600 bin yıllık tarihe sahip Gaziantep hamamları

HAMAM KAVRAMI 🔸 Isıtan yer anlamına gelen hamam kelimesi, beden temizliğini sağlamak amacıyla birçok toplumda inşa edilen umumi banyoları ifade eder. Özellikle Roma Dönemi'nde oldukça rağbet gören hamam kültürü, temizlik işlevinin yanında zamanla sosyalleşme alanı haline gelir. 🔸 Eski Mezopotamya ve özellikle Pakistan'da yapılan kazılar sonucu günyüzüne çıkan deliller, hamam tarihinin çok eskilere uzandığını gösterir. İLK HAMAM 🔸 İnsanlık tarihindeki ilk hamamının İlk Çağ uygarlıklarından Asurlar zamanında yapıldığı yönünde bulgular vardır. Eski Mezopotamya'da yapılan kazılar sonucu Dicle kıyısındaki Asur'da Kral III. Salmanasar'ın bir hamamı olduğu tespit edilir. 🔸 Bugünkü Türkiye sınırları içerisinde rastlanan ilk hamam ise Gaziantep'in İslahiye ilçesinde bulunur. Hititler döneminde yapılan hamamdan günümüze yalnızca kalıntıları ulaşır. Gelenekten geleceğe: Gaziantep el sanatları İSLAM'DA HAMAM 🔸 İslam dininde beden temizliği önemli bir yere sahiptir. Bu sebeple Müslüman toplumlarda hamam, şehrin merkezi noktasında yer alır. Hamam kültürüne sıklıkla rastlanan ülkeleri Suriye, Kuzey Afrika, Hindistan ve Türkiye şeklinde sıralamak mümkündür. 🔸 Aslında Roma ve Bizans kültüründen miras kalan hamam, Türk-İslam devletleri tarafından öyle benimsenir ki geleneğin vazgeçilmez bir parçası haline gelir. Hatta Osmanlı Dönemi'nde hamamlar, umumi alanların yanı sıra varlıklı ailelerin konaklarında da yer almıştır. Yine aynı şekilde küçük köylerde, her evin kendine has bir hamamı olmuştur. HAMAM ŞEHRİ GAZİANTEP 🔸 Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan Gaziantep, dünyanın en eski yerleşim yerlerindendir. Mezopotamya ve Akdeniz'in ortasındaki muhteşem konumu dolayısıyla siyasi, kültürel ve ticari anlamda oldukça önemli bir şehirdir. 🔸 İnsanlık tarihinde mühim rol oynayan Gaziantep, mimari yapıları, kültürel zenginliği ve doğal güzelliğiyle günümüzde halen Türkiye'nin en büyük şehirleri arasındadır. Depremde yıkılan tarihi Gaziantep Kalesi GAZİANTEP HAMAMLARININ ÖZELLİKLERİ 🔸 Gaziantep denilince muhakkak ki akla gelen ilk yerlerden biri hamamlardır. Her ne kadar eskisi kadar rağbet görmese de bugüne kadar ulaşan birçok tarihi hamam bulunur. 🔸 Genel olarak pembe, siyah, beyaz ve sarı renklerle döşeli olan hamamların en bilinenleri Hüseyin Paşa, İki Kapılı, Keyvanbey, Naip, Kale, Tabak, Göymen, Hamam ve Büyük Paşa Hamamı'dır. HÜSEYİN PAŞA HAMAMI 🔸 18. yüzyılın ilk yarısında inşa edildiği tahmin edilen Hüseyin Paşa Hamamı, günümüzde halen şehrin en uğrak hamamlarından biri olma özelliğini korur. Halk arasında Çıkrıkçı Hamamı olarak da bilinir. 🔸 Hüseyin Paşa ile Antep Nakib-ül Eşraf Kaymakamı Hacı Mehmet'in girişimleriyle yaptırılan hamam, birçok özelliğini koruyarak günümüze ulaşır. GAP Turu rota tavsiyeleri NAİB HAMAMI 🔸 Gaziantep Kalesi'nin yanı başında bulunan tarihi hamam, kaynaklara göre 16. yüzyılda inşa edilir. Hamam, içerideki mevcut sıcaklığın korunması amacıyla yerin altına doğru inşa edilir. 🔸 Üzerinde en az restorasyan yapılan ve ilk halini koruyan yapı, tekke, türbe ve mescitten oluşan kompleksin bir bölümünü oluşturur. İKİ KAPILI HAMAM 🔸 Günümüzde halen aktif olarak kullanılan İki Kapılı Hamam, Gaziantep'in Şahinbey ilçesinde bulunur. Asıl adı Beşaşer veya Beşbaşar Hamamı olmasına rağmen bu isimle anılmaz. Evliya Çelebi'nin seyahatnamesinde de Beşaşer Hamamı olarak geçer. 🔸 Yapının tarihi kaynaklarda Eyyübilere bağlı bir vakfa ait olduğuna dair bilgiler bulunur. Bu durum, hamamın Eyyubiler zamanında inşa edilmiş olabileceğini düşündürür. İstanbul'un fethinden sonra inşa edilen ilk hamam KEYVANBEY HAMAMI 🔸 Keyvanbey Hamamı, Gaziler Caddesi üzerinde yer alır. Günümüzde kahvehane olarak hizmet veren bu tarihi alan, Gaziantep'in turistik mekanlarındandır. 🔸 Yapının girişinde ve kaynaklarda ne zaman inşa edildiğine dair bilgiye rastlanmaz. Ancak mimari özellikleri dikkate alındığında 17. yüzyıla ait olduğu çıkarılabilir. Keyvan Bey isimli, oldukça varlıklı biri tarafından yaptırıldığına dair rivayetler vardır. PAŞA HAMAMI 🔸 Osmanlı hamamlarının en önemli örneklerinden biri olan Paşa Hamamı, 2015 yılından itibaren 'Hamam Müzesi' olarak hizmet verir. Müzede maketler, balmumu heykelleri sergilenir. 🔸 Her yıl binlerce ziyaretçi ağırlayan hamamın inşaatı, Lala Mustafa Paşa tarafından sürdürülür. 1577 tarihinde yapıldığı bilinir. Günümüzde Gaziantep hamam kültürünün yaşatıldığı güzide mekanlardandır. Mimar Sinan'ın İstanbul'da inşa ettiği hamamlar