Türk siyasi tarihinde erken seçimlerin kronolojisi

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, MHP Grup Toplantısı'nda yaptığı konuşmada erken seçim ile ilgili açıklamalarda bulundu. Bahçeli, 'İki seçimi de 26 Ağustos 2018'de yapalım' dedi. Bahçeli, 'Türkiye'nin bu ağırlığın altında daha fazla kalması, 3 Kasım 2019'a kadar sabırla dayanması mümkün değildir. Ülkenin, sistem tartışmalarıyla boğulmak istendiği bugünkü şartlar altında 3 Kasım'a istikrar ve dengeyle ulaşması zorlaşmaktadır. Milli mutabakatın titizlikle korunması hedefleri varması elzemdir. İttifakın selameti ve başarısı için de toplumsal dinamikleri, tayin eden unsurların analiz edilmesi ve iyi hesapların yapılması ihtiyaçtır' açıklamasını yaptı. Devlet Bahçeli'nin yaptığı seçim çağrısına Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan yanıt gecikmedi. Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, yarın MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile görüşeceğini belirterek 'Şu an itibariyle bir yorumum olmayacak. Ama yarın Bahçeli ile bir görüşmem var' dedi. Türkiye'nin ilk erken seçimi, siyasi tarihimizin en tartışmalı dönemlerinden birinde gerçekleşti. Demokrat Parti'nin isteğiyle seçimler normal tarihinden bir yıl önceye alındı. Fakat zor bir seçim oldu. Oy verme işlemi sürerken devlet radyosundan DP'nin kazandığının ilan edilmesi nedeniyle sandık hilesi iddiaları günlerce bitmedi. Birçok yerde oylar tekrar sayıldı. Bu seçim, 1960 darbesinden önce DP'nin kazandığı son seçim oldu. 27 Ekim 1957 - Toplam: 610 sandalye DP: 424 sandalye, %47,9 CHP: 178 sandalye, %41,1 CMP: 4 sandalye, %7,1 HP: 4 sandalye, %3,8 Erken seçim 80'lerin sonu ve 90'lı yıllar boyunca Türk siyasetinin değişmez parçası oldu. 12 Eylül darbesinden sonra 1983'te yapılan seçimlerde Turgut Özal'ın ANAP'ı yüzde 45,1'lik oy oranıyla iktidar olmuştu. 1987'deki siyasi yasakların kalkmasına ilişkin anayasa referandumunda Özal, 'Hayır' kampanyasının başını çekiyordu. Muhalefet partileri ise 'Evet'te birleşmişlerdi. Sandıktan 'Evet' kararı çıktı. Sonuçların açıklanmasının ardından erken seçim kararı alındı. Özal, iktidarını korumaya devam etti. 29 Kasım 1987 - Toplam: 450 sandalye ANAP: 292 sandalye, %36,3 SHP: 99 sandalye, %24,7 DYP: 59 sandalye, %19,1 DSP: 0 sandalye, %8,5 Turgut Özal'ın Cumhurbaşkanı olmasının ardından ANAP'ta liderlik sorunu çıktı. Yıldırım Akbulut'un ardından Mesut Yılmaz Genel Başkan oldu ve ardından erken seçime gitme kararı aldı. Muhalefet partileri buna karşı çıktı. Ancak normalden bir yıl önce yapılan seçimlerde ANAP iktidardan düştü; Demirel'in DYP'si birinci parti olarak çıktı. Seçim sonrası DYP-SHP koalisyonu kuruldu. 20 Ekim 1991 - Toplam: 450 sandalye DYP: 178 sandalye, %27 ANAP: 115 sandalye, %24 SHP: 88 sandalye, %20,8 RP: 62 sandalye, %16,9 DSP: 7 sandalye, %10,7 Özal'ın vefatının ardından Başbakan Demirel cumhurbaşkanı seçilince ANAP'ın iki yıl önce yaşadığı kaosu DYP yaşadı. Çiller, başbakanlık görevini alsa da DYP'de liderlik sorunu bitmemişti. Çiller, Orta Asya gezisindeyken iktidar ortağı Hikmet Çetin, Mesut Yılmaz'la erken seçim için anlaştı. DYP'li Hüsamettin Cindoruk, Çiller'in dönüşünü beklemeden partide ara seçim kararı aldı. Aralık ayındaki seçimlerde DYP bir önceki seçime göre yüzde 7,3'lük bir oy kaybı yaşadı. 24 Aralık 1995 - Toplam: 550 sandalye RP: 158 sandalye, %21,4 DYP: 135 sandalye, %19,7 ANAP: 132 sandalye, %19,2 DSP: 76 sandalye, %14,6 CHP: 49 sandalye, %10,7 Siyasi tarihimizde 1995-99 arası dönemi kısa süreli koalisyonlar dönemi olarak görmek mümkün. 1997'de ANAP-DSP-DTP koalisyonu kurulmuştu. CHP de dışarıdan destek veriyordu. Türkbank skandalı sonrasında CHP desteğini çekip hükümeti düşürdü. Yapılan erken seçimde, DSP birinci parti çıktı, CHP meclise giremedi. 18 Nisan 1999 - Toplam: 550 sandalye DSP: 136 sandalye, %22,2 MHP: 129 sandalye, %18 FP: 111 sandalye, %15,4 ANAP: 86 sandalye, %13,2 DYP: 85 sandalye, %12 DSP, 1999 seçimlerinden birinci çıkınca ANAP ve MHP ile koalisyon kurdu. Ancak büyük Marmara depremi sonrasında başlayan ekonomik kriz, 2001'de siyasi krize dönüştü. Cumhurbaşkanı Sezer'le Başbakan Ecevit arasındaki anayasa fırlatma krizinden sonra erken seçime gitme kararı çıktı. Kasım 2002'deki erken seçimde meclisteki bütün partiler baraj altında kalırken AK Parti yüzde 34'le iktidar oldu. CHP meclisteki ikinci partiydi. 3 Kasım 2002 - Toplam: 550 sandalye AKP: 365 sandalye, %34,3 CHP: 177 sandalye, %19,4 Bağımsızlar: 8 sandalye, %1 2015 yılında Haziran'da gerçekleşen genel seçimlerden sonra güvenoyu alabilecek bir hükümetin kurulamaması nedeniyle Kasım 2015'te erken seçim gerçekleşti. Haziran'daki seçim sonuçlarına göre, 2002'den sonra ilk defa bir parti tek başına iktidar olamadı. Bu durum, çeşitli koalisyon senaryolarını beraberinde getirdi. Ancak partiler arasında anlaşma sağlanamamasından dolayı erken seçime gidilme kararı alındı. 1 Kasım 2015 - Toplam: 550 sandalye AKP: 317 sandalye, %49,49 CHP: 134 sandalye, %25,31 MHP: 40 sandalye, %11,9 HDP: 59 sandalye, %2,54 Derlenmiştir. Fikriyat

Türk siyasi tarihinde erken seçimlerin kronolojisi

BAHÇELİ’DEN “ERKEN SEÇİM” ÇAĞRISI