en büyük kızıdır. Babası Kore Savaşı sırasında kaybolmuştur ama Umi onun döneceğine dair ümidini kesmez ve babasının dönme ihtimaline karşılık her gün çift flamayı evlerinden sallamaktadır. Tam da bugünlerde bir lisede ortaya çıkan bir öğrenci hareketinin ortasında kalır, bir yandan genç Jun'a âşık olur. Lise öğrencisi genç bir kız olan Haru, okul dönüşü gizemli bir kedi ile karşılaşır ve kedinin bir kamyon tarafından ezilmesini son anda önler. Kurtardığı kedi; Kedi Krallığının prensi Lune'dur. Bu iyiliği karşısında Kedi Krallığı'na davet edilmiş ve Kedi Kralın arzusu üzerine Prens Lune ile evlendirilmek üzere hazırlıklara başlanmıştır. Haru'nun bu evliliğin mümkün olmadığını anlatmak için kısa bir süresi vardır ve kendisine yardım edebilecek tek kişi Baron'dur. 2006 en iyi çizgi film Oscar adayı olan bu filmde kendi halinde olan 18 yaşındaki Sofie, kötülükler cadısı tarafından 90 yaşında yaşlı bir kadına dönüşür ve bütün hayatı değişir. Kimse tarafından tanınmayan Sofie evini terk eder ve yolculuğu onu sürekli yer değiştiren, içinde Howl isimli bir büyücünün yaşadığı bir şatoya getirir. Sofie'nin üzerindeki lanet ancak bu şatoda çözülebilecektir. Yıl 2010, yer Tokyo. Sadece 10 cm boyunda olan Aşırıcılar adı verilen ve insanların evlerinin yer döşemelerinin altında yaşayan bir grup minik insandan biri olan 12 yaşındaki Sho'nun hikâyesini anlatan film, Mary Norton'ın çoksatan The Borrowers isimli fantastik çocuk romanından Hayao Miyazaki tarafından uyarlandı. Victorya İngiltere'si egemenliğini sürdürmektedir. 1800'lü yılların ortaları devam etmektedir. Ray Steam'e, Amerika'daki dedesinden tuhaf bir paket ulaşır. Bu paketin içerisinde, enerji üretme kabiliyeti olan küçük bir yuvarlak vardır. Ancak bu kürenin peşindeki insanlar, Ray'i rahatsız etmek konusunda geç kalmazlar. Ray'in artık hem kendine hem de dedesine karşı büyük bir görevi vardır. Yönetmen Genya Tachibana, ünlü oyuncusu Chiyoko Fujiwara hakkında bir belgesel hazırlamaya karar verir. Chiyoko Fujiwara, bir dönemler çok ünlü ve başarılı bir aktrist olmasına rağmen, yaklaşık 30 yıl önce kariyerini bırakmış ve inzivaya çekilmiştir. Fujiwara'ya ulaşan Genya, aktristin hayat hikâyesini ondan dinlemeye başlar. Chiyoko'nun 30'lardan başlayıp 60'lara kadar uzanan hayat hikâyesini dinledikçe kendisini de onunla birlikte bir zaman yolculuğuna çıkmış olarak bulur. The Wind Rises, uçaklara bir hayli ilgili olan ve bir gün uzman bir uçak tasarımcısı olmanın hayallerini kuran başkahraman Jiro'nun hikâyesini ele alıyor. Tekkonkinkreet, Tokyo'nun Treasure kentinde yaşayan iki küçük çocuğun şehrin getirdiği zorluklarla mücadelesini anlatıyor. 'Kedi' adı verilen bu iki öksüz, git gide yok olan ve kargaşanın hâkim olduğu bu şehri korumak için Yakuzalarla mücadele etmek zorunda kalırlar.

Japonya'dan dünyaya yayılan kültür "anime"

SANİYEDE BEŞ SANTİMETRE / 5 CENTIMETERS PER SECOND (2007)