2. Abdülhamid'in tanıdık fotoğraflarının bilinmeyen tarihleri

Sultan Abdülhamid, ikinci veliahtken amcası Sultan Abdülaziz Han onu da meşhur Avrupa gezisine götürdü. Bu fotoğraf, Sultan Abdülhamid'in şehzade iken amcası Sultan Abdülaziz ile 1867 yılında çıktıkları Avrupa seyahatinde, İngiltere'de çektirdiği fotoğrafıdır. Fotoğraf, Kraliçe Victoria'nın fotoğrafçısı William Downey tarafından Londra'da çekilmiştir. 1908 yılında dünyayı yöneten monarklar (krallar, imparatorlar) albümü. Merkezde İngiltere kralı Edward, solunda Rus Çarı Nikola, sağında Alman İmparatoru bizdeki adıyla Wilhelm-i Sani. Sultan Abdülhamid merkezden sonraki ilk sırada yer almış. Sultan Abdülhamid'in, II. Meşrutiyet sonrasında 31 Temmuz 1908'de ilk cuma selamlığında çekilmiş fotoğrafı. Sultan önceki selamlıklardan farklı olarak Meşrutiyetle beraber yakın çekimlere izin vermeye başlıyor. (Foto: Weinberg, İllustration, 8 Ağustos 1908) 7 Ağustos 1908 cuma selamlığında alınmış bir fotoğrafı. (Foto: Otto Kiel, İllustration, 15 Ağustos 1908) II. Abdülhamid, devletin dağılma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu, iç ve dış mihrakların her türlü ifsad edici oyuna başvurduğu saltanat devrinde, ' hafiye teşkilatı' kurmak ve basına 'sansür' uygulamakla tenkit edildi. Ancak Ulu Hakan, devletin idari yapısını merkezi anlamda yeniden örgütlemiş, alt yapı ve eğitim yatırımlarına önem vermiş, devlet hazinesini düzene sokarak dış borçların azaltılmasına gayret göstermişti. Bunun yanında Ayrıca 'İslam Birliği' düşüncesi etrafında 'Hilafet merkezli' bir dış politika yürütmüş ve bu politikayı Avrupa'ya özellikle de İngiliz emperyalizmine karşı ustaca kullanmıştı. Bu sayede Türk bayrakları ve II. Abdülhamid'in resimleri Hint'in köylü kulübelerine kadar girmiş, Cava, Çin, Afrika ve Orta Asya camileri 'Emirü'l-Mü'minin' e dualarla inlemişti. 'Finansmanı ve inşaatı İslam aleminden toplanan paralarla yapılan, borçsuz, faiz ödemesi olmayan ve tamamlandığında kâra geçmiş 'Hicaz Demiryolu' projesini gerçekleştirmiş, İstanbul'da Haliç ve Boğaziçi'ne de köprü projeleri' hazırlatmıştı. Özellikle dış politikada yürütülen 'İslam Birliği' siyaseti ve Almanya'nın bir denge unsuru olarak kullanılması İngiliz emperyalizmi ve çıkarlarına önemli ölçüde sekte vurmuştu. Bunun yanında Siyonizm ve Yahudilerin Filistin'de yerleşmesi talebine karşı çıkışı, Avrupa basını ve sermayesini elinde bulunduran Yahudi lobilerini de son derece rahatsız etmişti. Ermeni komitecilerinin Avrupa müdahalesine sebep olmak için yaptıkları terör ve protesto hareketleriyle devrim teşebbüslerini bastırması ise bardağı taşıran son damla olmuş, başını İngiltere'nin çektiği büyük küresel güçler ve Yahudi sermayedarlar, düzenlerini bozmaya çalışan ve çıkarlarına darbe vurarak kendilerine itaat etmeyen 'II. Abdülhamid'in devrilmesine karar vermişlerdi. Bunun için Avrupa basınında büyük bir karalama kampanyası başlatılmış, saltanatı döneminde muhalifleri tarafından yabancı memleketlerde, Hareket Ordusu'nun darbesiyle tahttan indirilmesinden sonra Türkiye'de bin türlü abartılarla yalnız kusurlarından bahsedilmiş ve türlü iftiralar atılarak kanlı ve korkunç bir tip haline getirilmişti. Bu odaklar Türkiye içerisindeki uzantılarının da desteğiyle 21 Temmuz 1905 Cuma günü Hamidiye Camii'nden çıkan II. Abdülhamid'e bir suikast gerçekleştirmişti. Halbuki propagandacıların 'Kızıl Sultan dedikleri II. Abdülhamid'in en büyük özelliklerinden biri de kan dökmekten son derece sakınmasıydı. O kadar ki kendisine yapılan suikastın elebaşı Edward Joris'i bile affetmişti. Gerçekte ise Türkiye'de darağaçları Sultan Abdülhamid'den sonra kurulmuş ve ormanlar teşkil edecek kadar bereketlenmişti.' Geçen yüzyılın sonunda Sultan Abdülhamid için yazılanlar çok farklıdır. Birbirine zıt raporların ardı kesilmez. Sultan İkinci Abdülhamid, dirayetli bir Türk hükümdarıydı. 10 Şubat 1918'de bundan tam 95 yıl önce Beylerbeyi Sarayı'nda vefat etti. Cenazesinde bütün devlet protokolü ve halk vardı. Birinci Harb'in sıkıntılarını yaşayan İstanbul halkı, özellikle ev kadınları onu ağıtlarla yolladılar. Osmanlı Padişahı Sultan II. Abdülhamid'in 10 Şubat 1918'de Beylerbeyi Sarayı'nda vefat etmesinin ardından Sultan Abdülhamid'in hayatı pek çok Amerikan gazetesinde de yer almıştı. Yürütülen Osmanlı karşıtı lobinin etkisiyle olumsuz düşüncelere yer verilmişse de yazılıp çizilen her şeyde onun diplomasideki ustalığından ve Osmanlı İmparatorluğu'nun kaybolan prestijini, yaptığı akıllıca hamlelerle yeniden kazandırdığından bahsediliyordu. Abdülhamid'in vefatından sonra Amerika gazeteleri şöyle yazmış: 'Onu eleştirenlerin çoğu, imparatorluğu başarılı yönetimi konusunda Abdülhamid'i övüyor. Ne olursa olsun, Osmanlı İmparatorluğu'nun gücünü artırdı. Okullar için reformlar gerçekleştirdi, orduyu güçlendirdi, ticareti artırdı ve Panislamizm Abdülhamid döneminde ortaya çıktı.' Arkansas Democrat gazetesi, 11 Şubat 1918 tarihindeki gazetesinde 'Yeni Sultan, Osmanlı'nın saygınlığını yeniden kazandırdı.' manşetini kullanmıştı. Vefatından bir gün sonra, 11 Şubat, 1918'de çıkan bir gazetede şöyle bahsedilmiş: '1876'da İmparatorluğun başına geçtiğinde, trajik bir dönem yaşanıyordu. Tahta geçtiğinde Osmanlı müthiş bir buhran içerisindeydi, Rusya'nın ağır darbeleriyle neredeyse çökmüştü. Bu karamsar tablodan sonra, yeni Sultan Osmanlı'nın saygınlığını yeniden kazandırdı.' Abdülhamid'in vefatından iki gün sonra bir makale yayınlayan ünlü Washington Post gazetesi de Sultan'ın diplomatik zekâsından bahsetmeden geçemiyordu. 'Diplomasi Ustası' alt başlığıyla yayınlanan bölümde, 93 Harbi olarak bilinen ve Osmanlı'nın ağır yenilgisiyle sonuçlanan 1877-1878 Osman-Rus Harbi sonrasında Berlin Antlaşması'nı bir diplomatik zafer olarak anlatıyordu. Abdülhamid için şu sözlere yer verildi: 'Beklenildiği üzere, Rusya ile savaş başladı ve Osmanlı kendisini tam bir mağlubiyetin içerisinde buldu. Ancak, Abdülhamid müthiş bir direniş gerçekleştirdi. İki yıllık savaşın ertesinde, barış antlaşması için müzakereler yaptı. Türkler her zaman iyi birer diplomattı. Ancak Abdülhamid, diplomasi sanatında hepsinin ustasıdır… Rusya'nın Türkleri İstanbul'dan atacağı düşünülüyordu. Ancak, savaşın başlamasından iki yıl sonra Türkler pek çok imtiyaz elde etti.' Aynı makalede Washington Post, yıllarca Avrupa devletlerinin Osmanlı'yı parçalayacağının söylendiğini, ancak Abdülhamid'in yapılan bu planların gerçekleşmesine engel olacak üstün bir zekaya sahip olduğunu yazıyor. Müthiş zekasıyla 'Onları birbirine karşı kullandı ve her zaman çok güçlü bir müttefiki oldu' diye belirtiyor. Abdülhamid'in vefatından 5 gün sonra, Üsküdar Amerikan Kız Kolejinde 1900-1909 yılları arasında öğretmenlik yapmış Prof. Hester Donaldson Jenkins, meşhur New-York Tribune gazetesinde kaleme aldığı yazıda 'Ona Hayran Olan Pek Çok Kişi Vardı' diye başlamış ve şöyle yazmıştı: 'Abdülhamid'in cazibesi vardı. Onunla tanışan herkes bunu hissederdi. Sarayı ziyaret eden pek çok Amerikalı ve Avrupalı, Abdülhamid'in yemek masasında oturduktan sonra, onun zarafetinden ve ilginç sohbetlerinden bahseden süslü raporlar yazardı. Birisi Abdülhamid'in Amerika'da ticaretle ve yabancı yatırımlarla ilgili çok zekice sorular sorduğundan, bir diğeri Sultan'ın nükte ve mizahından bahsediyordu.' The Morning Call, 12 Şubat 1918 tarihli gazetesinde, Sultan İkinci Abdülhamid'in tahtan indirilmesiyle ilgili olarak, 'İmparatorluğun dağılmasını engellemek için yıllarca dış güçlerle savaştı, ancak onun düşüşü, Jön Türklerin yükselişiyle, imparatorluğun kendi içerisinden geldi' şeklinde yazmıştı. Sultan Abdülhamid'in tahttan indirilmesi The Morning Call gazetesi gibi pek çok gazete yayınlanan yazılarda konu olmuştu. (Prof. Dr. Ali Şükrü Çoruk, Dr. Işıl Acehan)

2. Abdülhamid'in tanıdık fotoğraflarının bilinmeyen tarihleri

EN BİLİNDİK FOTOĞRAFI İNGİLTERE’DE ÇEKİLDİ