1 sure, 1 hadis, 1 kavram, 1 sahabe

'Yemin olsun, kuşluk vaktine; Kararıp sakinleştiğinde geceye ki; Rabbin seni bırakmadı ve sana darılmadı. Ebû Hüreyre'den rivayet edildiğine göre, Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: 'Oruç tutan nice kimseler vardır ki oruçtan nasibi sadece aç kalmaktır. Geceyi ibadetle geçiren nice kimseler vardır ki kıyamdan nasibi sadece uykusuz kalmaktır.' İbn Mâce, Sıyâm, 21 Hâdimü'l Haremeyn, İslamiyet'in iki mukaddes şehri olması nedeniyle 'Haremeyn' olarak anılan Mekke ve Medine'nin 'hizmetkârı' anlamında kullanılan bir tabir. Bu unvanı kullanan ilk hükümdar, 12'inci yüzyılda İslam'a büyük hizmetleri bulunan Selahaddin Eyyûbî'ydi. Onun ardından hilafetle özdeşleşen bu unvan, Yavuz Sultan Selim'in Mısır'ı ele geçirmesinin ardından mukaddes emanetlerle birlikte Osmanlı sultanlarına devroldu. Hâdimü'l Haremeyn, hilafetin kaldırılmasına dek Osmanlı'da resmî yazışmalarda kullanılan, sikkelere darp edilen ve hutbelerde söylenilen bir unvandı. Hz. Bilal, Hicret'ten kırk yıl kadar önce, Habeş asıllı bir köle olarak Mekke'de dünyaya geldi. Babası Rebâh ve Müslüman olduğu için işkencelere maruz kalan annesi Hamâme de köleydi. Bilal-i Habeşî, İslamiyet'i Hz. Ebubekir aracılığıyla kabul etti. Bilal, Benî Cumah kabilesinden Ümeyye bin Halef'in kölesiydi. Mekke'de müslüman olduğunu açıkça söyleyen ilk yedi kişiden biriydi. Bu sebeple Ümeyye bin Halef, öğle vakitlerinde Bilal'i kızgın güneş altında sırt üstü yatırır, büyük bir kaya parçasını göğsü üzerine koydurur, sonra da İslamiyet'ten vazgeçerek Lât ve Uzzâ'ya tapmaya zorlardı. Ancak o her defasında 'Rabbim Allah'tır; O birdir' diyerek bu dayanılmaz işkenceye imanıyla göğüs gererdi. Resul-i Ekrem Efendimiz (sav), onun bu şekilde işkence görmesine son derecede üzülürdü. Hz. Ebu Bekir, Müslüman olmayan güçlü siyahî bir köleyi vererek Bilal'i Ümeyye bin Halef'in elinden kurtardı ve azat etti. Bazı rivayetlerde onu para ile satın alıp azat ettiği de zikredilir. Buhari'nin aktardığına göre, Hz. Ömer bu olaya işaretle, 'Ebu Bekir efendimizdir; efendimizi (Bilal'i) azat etmiştir' derdi. Hz. Peygamber, Bilal'i Mekke'de Ubeyde bin Hâris ile Medine'ye hicretten sonra da Ebû Ruveyha Abdullah bin Abdurrahman el-Has'amî ile kardeş yaptı. Medine'nin havasına alışamayan bazı sahabeler gibi Hz. Ebu Bekir ile Bilal'in de hastalandıkları, Mekke'ye duydukları derin hasretle şiirler söyledikleri hadis kitaplarında zikredilir. Bilal-i Habeşi, Hicret'in birinci yılında Peygamber Efendimizin (sav) öğrettiği ezanı, onun emriyle ilk defa okumakla meşhur oldu ve hayatı boyunca hazarda ve seferde Peygamberimizin (sav) müezzinliğini yaptı. Sabah ezanını çok erken okuyan Bilal'in bu ezana, 'namaz uykudan hayırlıdır' anlamına gelen 'es-salâtü hayrun mine'n-nevm' ibaresini eklemesi Hz. Muhammed'i (sav) memnun etti ve bunu her sabah ezanında tekrarlamasına izin verdi. Bilal başta Bedir olmak üzere Peygamber Efendimizin (sav) bütün gazvelerine katıldı. Bedir'de esir alınan Ümeyye bin Halef'i görünce, 'İşte küfrün başı! Eğer o kurtulursa ben ölürüm' diyerek onun öldürülmesini sağladı. Mekke'nin fethedildiği gün Hz. Peygamber(sav) ile Kâbe'nin içine girdi ve Resûlullah'ın (sav) emri üzerine Kâbe'nin damına çıkarak fetih ezanını okudu. Resul-i Ekrem'in (sav) Kâbe'nin içinde soldaki iki direk arasında iki rekât namaz kıldığını rivayet eden de odur. Bilal-i Habeşî hayatı boyunca Peygamber Efendimizin (sav) yanından hiç ayrılmadı, Veda Haccı'nda da bulundu. Onun abdest suyunu temin etti, sütre olarak kullandığı harbeyi taşıdı, şahsî ihtiyaçlarını karşıladı, savaşta özellikle geceleri korunmasını, gündüzleri ise gölgelenmesini sağladı. Yemek hazırladı, beytülmâl işlerine baktı, Hz. Peygamber'in emriyle bazı ödemeler yaptı, elçileri ağırladı, seriyye kumandanlarına sancak verdi, Resûl-i Ekrem'in (sav) emirlerini halka duyurdu, kadın esirleri muhafaza etmek gibi işlerde görev aldı. Yaygın olan rivayetlere göre Bilal-i Habeşi, Peygamber Efendimizin (sav) vefatından sonra ezan okumamıştır. Resul-i Ekrem'in (sav) kendisine, 'Ey Bilal! Allah yolunda cihattan daha faziletli bir amel yoktur' dediğini hatırlatıp cihat için Suriye'ye gitmek üzere Hz. Ebu Bekir'den izin istemiş, ancak halifenin ısrarı üzerine Medine'de kalmış, Hz. Ömer halife olunca Medine'den ayrılarak Suriye'de birçok şehir ve bölgenin fethine iştirak etmiştir. Hz. Ömer, Suriye'de Şam divanını tedvin ederken Bilal'in isteği üzerine onu ve diğer Habeşliler'i, Ebu Ruveyha'nın kabilesi olan Has'amlılar'la birlikte aynı divan defterine yazdırdı. Bazı Müslümanlar, Bilal'in ezan okuması için halifeye müracaat ettiler; halifenin isteği üzerine Bilal Suriye'de bir defa ezan okudu ve dinleyenleri ağlattı. Bilal-i Habeşi altmış küsur yaşında Dımaşk'ta (veya Halep yahut Dâreyyâ'da) vefat etti ve Bâbüssagîr'deki kabristana defnedildi. Uzun boylu, zayıf ve kuru yüzlü, kamburca, gür ve kır saçlı, siyah tenli idi. Bir defasında Peygamber Efendimiz (sav) ona, 'Bu gece cennette, önümde senin pabuçlarının tıkırtısını duydum' diyerek kendisinin cennetlik olduğunu müjdelemiş ve hangi ameli sebebiyle bu dereceyi elde etmiş olabileceğini sormuştu. O da her abdest aldıktan sonra 'Allah Teâlâ'nın nasip ettiği kadar' nafile namaz kılma âdetinden söz etmişti. Bilal-i Habeşi'den hadis rivayet edenler arasında Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer, Üsâme bin Zeyd, Abdullah bin Ömer ve Berâ bin Âzib gibi bazı meşhur sahâbîlerle Ebû İdrîs el-Havlânî, Saîd bin Müseyyeb ve İbn Ebû Leylâ gibi tâbiîler bulunmaktadır. Onun rivayet ettiği 44 hadisten ikisi Buhârî'de, biri Müslim'de, bir tanesi de her ikisinde yer almıştır. Ebû Ali ez-Za'ferânî'nin, Bilâl'in merfû olarak rivayet ettiği bazı hadisleri derlediği Müsnedü Bilâl adlı risâlesi Mecmûʿatü'l-buhûsi'l-İslâmiyye'de yayımlanmıştır. Kamboçya'da ve Endonezya'nın bazı bölgelerinde müezzinlere 'Bilâl' veya 'Bilâl-i gayr-i Habeşî' denilir. Amerika'daki bazı siyahi Müslümanlar da, kendilerine 'Bilâlîler' mânasında 'The Bilalians' derler. Allah, Ramazan ayı ile ilgili mukaddes kitabımız Kur'an-ı Kerim'de 'Sizden kim bu aya yetişirse onu oruçlu geçirsin' buyurmuş, Resul-i Ekrem Efendimiz ise bu mübarek ayda cennetin kapılarının açıldığını müjdelemişti. Peki, Mehmet Akif Ersoy'un bu aya dair kaleme aldığı dizeleri biliyor musunuz? Veya Sultan II. Mahmut'u hayran bırakan ve 'böylesi sarayda bile yok' dediği Dürrizade'nin hoşafının sırrını? Fikriyat olarak Ramazan'a dair 1 ayet, 1 hadis, 1 şiir ve 1 hikayeyi sizler için derledik. Okumak için tıklayın.

1 sure, 1 hadis, 1 kavram, 1 sahabe

BİR SURE: DUHA SURESİ