Adaletin timsali: Kanuni Sultan Süleyman

★Kanuni Sultan Süleyman, 6 Kasım 1494 tarihinde Trabzon'da dünyaya geldi. Babası, 9'uncu Osmanlı Sultanı Yavuz Sultan Selim, annesi Hafsa Sultan'dır. ★ Sultan, Hünername'ye göre adını, doğduğu saatlerde Kur'an'dan açılan sayfada geçen Hazreti Süleyman'dan aldı. Sultan Süleyman'ın çocukluk yılları babasının sancak beyi olduğu Trabzon'da geçti. Evliya Çelebi'ye göre Trabzon'da iken süt kardeşi Kadı Ömer Efendi'nin oğlu Yahya ile (Beşiktaşlı Yahya Efendi) birlikte bir Rum'dan kuyumculuk öğrendi. KANUNİ HAKKINDA 20 İLGİNÇ BİLGİ ★ Şehzadelik yıllarında iyi bir eğitim aldığı, kusursuz derecede Arapça ve Farsça öğrendiği anlaşılan Sultan Süleyman'ın Kefe sancak beyliği yaptığı dönem boyunca Tatar lehçesi de bilip konuştuğu tarihi vesikalardan anlaşılır. ★ Şehzade Süleyman babası Yavuz Sultan Selim'in 1513'te tahta çıkmasıyla birlikte tek taht varisi sıfatıyla sancakbeyi olarak Manisa'ya gönderildi. ★ Babası Yavuz Sultan Selim'in vefatı sonrasında 30 Eylül 1520'de İstanbul'a gelerek tahtta geçti. Kanuni Sultan Süleyman, Batı'ya karşı gaza siyasetini yeniden canlandırdı. ★ Bu uğurda ilk düşüncesi Orta Avrupa'nın kilidi durumunda olan Belgrad, diğeri Akdeniz hakimiyeti bakımından son derece önemli olan Rodos'u elde etmekti. Bunun için Macaristan'a yönelik 1526 ve 1529'daki iki harekat takip edecek, sonuncu sefer Viyana'ya kadar gidecekti. KANUNİ'NİN HAYATINA IŞIK TUTAN EN ÖNEMLİ KAYNAK: SÜLEYMANNAMELER ★ İlk siyasi faaliyetlerinde atası Fatih Sultan Mehmed'in izinden giden Kanuni, 30 Ağustos 1521'de Belgrad'ı, ardından Rodos'u fethetti. ★ 29 Ağustos 1526'da Mohaç Ovasında Macarları kısa sürede yendi. Macar kralının hayatını kaybettiği meydan savaşı, Macar Krallığı'nın da bir anlamda sonunu getirdi. Ardından Budin'e hareket eden Kanuni Sultan Süleyman,11 Eylül'de hiçbir direnişle karşılaşmadan şehre girdi. ★ Sultan Süleyman'ın en büyük arzularından biri de Viyana fethiydi. Bu hedefte ordusunun başında Viyana önlerine kadar geldi ve şehri kuşattı. Kuşatma 11 gün sürdü ve olumsuz hava şartları nedeniyle şehri elinde tutamayacağını düşündüğü için kuşatmayı kaldırdı. ★ Viyana Kuşatması haberiyle tüm Avrupa korkuya kapılmış, Türklerin 120.000'e yakın askerle Avrupa'nın göbeğine yürümesi nedeniyle aralarındaki çekişmeleri bırakıp bir araya gelerek şehri savunmak için çalışmışlardır. Viyana Kalesi içine giren tüm halkın 2 ay yetecek kadar erzakla savunmaya geçmişlerdir. Sonuç itibariyle bu kuşatma başarı ile sonuçlanamamıştır. ★ Osmanlı İmparatorluğu'nda imza yerine geçen tuğralar, hat sanatıyla çekilirdi. Devlet adamlarının imzası sayılan bu tuğraların tarihsel sanatsal değeri de söz konusudur. ★ Osmanlı padişahları, tuğralarıyla resmi belgeleri ve dokümanları onaylar ve kendilerine ait olan tuğraları kullanırlardı. Sultan Süleyman'ın tuğrası, döneminin diğer padişahlarının tuğralarına benzer bir şekilde stilize edilmiş bir yazı tipi ile yazılmıştır. EL YAZMALARININ IŞIĞINDA KANUNİ'NİN SEFERLERİ ★ Kanuni Sultan Süleyman, tüm dünyaya komutanlığının yanı sıra adaletiyle de ün salmıştır. Adına 'Kanuni' eklenmesi de bu durum nedeniyledir. ★ Sultan Süleyman, yeni kanunlar çıkartmamış, imparatorluğun doğuşundan itibaren getirilen kanunları çok titiz bir şekilde uygulamasıyla adaleti sağlamıştır. Sultan Süleyman döneminde her şeyin kaydı tutulur ve sayımlar büyük bir disiplinle yapılırdı. Bu yasal sistem, güçlü bir gelenek halini almıştı. ★ Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı padişahları tarafından kullanılan kanun ve kuralları İslam hukuku esaslarına göre sınıflandırarak, Sultan Süleyman Kanunnamesi (Kânunnâme-i Âl-i Osman) adı verilen bir tür anayasa oluşturdu. ★ Bu kanunnamede ceza, vergi, kamu yönetimi ve askerlikle ilgili kanunlar hukuki, idari, mali ve askeri başlıklar altında düzenlenmişti. Kânunnâme'nin hazırlanmasında dönemin büyük alimlerinden yardım alarak, Sultan Süleyman farklı milletlerden oluşan cemaatleri ve toplulukları kontrol altına almayı ve korumayı amaçlamıştı. Ayrıca, Kanuni, soyunun Oğuz Han'a dayandığına dair bir silsilename de hazırlatmıştı. ★ Süleymaniye Camii ve Külliyesi, I. Süleyman tarafından inşa ettirilen büyük bir külliye kompleksi ve camiidir. Bu büyük yapının inşaatı 1550 ile 1557 yılları arasında tamamlanmıştır. Mimar Sinan'ın en büyük ve en ünlü eserlerinden biridir ve Osmanlı İmparatorluğu'nun klasik Osmanlı mimarisinin en görkemli örneklerinden biri olarak kabul edilir. ★ Süleymaniye Külliyesi, sadece camiden ibaret değildir. Aynı kompleks içerisinde bir hastane, medrese, kütüphane, hamam ve dârüşşifa (eczane) gibi birçok sosyal ve kültürel yapının bulunduğu büyük bir kompleks olarak tasarlanmıştır. ★ Birçok Osmanlı padişahı gibi Kanuni de sanatçı bir kimliğe sahipti. Şiirlerini 'Muhibbi' mahlasıyla yazmış ve döneminde beğenilen şiirleri kaleme almıştır. ★ Divan edebiyatında en fazla gazel türünde şiir yazan 3 isimden biri olduğunu bilinen Sultan Süleyman, açtığı Süleymaniye Medreseleri'yle kültür-sanat alanına olan desteğini de gösterir. ★ 46 yıl süren hükümdarlık süresi boyunca ordusu başında tüm seferlere eşlik eden bir padişah olan Sultan Süleyman, vefatında hemen önce de Zigetvar seferindeydi. ★ Amerika'nın ilk Cumhurbaşkanı George Washington tarafından 1793 yılında inşa ettirilen Millet Meclisi binası Capitol'da, ABD kanunlarını etkileyen devlet adamlarının kabartma portreleri yer alır. ★ Washington'da Amerikan Kongre Binası olarak anılan yerde dünyanın 23 kanun yapıcı şahsiyetinin rölyefi var. ★ Kanuni Sultan Süleyman dışındak yer alan isimler: Hz. Musa, George Mason, Robert Joseph Pothier, Jean Baptiste Colbert, I. Edward I, X. Alfonso, IX. Gregory, I. Saint Louis Justinian, Tribonian, Lycurgus, Hammurabi, Solon Papinian Gaius, Maimonides (Musa ibn Meymun), Papa III. Innocent, Simon de Montfort, Hugo Grotius, Sir William Blackstone. ★ Batılılar, Kanuni Sultan Süleyman'ı 'Muhteşem Süleyman' veya 'Süleyman the Magnificent' olarak anarlar. Bu isim, onun büyük başarıları, hükümetinin istikrarı ve Osmanlı İmparatorluğu'nu zirveye taşıyan liderlik özelliklerini yansıtmaktadır. Batılılar için Kanuni Sultan Süleyman aynı zamanda Doğu'nun büyüleyici bir sembolü olarak görülürdü. ★ Kanuni Sultan Süleyman, Batılıların gözünde Osmanlı İmparatorluğu'nun en ünlü ve etkili padişahlarından biri olarak kabul edilir. Onun dönemi (1520-1566), Osmanlı İmparatorluğu'nun zirveye ulaştığı bir dönem olarak görülür ve bu devirde Osmanlı İmparatorluğu, hem askeri hem de kültürel açıdan büyük başarılar elde etti. ★ Kanuni Sultan Süleyman, Batılı devletlerle barışçıl ilişkiler sürdürdü ve diplomatik anlaşmalar yaparak güçlü müttefiklikler kurdu. Bunun sonucunda Batı ile Osmanlı arasındaki ticaret arttı ve kültürel etkileşimlerin yaşandığı bir dönem başladı. ★ Kanuni Sultan Süleyman aynı zamanda Batılı yazarlar ve sanatçılar için bir ilham kaynağı oldu. Onun dönemi, Batılı yazarlar ve sanatçılar tarafından Osmanlı'nın zengin kültürel ve estetik öğelerini tanıttı. Bu nedenle Kanuni Sultan Süleyman, Batı'da hem tarihçiler hem de sanatçılar tarafından büyük bir ilgiyle incelenen ve tasvir edilen bir figürdür. ★ Preveze Deniz Muharebesi, 28 Eylül 1538 tarihinde Yunanistan'ın kuzeybatısındaki Preveze'de Osmanlı Donanması ile Haçlı Donanması arasında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması, Amiral Andrea Doria komutasındaki Haçlı Donanması'nı yok etmiştir. ★ Bu muharebenin sonucunda Akdeniz'de Osmanlı Donanması'na karşı koyabilecek bir rakip donanma kalmadı ve Türk hakimiyeti başladı. ★ Kanuni Sultan Süleyman, 6 Eylül 1566 tarihinde Zigetvar Kuşatması sırasında vefat etti. Zigetvar, bugünkü Hırvatistan'ın sınırları içinde yer almaktadır. Bu kuşatma, Osmanlı İmparatorluğu'nun başarılı bir zafer kazanmasını bekleyen Sultan Süleyman'ın son askeri harekatlarından biriydi. Ancak Sultan Süleyman, kuşatma sırasında ölmüş ve kalenin fethini göremedi. ★ Sultan Süleyman'ın kabri şerifi bugün Süleymaniye Camii'nde bulunmaktadır. OSMANLI PADİŞAH TUĞRALARI X Halil İbrahim Kutlu

Adaletin timsali: Kanuni Sultan Süleyman

Doğumu