13 maddede Çanakkale Zaferi

📌 Çanakkale Savaşı, Birinci Dünya Savaşı sırasında 1915–1916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası'nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara muharebeleridir. ➡ İtilaf Devletleri; Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'u alarak, İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrolünü ele geçirmek, Rusya'yla güvenli bir erzak tedarik ve askeri ikmal yolu açmak, başkent İstanbul′u zapt etmek suretiyle Almanya′nın müttefiklerinden birini savaş dışı bırakarak İttifak Devletlerini zayıflatmak amaçları ile ilk hedef olarak Çanakkale Boğazı'nı seçmişlerdir. ÇANAKKALE'Yİ GEÇİLMEZ KILAN 'HAMİDİYE TABYALARI' 📌 İtilaf Devletlerinin, 25 Nisan'da başlattıkları çıkarma sırasında Çanakkale'yi, başında Alman General Liman von Sanders'in bulunduğu Osmanlı 5. Ordusu savunuyordu. ➡ Çıkarma yapan İtilaf Devletleri ise Birleşik Krallık, Fransa ve Birleşik Krallık'ın kolonilerinden getirilen Hindistan, Avustralya ve Yeni Zelanda (Anzak) birliklerinden oluşuyordu. 📌 İtilaf kuvvetlerinin Çanakkale'de cephe açmalarındaki en önemli neden Boğazları düşürmek ve böylece hem Osmanlı'yı savaş dışı bırakmak hem de Rusya'ya yardımcı olmaktı. ➡ Boğazlar düşerse çekimser olan Bulgaristan, askeri stratejide ön plana çıkan İtilaf grubuna girecekti. Bir başka açıdan yine İngilizler, Çanakkale'yi düşürdüğünde Osmanlı saf dışı kalacağı için Kanal Harekâtı benzeri harekâtlar olmayacaktı. Böylece İngiltere birçok yerde cephesini genişletmeyecek, savaş Avrupa içerisine sıkışacaktı. ÇANAKKALE'DE TARİH YAZAN KAHRAMAN BİRLİK: 57. ALAY 📌 İtilaf Devletleri ile birlikte hareket eden Rusya'ya Çanakkale dışında yardım götürülebilecek tek yer Kuzey Buz Denizi'ydi ancak hem İsveç ve Norveç'in o tarihte tarafını belli etmemeleri, hem Alman denizaltıları ve donanlarının o bölgede çok etkin oluşu hem de kış şartlarından dolayı denizin donmasını bu durumu imkânsız kılıyordu. ➡ Dolayısıyla İtilaf Devletlerinin tüm zorluklara rağmen o bölgeden Rusya'ya yardım götürmesi, Osmanlı'nın savaş dışı kalması ve Balkanlarda hâkimiyetin kurulması gibi unsurları hayata geçirmeyecekti. Bu nedenle İtilaf Devletleri Çanakkale Boğazı'nda cephe açmayı tercih ettiler. 📌 İtilaf Devletleri Çanakkale'de yürütecekleri harekâtı iki aşamalı olarak planlamışlardı. İlk aşamada donanma ile boğazı geçecekler, ikinci aşamada ise kara gücüyle boğazın iki yanını kontrol altına alacaklardı. ➡ Planı bu yönde hazırlayan İtilaf kuvvetleri, kendi kara kuvvetlerinin Balkan Savaşlarında yenilgiye uğrayan Osmanlı Kara Ordusu'nu kolaylık yenebileceğini düşünüyordu. Üstelik Osmanlı'nın o tarihlerde Almanlardan henüz yeteri kadar teknik yardım da almayışı da İtilaf Devletleri'ni cesaretlendirmişti. 📌 Balkan Savaşlarındaki deneyimden hareketle ve gelen savaşın yaklaşmakta olduğu bilinciyle Osmanlı ordusunda geniş tedbirler alınmış ve ordu yeniden yapılandırılmıştı. Öte yandan Çanakkale bir ölüm-kalım savaşıydı. ➡ Çanakkale'nin düşmesi, anavatan ve İstanbul'un da düşmesi anlamına geliyordu. Bu nedenle Çanakkale'deki direniş, Osmanlı'nın son önemli bir zaferiydi. 📌 Çanakkale Savaşı sırasında, Türk, İngiliz, Fransız, Avustralya ve Yeni Zelanda askerlerine ait 6 bin merminin 1 metrekarelik alana düştüğü görülmüştü. ➡ Milyonlarca merminin kullanıldığı bu savaşta kimi mermiler, birbirine çarpıp kaynayarak yere düşmüştü. Milyonda bir ihtimal olarak görülen bu olay, Çanakkale Savaşı sırasında defalarca tekerrür etmişti. 📌 Çanakkale Cephesi'nde meydana gelen boşlukları doldurmak için, diğer cephelerden asker getirilemediğinden, en yakın çevreden başlayarak, 15 yaşın üstündeki eli silah tutan bütün gençlerin Çanakkale'ye sevk edilmeleri gerekmişti. Onlar kurtuluş mücadelesinin çocuk kahramanları olmuşlardı. ➡ Çanakkale'ye giden öğrenciler şehit oldukları için Erzurum Lisesi o dönemde 3 yıl boyunca mezun veremedi. 📌 1914 yılında Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla tıbbiyeliler de silahaltına alındı. 1915'ten itibaren tıp öğrencileri, başta Çanakkale olmak üzere tüm cephelerdeki değişik hastanelere dağıldı. ➡ Birinci Dünya Savaşı boyunca 765 tıp öğrencisinden 346'sı, 1915'te Tıbbiye'ye kaydolan 1. sınıf öğrencilerinin tamamı Çanakkale'de şehit düştü. 1921'de ise Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, öğrencileri şehit olduğu için mezun veremedi. *Çanakkale'de tamamı şehit düşen tıp öğrencileri, 1915 📌 Nusret, Malatya Arapgirli Cevat Paşa'nın emriyle Osmanlı Donanması ve Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmete giren mayın dökücü gemidir. Asıl ismi Nusrat olan ama zamanla Nusret olarak kullanılan gemi, 1913 yılında Osmanlı Donanması'na katıldı. ➡ 1915 ilkbaharında uzun süredir Boğaz'ın girişindeki tabyaları bombalayan, keşif uçuşlarıyla ve mayın temizleme gemilerinin faaliyetiyle saldırıya geçeceği kesinleşen Müttefik Donanması artık saldırı için gün saydığı günlerde Nusret Mayın Gemisi'nin döktüğü mayınlar sayesinde düşman gemilerinin boğazdan geçişi engellenmiş; Nusret, dünyanın en ünlü mayın gemisi olarak tarihe geçmişti. 📌 Çanakkale Zaferi akla gelen ilk kahramanlardan biri de Seyit Onbaşı'dır. Seyit Onbaşı, savaşın seyrini değiştiren önemli karakterlerden birisidir. Düşman gemilerine karşı yapılan atışlar sebebiyle tabyada bulunan topun mermi kaldıran vinci parçalanmıştır. ➡ Yaklaşık 276 kilogramlık top mermisini taşıyan ve bununla İngiliz zırhlısına büyük bir hasar vererek batmasını sağlayan Seyit Onbaşı, tarihe adını altın harflerle yazdırmıştır. Atılan mermi geminin su kesiminin biraz altına isabet ederek geminin anında yan yatmasına neden olmuş, daha sonra Nusret Mayın Gemisi'nin döktüğü mayınlardan birine çarpmıştır. Ocean adlı gemi, bu yaradan kısa bir süre sonra alabora olarak batmıştır. 📌 Çanakkale Savaşları'nda Yarbay Mustafa Kemal'in 'Ben size taarruz emretmiyorum ölmeyi emrediyorum' sözüyle canlarını ortaya koyarak düşmanın üzerine yürüyen ve adını tarihe 'kahraman birlik' olarak altın harflerle yazdıran 19. Tümen'e bağlı 57. Alay, 108 yıl önceki savaşın mihenk taşları arasında yer alıyor. ➡ Diğer destek birliklerle düşmanın tam teşekküllü 8 taburuna karşı koyan ve önemli oranda şehit veren 57. Alay, kahramanlıklarıyla ve vatanı için bile bile ölüme gitmeleriyle adını tarihe altın harflerle yazdırdı. 📌 İstanbul'un ve dolayısıyla Osmanlı yönetiminin merkezinin güvenli olması önemli konulardan biriydi. Osmanlı sultanları boğaz geçişinin güvenliği konusunda başlangıçtan itibaren büyük önlemler aldılar. Ancak bu konuda Sultan II. Abdülhamid'in öngörüsü Çanakkale'yi geçilmez kılan en önemli unsurlardan biri oldu. ➡ Sultan II. Abdülhamid, dünyanın büyük bir savaşa doğru sürüklendiğini 1890'lı yıllarda görmüştü. Olası bir savaş halinde başkent İstanbul'un güvenliği için Çanakkale Boğazı'na 'Hamidiye Tabyaları'nı inşa ettirdi. Kendisine savaşın çıktığı haber verildiğinde, yaptırılan tabyalar yerindeyse düşmanın Boğaz'ı geçemeyeceğini söylemişti.

13 maddede Çanakkale Zaferi

ÇANAKKALE SAVAŞI NE ZAMAN GERÇEKLEŞTİ?